Kultura materialna w świetle zimowych wydatków z lat 1986–1989

Orszulak-Dudkowska, Katarzyna

doi:1429-0618

Pobierz

Tytuł: Kultura materialna w świetle zimowych wydatków z lat 1986–1989

Abstrakt:

Przedmiotem podejmowanych w artykule rozważań jest kultura materialna, lokowana w ściśle określonym kontekście czasowo-przestrzennym (cztery zimy schyłku lat 80. XX wieku w mieście z Górnego Śląska), postrzegana przez pryzmat ekonomicznej sfery życia prywatnego. Materiałem źródłowym, wykorzystanym na potrzeby szczegółowych analiz, są zapisy zawarte w zbiorze tak zwanych rachunków domowych, prowadzonych w ramach pojedynczego gospodarstwa, traktowane przez autorkę jako szczególny rodzaj dokumentu życia społecznego. Perspektywę teoretyczną dla podejmowanych analiz stanowi antropologia ekonomiczna. Przeprowadzone analizy wybranych fragmentów zapisów rachunkowych pozwalają autorce scharakteryzować najważniejsze grupy przedmiotów współtworzących rzeczywistość życia codziennego i świątecznego członków pojedynczego gospodarstwa domowego w interesującym ją okresie, a także zilustrować specyfikę podejmowanych w gospodarstwie istotnych działań ekonomicznych, związanych z obszarem pracy, wymiany, własności i konsumpcji. W rezultacie przeprowadzonych analiz na przykładzie pojedynczego gospodarstwa domowego ukazuje ona znaczenie uczestnictwa sfery przedmiotowej w budowaniu rzeczywistości społecznej; poprzez namysł nad prozaicznymi zabiegami i czynnościami, do jakich zaliczyć należy nabywanie produktów i związane z tym kalkulacje rachunkowe, stara się docierać do faktycznej tkanki życia społecznego, do realnie podejmowanych czynności i stojących za nimi decyzji, wynikających ze specyfiki określonego kontekstu czasowo-przestrzennego, lokalnych tradycji kulturowych oraz rodzinnych przyzwyczajeń

Bibliografia:

Carrier J. 2005, Introduction, [w:] Carrier J. (ed.), A Handbook of Economic Anthropology, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, UK – Northampton, MA, USA, s. 1–9
Dant T. 2007, Kultura materialna w rzeczywistości społecznej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Douglas M., Isherwood B. 1979, The World of Goods: Towards an Anthropology of Consumption, Basic Books, New York
Drenda O. 2016, Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w latach transformacji, Karakter, Kraków
Hann Ch. 2008, Antropologia społeczna, przeł. S. Szymański, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Hann Ch., Hart K. 2015, Antropologia ekonomiczna. Historia, etnografia, krytyka, przeł. I. Kołbon,Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań
Krzyworzeka A. 2014, Rolnicze strategie pracy i przetrwania: studium z antropologii ekonomicznej, Uniwersytet Warszawski, Warszawa
Miller D. 2011, Teoria zakupów, przeł. M. Król, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Netting R. McC, Wilk R.R., Arnould E.J. (ed.) 1984, Households: Comparative and Historical Studies of the Domestic Group, University of California, Berkeley
Orszulak-Dudkowska K. 2015, Food Expenses in the Rhythm of Daily Life. An Analysis of Household Accounts, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, vol. 54, s. 23–32
Roszak S. 2013, Ego-documents – some remarks about Polish and European historiographical and methodological experience, „Biuletyn Polskiej Misji Historycznej” vol. 8, s. 27–42
Szynkiewicz S. 1987a, Grupa domowa, [w:] Staszczak Z. (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań, s. 143–144
Szynkiewicz S. 1987b, Zasada wzajemności, [w:] Staszczak Z. (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań, s. 378–380
Wydatki i opłaty domowe, listopad 1981–marzec 1992 (materiały rękopiśmienne w archiwum autorki)