Metadata language
Przegląd Geograficzny T. 91 z. 1 (2019)
Creator:
Kistowski, Mariusz (1963– )
:
Autor
ekolgoia krajobrazu ; geoekologia ; geografia fizyczna kompleksowa ; gospodarka przestrzenna ; opracowania aplikacyjne
Abstract:Celem opracowania jest prezentacja komercyjnych zastosowań ekologii krajobrazu w Polsce w latach 1983–2017. Skoncentrowano się na aplikacjach dla potrzeb szeroko ujętego gospodarowania przestrzenią. Bodźcem dla badań były m.in. zmiany organizacyjne w nauce polskiej. Tło dla badań stanowi dyskusja definicji i związków ekologii krajobrazu, geoekologii i geografii fizycznej kompleksowej oraz ich relacje z gospodarowaniem przestrzenią. Materiał zgromadzono w formie odpowiedzi na ankietę internetową, przeprowadzoną wśród członków Polskiej Asocjacji Ekologii Krajobrazu. Pełnych odpowiedzi udzieliło 38 spośród 65 respondentów. Analizie poddano 821 ekspertyz, które obejmowały 12 głównych grup zastosowań oraz 25 rodzajów opracowań. Ich duża różnorodność wynikała również ze specyfiki ich odbiorców, wśród których wydzielono 9 głównych grup i 39 rodzajów instytucji. Szczegółowej analizie poddano rozkład przestrzenny i czasowy kierunków zastosowań oraz podano przykłady ekspertyz należących do tych kierunków, a także reprezentatywne dla nich monografie naukowe, wykonane w badanych ośrodkach. Uzyskane wyniki wskazują, że ekologia krajobrazu stanowi jedną z bardziej praktycznych dyscyplin nauki związanych z geografią, realizując projekty aplikacyjne z zakresu ochrony środowiska czy planowania przestrzennego lub strategicznego. Mimo tych cech, jej przyszłość, w świetle zmian organizacyjnych w krajowym systemie naukowo-akademickim, nie jest jasna, a rozbicie ekologów krajobrazu pomiędzy kilka dziedzin i dyscyplin, może być zarówno atutem, jak i problemem dla jej rozwoju.
References:
1. Ahern J., 2005, Theories, methods and strategies for sustainable landscape planning, [w:] B. Tress, G. Tress, G. Fry, P. Opdam (red.), From landscape research to landscape planning: Aspect of integration, education and application, Wageningen UR Frontis Series, 12, Springer, s. 119−131. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-5363-4_9
2. Aszyk M., Kistowski M., 2002, Monitoring bobra w województwie pomorskim. Ekologiczne, sozologiczne i społeczne uwarunkowania rozmieszczenia gatunku w regionie, Uniwersytet Gdański, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk-Poznań.
3. Badora K., Koziarski S., 2008, Regionalny system ochrony różnorodności krajobrazowej (na przykładzie Opolszczyzny), Studia i Monografie, 398, Uniwersytet Opolski, Opole.
4. Balon J., Maciejowski W., 2012, Geoekologia dla architektów krajobrazu, Instytut Architektury Krajobrazu, Politechnika Krakowska, Kraków.
5. Baran-Zgłobicka B., 2017, Środowisko przyrodnicze w zarządzaniu przestrzenią i rozwojem lokalnym na obszarach wiejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
6. Bartkowski T., 1986, Zastosowania geografii fizycznej, PWN, Warszawa.
7. Botequilha-Leitão A., Miller J.N., Ahern J., McGarigal K., 2006, Measuring landscapes. A Planner's Handbook, Island Press, Washington D.C.
8. Bródka S. (red.), 2010, Praktyczne aspekty ocen środowiska przyrodniczego, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
9. Chojnicki Z., 2000, Perspektywiczne problemy badawcze geografii, [w:] B. Kortus, A. Jackowski, K. Krzemień (red.), Nauki geograficzne w poszukiwaniu prawdy o Ziemi i człowieku, Instytut Geografii Uniwersytet Jagielloński, Kraków, s. 151−157.
10. Chmielewski T.J., 1990, Parki krajobrazowe w Polsce. Metody delimitacji i zasady zagospodarowania przestrzennego, Zeszyty CPBP 04.10, Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa.
11. Chmielewski T.J., 2001, System planowania przestrzennego harmonizującego przyrodę i gospodarkę, Tom 1 i 2, Politechnika Lubelska, Lublin.
12. Chmielewski T.J., 2012, Systemy krajobrazowe. Struktura – funkcjonowanie – planowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
13. Cieszewska A., 2017, Krajobraz, [w:] A. Obidziński (red.), Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza. Metody naziemne i geomatyczne, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 213−230.
14. Cieszewska A., 2019, Green belts. Zielone pierścienie wielkich miast, SEDNO Wydawnictwo Akademickie, Warszawa.
15. Czochański J.T., Hałuzo M., Kubicz G., Wojcieszyk H., 2006, Studium ekofizjograficzne województwa pomorskiego, Pomorskie Studia Regionalne, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Gdańsk-Słupsk.
16. Czochański J.T., 2013, Monitoring rozwoju regionalnego. Aspekty metodologiczne i implementacyjne, Studia KPZK PAN, 149, Warszawa.
17. Dubel K., 1998, Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu przestrzennym, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.
18. Dysarz R. (red.), 2001, Koncepcja zrównoważonego rozwoju gminy. Założenia, analizy, próba syntezy, Kujawsko-pomorski Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska, Bydgoszcz.
19. Fagiewicz K., 2016, Przekształcenia struktury krajobrazowej obszarów odkrywkowej eksploatacji węgla. Przykład Konińsko-Tureckiego Zagłębia Węgla Kamiennego, Prace i Studia z Geografii, nr 57, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
20. Gacki T., Przewoźniak M., 1983, Wybrane problemy gospodarki krajobrazem na obszarach zurbanizowanych, [w:] Kształtowanie krajobrazu stref podmiejskich – sesja naukowa, Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa, s. 97−106.
21. Haase G., 1986, Theoretical and Methodological Foundations of Landscape Ecology, Landscape Ecology – Abstracts of Lectures, Leipzig, s. 5–22.
22. Kałamucka W., 2017, Jakość życia i zabezpieczenie egzystencji z perspektywy geograficznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
23. Kassenberg A., Marek M.J., 1986, Ekologiczne aspekty przestrzennego zagospodarowania kraju, PWN, Warszawa.
24. Kistowski M., 1996, Przedmowa, [w:] M. Kistowski (red.), Badania ekologiczno-krajobrazowe na obszarach chronionych, Problemy Ekologii Krajobrazu, 2, s. 5−7.
25. Kistowski M., 2003, Regionalny model zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska Polski a strategie rozwoju województw, Uniwersytet Gdański, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk-Poznań.
26. Kistowski M., 2004, Wybrane aspekty zarządzania ochroną przyrody w parkach krajobrazowych, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Gdańsk-Poznań.
27. Kistowski M., 2006, Wpływ programów ochrony na środowisko przyrodnicze. Ocena jakości i ekoinnowacyjności programów ochrony środowiska województw opracowanych w latach 2001−2005, Studia nad zrównoważonym rozwojem, 3, Komitet "Człowiek i Środowisko PAN, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk-Warszawa.
28. Kistowski M., 2012, Atlas sozologiczny gmin Polski 2000−2009, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
29. Kistowski M., 2016, Katedra Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska, [w:] J. Wendt (red.), 70 lat gdańskiego ośrodka geograficznego. Teraźniejszość i przeszłość, Wydawnictwo Libron, Kraków, s. 141−171.
30. Kistowski M., Kowalczyk J., 2011, Wpływ transformacji modelu zarządzania parkami krajobrazowymi na skuteczność realizacji ich funkcji w przestrzeni Polski, Biuletyn KPZK PAN, 247, Warszawa.
31. Kistowski M., Pchałek M., 2009, Natura 2000 w planowaniu przestrzennym – rola korytarzy ekologicznych, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
32. Kistowski M., Staszek W., 1998, Poradnik do opracowania gminnego i powiatowego programu ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, Pomorski Urząd Wojewódzki, Wydział Środowiska i Rolnictwa, Gdańsk.
33. Kistowski M., Wiśniewski P., 2017, Niskowęglowy rozwój obszarów wiejskich w Polsce a plany gospodarki niskoemisyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
34. Klimko R., 1991, Antropopresja w geosystemie miasta Piły i jego otoczeniu, Seria Geografia, 51, Wydawnictwo UAM, Poznań.
35. Leser H., Rodd H., 1991, Landscape ecology – fundamentals, aims and perspectives, [w:] G. Esser, O. Overdieck (red.), Modern Ecology: basic and Applied Aspects, Elsevier, Amsterdam, s. 831−844.
36. Macias A., 2001, Antropogeniczny przepływ materii i energii na przykładzie wybranych małych miast Wielkopolski, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej, 31, Wydawnictwo PTPN, Poznań.
37. Macias A., 2008, Metabolizm wybranych miast Wielkopolski w kontekście zrównoważonego rozwoju i zarządzania środowiskiem, Seria Geografia, 83, Wydawnictwo UAM, Poznań.
38. Macias A., Bródka S., 2014, Przyrodnicze podstawy gospodarowania przestrzenią, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
39. Maik W., 2008, Aktualne problemy rozwoju geografii w świetle jedności i tożsamości geografii, [w:] S. Liszewski, J. Łoboda, W. Maik (red.), Stan i perspektywy rozwoju geografii w Polsce, Komitet Nauk Geograficznych PAN, Wyższa Szkoła Gospodarki, Bydgoszcz, s. 27−38.
40. Majchrowska A., 2002, Wpływ antropopresji na przemiany środowiska przyrodniczego zachodniej części województwa łódzkiego, Acta Geographica Lodziensia, 82, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź.
41. Malinowska E., Lewandowski W., Harasimiuk A. (red.), 2004, Geoekologia i ochrona krajobrazu. Leksykon, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
42. Maruszczak H., 2001, Ekologia krajobrazu i geoekologia. Niezwykła kariera dwu nowych pojęć w geografii w drugiej połowie XX wieku, Przegląd Geograficzny, 73, 1−2, s. 133–141.
43. Mizgajski A., 1990, Entwicklung von Agrarlandschaften im Mitteleuropäischen Tiefland seit dem 19. Jahrhundert in energetischer Sicht. Beispiele aus dem Emsland und Wielkopolska, Münstersche Geographische Arbeiten, 33, Münster.
44. Mizgajski A., 2008, Zarządzanie środowiskiem i jego pozycja w badaniach geograficznych, Przegląd Geograficzny, 80, 1, s. 23–37.
45. Mizgajski A., 2008, Zarządzanie krajobrazem jako aspekt zarządzania środowiskiem, Problemy Ekologii Krajobrazu, 20, s. 147−151.
46. Młynarczyk Z., Zajadacz A. (red.), 2016, Turystyka przyrodnicza i uwarunkowania jej rozwoju, Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki. Turystyka i Rekreacja – Studia i Prace, 18, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
47. Nowacka M., 1984, Zasady kwalifikowania terenu na potrzeby rekreacji (wybrane metody), UMCS, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Lublin.
48. Parysek J.J., 2006, Wprowadzenie do gospodarki przestrzennej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
49. Pietrzak M., 1998, Syntezy krajobrazowe – założenia, problemy, zastosowania, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
50. Pietrzak M., 2010, Podstawy i zastosowania ekologii krajobrazu. Teoria i metodologia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. J.A. Komeńskiego, Leszno.
51. Poniży L., 2008, Wpływ jakości środowiska przyrodniczego miasta na nasze zdrowie. Analiza przestrzenna na przykładzie Poznania, Wydawnictwo SORUS, Poznań.
52. Przewoźniak M., 1987, Podstawy geografii fizycznej kompleksowej, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
53. Przewoźniak M., 2002, Kształtowanie środowiska przyrodniczego miast. Przykłady z regionu gdańskiego, Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
54. Racinowski R., 1987, Wprowadzenie do fizjografii osadnictwa, PWN, Warszawa.
55. Raszka B., 2003, Poznański przełom Warty w planowaniu systemów ekologicznych, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
56. Richling A., 1982, Metody badań kompleksowej geografii fizycznej, PWN, Warszawa.
57. Richling A., Solon J., 1994, Ekologia krajobrazu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
58. Solon J., 2008, Kierunki standaryzacji metod badań krajobrazu do celów praktycznych, Przegląd Geograficzny, 80, 1, s. 39−54.
59. Solon J., Roo-Zielińska E., Affek A., Kowalska A., Kruczkowska B., Wolski J., Degórski M., Grabińska B., Kołaczkowska B., Regulska E., Zawiska I., 2017, Świadczenia ekosystemowe w krajobrazie młodoglacjalnym. Ocena potencjału i wykorzystania, IGiPZ PAN, SEDNO Wydawnictwo Akademickie, Warszawa.
60. Sołowiej D., 1992, Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
61. Sołowiej D., Błoszyk A. (red.), 1999, Podstawy ekorozwoju "Zielonej wstęgi Odra – Nysa". Strona polska projektu, Wydawnictwo KONTEKST, Poznań.
62. Stala Z., 1990, Ekofizjograficzne zasady kształtowania struktury przestrzennej miast w planach zagospodarowania przestrzennego, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.
63. Szponar A., 2003, Fizjografia urbanistyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
64. Szulczewska B., 2002, Teoria ekosystemu w koncepcjach rozwoju miast, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
65. Szulczewska B., 2018, Zielona infrastruktura – czy koniec historii?, Studia KPZK PAN, 189, Warszawa.
66. Teisseyre-Sierpińska M. (red.), 1997, Problematyka przyrodnicza w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa .
67. Troll C., 1959, Der Stand der geographische Wissenschaft ihre Bedeutung für die Aufgaben der Praxis, Forschungen und Fortschritte, 30, 9, s. 257−262.
68. Troll C., 1971, Landscape ecology (geoecology) and biogeocenology — A terminological study, Geoforum, 2, 4, s. 43−46. https://doi.org/10.1016/0016-7185(71)90029-7
69. Wolski P., 2002, Przyrodnicze podstawy kształtowania krajobrazu. Słownik pojęć, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
70. Wróbel R., 2014, Antropogeniczne przeobrażenia krajobrazu opolskiego odcinka doliny Odry, Studia i Monografie, 513, Uniwersytet Opolski, Opole.
71. Żynda S. (red.), 1999, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Widuchowa (woj. szczecińskie) – wybrane problemy, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Rozmiar pliku 4,3 MB ; application/octet-stream
Resource Identifier:2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2019.1.1
Source:CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link
Language: Language of abstract: Rights:Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0
Terms of use:Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -
Digitizing institution:Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk
Original in: Projects co-financed by: Access: