Subtitle:

Ethnologia Polona 31-32 (2010-2011)

Publisher:

Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences

Place of publishing:

Warszwa

Description:

24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Abstract:

Wielość funkcji i oczekiwań związanych z kulturową definicją ról i statusów wynikających z miejsca jakie zajmuje człowiek w strukturze społecznej, jest jednym ze źródeł ambiwalencji kulturowej. Umożliwia ona tworzenie alternatywnych wzorów chroniących społeczeństwo przed skrajnymi formami zachowań, a w konsekwencji także przed konfliktami i rozpadem. Ambiwalencja jest cechą każdej kultury, ale różne kultury, w różny sposób podchodzą do tego fenomenu, tłumiąc go lub gloryfikując. Jest również – moim zdaniem – immanentną częścią kultury polskiej, manifestującej się zwłaszcza w szczególnej jej odmianie związanej z polityką. Każda władza polityczna, niezależnie od stopnia swojej legitymizacji, wzbudza skrajne odczucia: od poważania, uwielbienia i zachwytu, poprzez lekceważenie i wzgardę, po nienawiść i strach. Dotyczy to również postaci z władzą identyfikowanych, związanych nie tylko z jej faktycznym sprawowaniem, ale także z walką o nią i o jej utrzymanie. Ambiwalencyjność polskiej kultury uwidacznia się na przykładach związanych z potocznym postrzeganiem bohaterów zaangażowanych w walkę o niepodległość, spośród nich zaś szczególne miejsce przypada Józefowi Piłsudskiemu. Stała obecność tej postaci w polskim życiu politycznym, liczne odwołana i paralelność przywoływanych współcześnie sytuacji świadczy o jej ważności, a jednak do dnia dzisiejszego wzbudza kontrowersje. Przyjęcie perspektywy ambiwalencji kulturowej jest propozycją pozwalającą przybliżyć sposób funkcjonowania jego legendy, wiążącej elementy kultu i odrzucenia

References:

Arski Stefan, 1951, Głęboko sięgały korzenie zdrady, Książka i Wiedza, Warsaw
Arski Stefan, 1953, Przeklęte lata. U źródeł katastrofy wrześniowej, Książka i Wiedza, Warsaw
Arski Stefan, 1962, My pierwsza brygada, Czytelnik, Warsaw
Cruz Joan Carroll, 1995, Cudowne wizerunki Najświętszej Maryi Panny, translated by H. Dymel-Trzebiatowska, Exter,Gdańsk
Chamski Tadeusz Józef, 1989, Opis krótki lat upłynnionych, edited and introduced by R. Bielecki, PIW, Warsaw
Czarnowski Stefan, 1956, Kult bohaterów i jego społeczne podłoże. Święty Patryk, bohater narodowy Irlandii [in:] Dzieła, vol. 4., PIW, Warsaw
Czubiński Antoni, 1988, Józef Piłsudski. Legenda i rzeczywistość [in:] Józef Piłsudski i jego legenda, A. Czubiński ed., PWN Warsaw
Duby Georges, 1986, Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980–1420, translated by K. Dolatowska, Warsaw
Giertych Maciej, 1995, Dmowski czy Piłsudski? Wydawnictwo Nortom, Wroclaw
Hass Ludwik, 1984, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, PWN Warsaw
Hein-Kircher Heidi, 2008, Kult Piłsudskiego i jego znaczenie dla państwa polskiego 1926-1939, translated by Z. Owczarek, Wydawnictwo Neriton, Warsaw
Hołda Renata, 2008, Marzenia o silnym mężu. Mit Piłsudskiego we współczesnej retoryce politycznej [in:] Państwo i Społeczeństwo, vol. 2008: 2
Jabłoński Henryk, 1962, Narodziny Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1919, Wiedza Powszechna, Warsaw
Kosowska Ewa, 1985, Społeczne funkcje legendy [in:] Społeczne funkcje folkloru, I. Opacki ed., Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, pp. 56-69
Merton Robert King, Barber Eleanor, 1976, Sociological ambivalence [in:] Sociological Ambivalence and other Essays, New York
Merton Robert King, Barber Eleanor, 2002. Teoria socjologiczna i struktura społeczna, PWN, Warsaw
Mirski H[enryk], 1935 (?), Józef Piłsudski: od bojówki do buławy, Universum, Warsaw
Okoń Władysław, 1992, Alegorie narodowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław
Pajewski Janusz, 1988, Postać dziejowa Józefa Piłsudskiego [in:] Józef Piłsudski i jego legenda, A. Czubiński ed., PWN Warsaw
Pieśń o Józefie Piłsudskim. Antologia, the 2nd, much enlarged edition. Edited and introduced by Antoni Krupiński, 1920, Zygmunt Pomarański i Spółka, ZamośćPieśń o Józefie Piłsudskim. Antologia, the 2nd, much enlarged edition. Edited and introduced by Antoni Krupiński, 1920, Zygmunt Pomarański i Spółka, Zamość
Piłsudski Józef s.d., Zadania praktyczne rewolucji, wydawnictwo NZS, Gliwice-Wrocław
Położyński Antoni, 2005, Marszałek Józef Piłsudski odbrązowiony, publication financed by the author, Warsaw
Schulz Bruno, 1993, Powstają legendy. Trzy szkice wokół Piłsudskiego. Edited and introduced by S. Rosiek. Wydawnictwo Literackie Cracow
Smelser Neil, 1998, The rational and the ambivalent in the social sciences, American Sociological Review, vol. 63, No.1, pp. 1-15
Sztompka Piotr, 1986, Robert. K. Merton. An intellectual profile, Macmillan Press, London
Sztompke Piotr, 2003, Robert K. Merton. 4 lipca 1910 – 23 lutego 2003, Studia Socjologiczne 2003, No. 1
Rosen Lawrence, 2002, Ambivalence towards power. Approaches to authority in postcolonial Marocco [in:] Idem, The Culture of Islam. Changing aspect of contemporary Muslim life, The University of Chicago Press, Chicago and London
Rzymowski Władysław, 1934, Życiorys [in:] Idea i czyn Józefa Piłsudskiego, Warsaw
Skotnicki J., 1957, Przy sztalugach i przy biurku. Wspomnienia, Warsaw
Świętek Ryszard, 1998, Lodowa ściana: sekrety polityki Józefa Piłsudskiego 1904–1918, publication financed by the author, Cracow
Tazbir Janusz, 1984, Henryk Walezy [in:] Poczet królów i książąt polskich, Andrzej Garlicki ed., Warsaw
Wyganowska Wanda, 1992, Pocztówka legionowa [in:] Aksjosemiotyka karty pocztowej, Paweł Banaś ed., Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wroclaw, pp. 179–196
Zakaz publikacji prasowych dotyczących działalności Józefa Piłsudskiego jako organizatora i dowódcy legionów polskich z 21.12.1916 r., German-language typescript, in the Main Archive of Historical Documents collection: General Military Governorship in Lublin, signature 210, Präs. No. 18091, www.dziedzictwo.polska.pl
Zowczak Magdalena, 1987, Bohater jako święty, Etnografia Polska, Vol. 31, part 2, pp. 137–159

Relation:

Ethnologia Polona

Volume:

31-32

Start page:

57

End page:

72

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:61368 ; 0137-4079

Source:

IAiE PAN, sygn. P 366 ; IAiE PAN, sygn. P 367 ; IAiE PAN, sygn. P 368 ; click here to follow the link

Language:

eng

Digitizing institution:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

Access:

Otwarty