Nazwa:

Głowa owcy

Typ obiektu:

Obiekt etnograficzny

Lokalizacja:

Somon Bajan, ajmak Centralny (Töv aimag), Mongolia

Opis obiektu:

Głowa owcy jest daniem szczególnie uroczystym, od którego rozpoczyna się przyjęcie, zaoferuje się ją głównemu, honorowemu gościowi. Gospodyni, firmująca przyjęcie demonstruje ją dla oceny i akceptacji, podobnie jak w europejskich restauracjach kelner oczekuje zgody klienta po pierwszym łyku wybranego przezeń wina. Jest ona autorskim dziełem kobiety, a jej uformowanie po ugotowaniu wymaga pewnego wysiłku. Nie ma na niej wielu części jadalnych, ale te osiągalne zawierają esencję smaku baraniny uzyskanego ze stepowych ziół, które stanowią naturalną przyprawę. Najsmakowitsze są fragmenty policzkowe (zwłaszcza okolice oczu), język oraz móżdżek. Dotarcie do nich wymaga oskalpowania głowy własnoręcznie przez zdjęcie skóry nożem. Podkreślenia wymaga ceremonialna rola najstarszej kobiety w rodzinie, ukazanej w tej podserii. Nie wycofała się ona z życia społecznego, jak wiele jej rówieśniczek (por. fot. 3209), ale pozostaje aktywna publicznie, przynajmniej formalnie, bo uczta wydana przez rodzinę mieści się w tej sferze. Na fotografiach głowie towarzyszą kopyta, tworzące symboliczny zestaw zwany szijr tolgoj, który reprezentuje zwierzę i jego dynamikę, czyli w sumie stado, które dzieli się z gościem swoimi darami. Symboliczne znaczenie tego znaku podkreśla fakt, że w rzeczywistości rodzina, którą stać jedynie na głowę i kopyta jest przysłowiowym uosobieniem biedy w typowym dla pasterzy przekonaniu, że można się z niej wydostać dzięki właściwej trosce o stado. Tym samym ceremonializacja głowy podczas biesiady wpisuje się w zwyczaj traktowania zjawisk archaicznych w praktykach zwyczajowych jako formę uświęcenia filogenezy kulturowej. Podobnie jak to miewa miejsce z „poletkiem pamięci kulturowej w obejściu domowym”, czy przejściową jurtą dla nowozaślubionych (por. serię pt. „Domostwo”) ; Zdjęcie z serii: Gościnność ; Podseria: Gościna w stepie

Kierownik badań/ Twórca kolekcji:

Dynowski, Witold

Autor (rysunku, zdjęcia, rekordu):

Szynkiewicz, Sławoj

Data badań:

1967

Numer inwentarzowy:

Nr inw. 2413 ; Nr inw. 2408 ; Nr inw. 2409 ; Nr inw. 2410 ; Nr inw. 2411

Czasopismo/Seria/cykl:

Badania etnograficzne PAN w Mongolii ; Seria: Gościnność

Szczegółowy typ zasobu:

Fotografia naukowa

Identyfikator zasobu:

oai:rcin.org.pl:236423

Prawa:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska

Zasady wykorzystania:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY-SA 3.0 PL] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitalizacja:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Dofinansowane ze środków:

Program Operacyjny Polska Cyfrowa, lata 2014-2020, Działanie 2.3 : Cyfrowa dostępność i użyteczność sektora publicznego; środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz współfinansowania krajowego z budżetu państwa ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Dostęp:

Otwarty