Bariery rozwoju rodzinnych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli z województwa opolskiego = Barriers to the development of family farms in the opinion of their owners from the Opolskie Voivodeship

Bisaga, Anna; Sokołowska, Stanisława

doi:1642-4689

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Bariery rozwoju rodzinnych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli z województwa opolskiego = Barriers to the development of family farms in the opinion of their owners from the Opolskie Voivodeship Bisaga, AnnaSokołowska, Stanisława

Object structure

Studia Obszarów Wiejskich = Rural Studies, t. 52

Bisaga, Anna : Autor ; Sokołowska, Stanisława : Autor

trwałość rodzinnych gospodartw rolnych ; bariery rozwoju ; specjalizacja produkcji

Celem opracowania jest identyfikacja zmian w zachowaniach organizacyjnych i produkcyjnych właścicieli towarowych gospodarstw rolnych służących zapewnieniu trwałości gospodarstw oraz poznanie głównych barier, których przezwyciężenie jest istotne dla budowania potencjałów rozwojowych rolnictwa i obszarów wiejskich w województwie opolskim. W badaniach uwzględniono czynniki egzogeniczne i endogeniczne, w szczególności: politykę rolną, wielowarstwowe otoczenie instytucjonalne, gotowość rolników do inwestowania, zmiany w technologii produkcji, poszukiwanie nisz specjalizacyjnych. Źródłem informacji były badania ankietowe przeprowadzone wśród właścicieli gospodarstw, produkujących głównie na rynek, o powierzchni powyżej 10 ha UR. Uwzględniając wyniki badań z poszczególnych lat (1992, 2000, 2004, 2008, 2014, 2018), można stwierdzić, że rozwój gospodarstw rolnych w regionie nabiera atrybutów trwałości. W 1992 r. jako rozwojowe postrzegało swoje gospodarstwa 19% respondentów, w 2014 r. 84% i 77% w 2018 r. Zapewnienie trwałości rozwoju gospodarstw rolnych jest istotne dla zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich. Do barier zewnętrznych kierownicy gospodarstw zaliczyli przede wszystkim: niestabilność cen i wadliwą politykę państwa. Natomiast wśród barier wewnętrznych respondenci wskazują głównie na: niską opłacalność produkcji, brak środków na inwestycje i brak następcy. Główny wniosek, jaki można sformułować na podstawie dotychczasowych badań, to potrzeba szerszego myślenia strategicznego o rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, zarówno na poziomie krajowym, jak też regionalnym.

1. Binswanger H.Ch., 2011, Spirala wzrostu, Wydawnictwo ZYSK I S-KA, Poznań.
2. Bisaga A., 2011, Cele autonomiczne gospodarstw rolnych podstawą transformacji ich tradycyjnych funkcji, Roczniki Naukowe SERiA 13, 5, s. 9-14.
3. Bisaga A., Sokołowska S., Szwiec P., 2010, Endogenne i egzogenne warunki trwałego rozwoju towarowych gospodarstw rolnych regionu opolskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
4. Cochrane W.W., 1979, The Development of American Agriculture: A Historical Analysis, University of Minnesota Press, Minneapolis.
5. Cork Declaration, 1996, A Living Countryside. Conclusions of the European Conference of Rural Development, Cork, Ireland, 7-9. November.
6. Cork 2.0 Declaration, 2016, A Better Life in Rural Areas, Luxembourg. https://enrd.ec.europa.eu [dostęp: 07.08.2018].
7. Czudec A., Kata R., Miś T., Zając D., 2008, Rola lokalnych instytucji w przekształceniach rolnictwa o rozdrobnionej strukturze gospodarstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
8. Czyżewski A., 2016, Kwestia agrarna we współczesnej ekonomii - problemy i wyzwania, [w:] P. Litwiniuk (red.), Kwestia agrarna. Zagadnienia prawne i ekonomiczne, Wydawnictwo FAPA, Warszawa, s. 441-460.
9. Czyżewski A., Kułyk P., 2015, Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 102, 1, s. 18-30.
10. Deklaracja Warszawska dotycząca kluczowej roli Unii Europejskiej w rozwiązywaniu problemów bezpieczeństwa żywnościowego świata, 6.10.2011, 2011, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, www.minrol.gov.pl [dostęp: 05.05.2017].
11. Klepacki B., 1987, Zasady wyboru próby do badań ekonomiczno-rolniczych, Roczniki Naukowo-Rolnicze, seria G. Ekonomika Rolnictwa, 84, 3, s.137-152.
12. Kołodziejczyk D., 2015, Instytucjonalny wymiar procesu zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, Europa Regionum, 23, s. 77-86. https://doi.org/10.18276/er.2015.23-06
13. Kulawik J., 2010, Efektywność przedsiębiorstw wielkotowarowych w rolnictwie, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 3 (324), s. 4--63.
14. Lio M., Liu M.-Ch., 2008, Governance and Agricultural Productivity: A cross - national analysis. Food Policy, 33, 6, s. 504-512. https://doi.org/10.1016/j.foodpol.2008.06.003
15. Marini M.B., Mooney P.H., 2006, Rural economies [w:] P.Cloke, T.Marsden, P.H.Mooney (red.), Handbook of Rural Studies, Sage Publications, London-Thousand Oaks-New Delhi, s. 91-103. https://doi.org/10.4135/9781848608016.n6
16. Podedworna H., 2014, Gospodarka chłopska jako struktura długiego trwania, Wieś i Rolnictwo, 2 (163), s. 47-56.
17. Sokołowska S., Bisaga A., 2015, Modernizacja gospodarstw rolnych w procesie endogenizacji rozwoju na przykładzie badań w regionie opolskim, [w:] A. Czyżewski, B. Klepacki (red.), Problemy rozwoju rolnictwa i gospodarski żywnościowej w pierwszej dekadzie członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 505-525.
18. Sokołowska S., Bisaga A., 2016, Wspólna Polityka Rolna i jej kapitał instytucjonalny w ocenie użytkowników towarowych gospodarstw rolnych regionu opolskiego, Studia Obszarów Wiejskich, 42. s. 125-138. https://doi.org/10.7163/SOW.42.10
19. EC 2017, The Future of Food and Farming, COM (2017) 713 European Commission, Brussels.