Filipa Melanchtona myśl o muzyce i jej rola w kształtowaniu kultury muzycznej humanistycznego Wrocławia

Jeż, Tomasz (1973– )

doi:2450-8349

Download

Title: Filipa Melanchtona myśl o muzyce i jej rola w kształtowaniu kultury muzycznej humanistycznego Wrocławia

Abstract:

Kultura muzyczna szesnastowiecznego Wrocławia pielęgnowana była przede wszystkim w środowiskach kościelnych i szkolnych, które – od czasu wprowadzenia w tym mieście reformacji – tworzyły dopełniający się wzajemnie system powiązań. Ze względu na to, że w kształtowaniu obydwu tych domen niezwykle czynny udział brał Filip Melanchton, zasadnym jawi się pytanie o jego wpływ na funkcjonowanie ośrodków muzycznych nadodrzańskiej metropolii. Odpowiedź na to pytanie przynosi analiza jego piśmiennictwa, powiązanego zarówno z kwestią postrzegania sztuki dźwięku, jak i praktyki muzycznej, uprawianej w ewangelickich kościołach i szkołach miasta.

References:

Aριστοξενου Αρμονικα Στοιχεια. The Harmonics of Aristoxenus, ed. with translation notes, introd. and index of words by H. S. Marcan, Oxford 1902
Arystoteles, O duszy, tł., wstęp, koment. i skorowidz P. Siwek, Warszawa 1972
Baecker J., Thomas Rehdiger, der Mann und sein Werk. Ein Beitrag zur Geschichte des geistigen Lebens im 16. Jahrhundert. Inaugural-Dissertation zur Erlangung der Doktorwürde der Hohen Philosophischen Fakultät der Schlesischen Friedrich Wilhelms-Universität zu Breslau, Breslau 1921
Bauch G., Geschichte des Breslauer Schulwesens in der Zeit der Reformation, Breslau 1911 (Codex Diplomaticus Silesiae, Bd. 26)
Bauch G., Laurentius Corvinus, der Breslauer Stadtschreiber und Humanist. Sein Leben und seine Schriften, „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”, 17, 1883, s. 230–302
Bohn E., Die musikalischen Handschriften des XVI. und XVII. Jahrhunderts in der Stadtbibliothek zu Breslau, Breslau 1890
Das Breslauer Schultheater im 17. und 18. Jahrhundert. Einladungsschriften zu den Schulactus und Szenare zu den Aufführungen förmlicher Comödien an den protestantischen Gymnasien, hrsg. K. Gajek, Tübingen 1994
Burbianka M., Andrzej Winkler – drukarz wrocławski XVI wieku, „Roczniki Biblioteczne”, 4, 1960, s. 329–445, 636–638
Delumeau J., Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII w., t. 1: Narodziny i rozwój reformy protestanckiej, tł. J. M. Kłoczowski, Warszawa 1986
Eggebrecht H. H., Heinrich Schütz musicus poeticus, Göttingen 1959
Fleischer M. P., Die Konkordienformel in Schlesien, „Jahrbuch für schlesische Kirchengeschichte”, 58, 1979, s. 50–83
Garber K., Das alte Breslau. Kulturgeschichte einer geistigen Metropole, Köln–Weimar–Wien 2014
Harasimowicz J., Śląski luteranizm wieku reformacji – próba charakterystyki, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 39, 1984, 4, s. 493–516
Jeż T., Danielis Sartorii musicalia wratislaviensia, Warszawa 2017 (Fontes Musicae in Polonia, seria A, t. 1)
Jeż T., Łacińska twórczość muzyczna w ewangelickim Wrocławiu. Kwestia trwałości tradycji w czasach przemian konfesyjnych, „Barok. Historia – Literatura – Sztuka”, 11, 2004, 2 (22), s. 185–205
Jeż T., Z pamiętników muzykalnego humanisty. „Schreibkalender” Eliasa Maiora (1588–1669) jako źródło do historii kultury muzycznej Wrocławia, OiRwP, 61, 2017, s. 165–193
Karski K., Filip Melanchton w 500. rocznicę urodzin, „Myśl Protestancka”, 4, 1997, s. 32–38
Knopp L., Philipp Melanchthon in der Musik seiner Zeit, „Musik und Kirche”, 67, 1997, 3, s. 165–171
Krummacher C., Musik als praxis pietatis. Zum Selbstverständnis evangelischer Kirchenmusik, Göttingen 1994
Mathesius J., Luthers Leben in Predigten, hrsg. G. Loesche, Prag 1906
Modlińska-Piekarz A., Doktryna i polityka w łacińskiej poezji biblijnej śląskich uczniów Filipa Melanchtona, OiRwP, 61, 2017, s. 195–233
Philippi Melanchthonis opera quae supersunt omnia, hrsg. C. G. Bretschneider, Halle 1834–1846 (Corpus Reformatorum, vol. 1–13)
Pol N., Jahrbücher der Stadt Breslau, Bd. 3, Breslau 1819
Raley J. M., Traversing Borders – Defining Boundaries. Cosmopolitan Harmonies and Confessional Theology in Georg Rhau’s Liturgical Publications, „Sixteenth Century Journal”, 43, 2012, 4, s. 1079–1105
Sander H.-A., Beiträge zur Geschichte des lutherischen Gottesdienstes und der Kirchenmusik in Breslau. Die lateinischen Hauptund Nebengottesdienste im 16. und 17. Jahrhundert, Breslau 1937 (Breslauer Studien zur Musikwissenschaft, Bd. 1)
Söhngen O., Theologische Grundlagen der Kirchenmusik, w: Leiturgia. Handbuch des evangelisches Gottesdienstes, Bd. 4: Die Musik des evangelisches Gottesdienstes, Kassel 1961, s. 1–267
Tazbir J., Filip Melanchton w pamięci Polaków, OiRwP, 40, 1996, s. 5–16