Object structure
Title:

Rola erozji źródliskowej w inicjacji i rozwoju sieci drenażu = The role of seepage erosion in the initiation and development of drainage system

Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 89 z. 1 (2017)

Creator:

Mazurek, Małgorzata

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Date issued/created:

2017

Description:

24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Subject and Keywords:

wypływy wód podziemnych ; erozja źródliskowa ; nisza źródliskowa ; doliny rzeczne ; strefa młodoglacjalna

Abstract:

Sposoby inicjacji doliny i koryta rzecznego są ściśle związane z charakterem krążenia wody w systemie stokowym, a za ważny czynnik morfogenetyczny w ich rozwoju należy uznać wody podziemne. Erozja źródliskowa jest powszechnie występującym procesem obejmującym oddziaływanie mechaniczne i chemiczne, prowadzące do wyruszenia, oderwania i odprowadzenia materiału ze strefy eksfiltracji wód podziemnych. Przejawy morfologicznego oddziaływania tego procesu, między innymi w postaci nisz źródliskowych, odnotowywane są w różnych strefach klimatycznych, na terenach o zróżnicowanym ukształtowaniu terenu, budowie geologicznej i w różnych warunkach hydrogeologicznych. Erozja źródliskowa, wraz z procesami stokowymi i fluwialnymi, ma swój istotny udział w rozwoju form dolinnych w strefie umiarkowanej, także w strefie młodoglacjalnej Polski. Wciąż jednak znaczenie procesu erozji źródliskowej jest niewystarczająco poznane i przy braku danych ilościowych, różnie oceniana jest jego rola morfotwórcza.

References:

1. Abrams D. M., Lobkovsky A.E., Petroff A.P., Straub K.M., McElroy B., Mohrig D.C., Kudrolli A., Rothman D.H., 2009, Growth laws for channel networks incised by groundwater flow, Nature Geoscience, 2, s. 193-196.
https://doi.org/10.1038/ngeo432 -
2. Afelt A., 2012, Transport rumowiska wleczonego ze zlewni źródliskowej (przykład źródlisk Łyny), Inżynieria Ekologiczna, 31, s. 5-16.
3. Aharonson O., Zuber M.T., Rothman D.H., Schorghofer N., Whipple K.X., 2002, Drainage basins and channel incision on Mars, Proceedings of National Academy of Sciences of United States of America, 99, s. 1780-1783.
https://doi.org/10.1073/pnas.261704198 -
4. Ahnert F., 1998, Introduction to Geomorphology, Arnold, London.
5. Baker V.R., 1990, Spring sapping and valley network development, with case study by Kochel R.C., Baker V.R., Laity J.E., Howard A.D., [w:] C.G. Higgins, D.R. Coates (red.), Groundwater Geomorphology: The Role of Subsurface Water in Earth-surface Processes and Landforms, Geological Society of America, Special Papers, 252, s. 235-290.
6. Banach M., 1977, Rozwój osuwisk na prawym zboczu doliny Wisły między Dobrzyniem a Włocławkiem, Prace Geograficzne, IG PAN, 124.
7. Baścik M., Partyka J., 2011, Wody na Wyżynach Olkuskiej i Miechowskiej, zlewnie Prądnika, Dłubni i Szreniawy, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Ojcowski Park Narodowy, Kraków-Ojców.
8. Baumgart-Kotarba M., 1983, Kształtowanie koryt i teras rzecznych w warunkach zróżnicowanych ruchów tektonicznych (na przykładzie wschodniego Podhala), Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 145.
9. Bernatek A., 2014, Rola sufozji w rozwoju rzeźby – stan i perspektywy badań, Przegląd Geograficzny, 86, 1, s. 53-76.
https://doi.org/10.7163/PrzG.2014.1.4 -
10. Beven K.J., 1986, Hillslope runoff processes and flood frequency characteristics, [w:] A.D. Abrahams (red.), Hillslope Processes, Allen & Unwin, Boston, s. 187-202.
11. Bryan R.B., Jones J.A.A., 1997, The significance of soil piping processes: inventory and prospect, Geomorphology, 20, s. 209-218.
https://doi.org/10.1016/S0169-555X(97)00024-X -
12. Bujwid H., Muchowski J., 1973, Rola naturalnego drenażu wód podziemnych w rozwoju morfologicznym krawędzi dolin rzecznych na przykładzie wybranych odcinków dolin Wisły i dolnej Bugo-Narwi, Przegląd Geologiczny, 7, s. 396-400.
13. Bull L.J., Kirkby M.J., 1997, Gully processes and modelling, Progress in Physical Geography, 21, 3, s. 354-374.
https://doi.org/10.1177/030913339702100302 -
14. Bull L.J., Kirkby M.J., 2002, Channel heads and channel extension, [w:] L.J. Bull, M.J. Kirkby (red.), Drylands Rivers: Hydrology and Geomorphology of Semi-arid Channels, John Wiley, Chichester, s. 263-297.
15. Chełmicki W. (red.), 2001, Źródła Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej: zmiany w latach 1973-2000, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Kraków.
16. Chu-Agor M.L., Fox G.A., Cancienne R.M., Wilson G.V., 2008, Seepage caused tension failures and erosion undercutting of hillslopes, Journal of Hydrology, 359, s. 247-259.
https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2008.07.005 -
17. Churska Z., 1965, Późnoglacjalne formy denudacyjne na zboczach pradoliny Noteci-Warty i doliny Drwęcy, Studia Societatis Scientiarum Torunensis, Sectio C, Geographia et Geologia, 6.
18. Dawidek J., Turczyński M., 2001, Źródła w małych wyżynnych zlewniach lewobrzeżnej części dorzecza Bugu, [w:] Z. Michalczyk (red.), Źródła Wyżyny Lubelskiej i Roztocza, Badania Hydrograficzne w Poznaniu Środowiska, 6, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 162-175.
19. de Vries J.J., 1976, The grundwater outcrop-erosion model; evolution of the stream network in the Netherlands, Journal of Hydrology, 29, s. 43-50.
https://doi.org/10.1016/0022-1694(76)90004-4 -
20. Dietrich W.E., Dunne T., 1993, The channel head, [w:] K. Beven, M.J. Kirkby (red.), Channel Network Hydrology, John Wiley, Chichester, s. 175-219.
21. Dietrich W.E., Wilson C.J., Reneau S.L., 1986, Hollows, colluvium and landslides in soilmantled landscapes, [w:] A. Abrahams (red.), Hillslope Processes, Sixteenth Annual Geomorphology Symposium, Allen&Unwin, Boston, s. 361-388.
22. Dunne T., 1980, Formation and controls of channel networks, Progress in Physical Geography, 4, s. 211-239.
https://doi.org/10.1177/030913338000400204 -
23. Dunne T., 1990, Hydrology, mechanics and geomorphic implications of erosion by subsurface flow, [w:] C.G. Higgins, D.R. Coates (red.), Groundwater Geomorphology: The Role of Subsurface Water in Earth-surface Processes and Landforms, Geological Society of America, Special Papers, 252, s. 1-28.
24. Dynowska I., 1983, Źródła Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej, Studia Ośrodka Dokumentacji Fizjograficznej, 11, PAN O. w Krakowie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
25. Fenneman N.M., 1923, Physiographic provinces and sections in western Oklahoma and adjacent parts of Texas, US Geological Bulletin, 730, s. 115-134.
26. Florek W., Pasamonik I., Szyca K., 2014, Chemizm wód źródła w Poddąbiu na tle cech środowiska i morfologii niszy źródliskowej, Słupskie Prace Geograficzne, 11, s . 15-32.
27. Fox G.A., Chu-Agor M., Wilson G.V., 2007, Erosion of noncohesive sediment by groundwater seepage flow: experiments and numerical modeling, Soil Science Society of America Journal, 71, 6, s. 1822-1830.
https://doi.org/10.2136/sssaj2007.0090 -
28. Fox G.A., Wilson G.V., Periketi R.K., Cullum B.F., 2006, A sediment transport model for seepage erosion of streambanks, Journal of Hydrologic Engineering – ASCE, 11, 6, s. 603-611.
https://doi.org/10.1061/(ASCE)1084-0699(2006)11:6(603) -
29. Gomez B., Mullen V.T., 1992, An experimental study of sapped drainage network development, Earth Surface Processes and Landforms, 17, s. 465-476.
https://doi.org/10.1002/esp.3290170506 -
30. Gulick V.C., 2001, Origin of the valley networks on Mars: A hydrological perspective, Geomorphology, 37, 3-4, s. 241-268.
31. Higgins C.G., 1982, Drainage systems developed by sapping on Earth and Mars, Geology, 10, s. 147-152.
https://doi.org/10.1130/0091-7613(1982)10<147:DSDBSO>2.0.CO;2 -
32. Higgins C.G., 1984, Piping and sapping: Development of landforms by groundwater outflow, [w:] R.G. LaFluer (red.), Groundwater as a Geomorphic Agent, Allen & Unwin, Boston, s. 18-58.
33. Higgins C.G., Coates D.R. (red.), 1990, Groundwater Geomorphology: The Role of Subsurface Water in Earth-Surface Processes and Landforms, Geological Society of America, Special Papers, 252.
34. Hinds N.E.A., 1925, Amphitheatre valley heads, Journal of Geology, 33, s. 816-918.
https://doi.org/10.1086/623262 -
35. Hoke G.D., Isacks B.L., Jordan T.E., Yu J.S., 2004, Groundwater-sapping origin for the giant quebradas of northern Chile, Geology, 32, 7, s. 605-608.
https://doi.org/10.1130/G20601.1 -
36. Horton R.E., 1945, Erosional development of streams and their drainage basins: a hydrophysical approach to quantitative morphology, Bulletin of the Geological Society of America, 56, s. 275-370.
https://doi.org/10.1130/0016-7606(1945)56[275:EDOSAT]2.0.CO;2 -
37. Howard A.D., Kochel R.C., 1988, Introduction to cuesta landforms and sapping processes on the Colorado Plateau, in Sapping Features of the Colorado Plateau, [w:] A.D. Howard, R.C. Kochel, H.E. Holt (red.), Sapping Features of the Colorado Plateau. A Comparative Planetary Geology Field Guide, Washington, D.C., NASA Special Publication, 491, s. 6-56.
38. Howard A.D., McLane C.F., 1988, Erosion of cohesionless sediment by groundwater seepage, Water Resources Research, 24, 10, s. 1659-1674.
https://doi.org/10.1029/WR024i010p01659 -
39. Iverson R.M., Major J.J., 1986, Groundwater seepage vectors and the potential for hillslope failure and debris flow mobilization, Water Resources Research, 22, 11, s. 1543-1548.
https://doi.org/10.1029/WR022i011p01543 -
40. Jaroszewski W., Marks L., Radomski A., 1985, Słownik geologii dynamicznej, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
41. Jekatierynczuk-Rudczyk E., 2002, Hydrologiczna specyfika nizinnych wypływów wód podziemnych, [w:] XXX Szkoła Współczesne zagadnienia hydrologii, Mądralin 13-17 maja 2002 roku, Warszawa, s. 133-140.
42. Jekatierynczuk-Rudczyk E., 2004, Stan wybranych źródlisk na obszarach chronionych regionu białostockiego, [w:] Z Michalczyk (red.), Badania geograficzne w poznawaniu środowiska, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 296-300.
43. Jones J.A.A., 1987, The initiation of natural drainage networks, Progress in Physical Geography, 11, s. 207-245.
https://doi.org/10.1177/030913338701100203 -
44. Jones J.A.A., 1997, Subsurface flow and subsurface erosion, further evidence on forms and controls, [w:] D.R. Stoddart (red.), Process and Form in Geomorpholo gy, Routledge, London, s. 74-120.
45. Jones J.A.A., 2004, Pipe and piping, [w:] A. Goudie (red.), Encyclopedia of Geomorphology, Routledge, London, s. 784-788.
46. Kendall P.F., Wroot H.E., 1924, The Geology of Yorkshire, Vienna.
47. Kirkby M.J., Chorley R.J., 1967, Throughflow, overland flow, and erosion, International Association of Scientific Hydrology Bulletin, 12, s. 5-21.
https://doi.org/10.1080/02626666709493533 -
48. Klimaszewski M., 1981, Geomorfologia, PWN, Warszawa.
49. Knighton A.D., 1998, Fluvial Forms and Processes: A New Perspective, Edward Arnold, London.
50. Kobendzina J., 1949, Źródliska rzeki Łyny, Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 4-5-6, s. 62-66.
51. Koc J., Glińska-Lewczuk K., 2004, Hydrochemiczna charakterystyka wód źródlanych obszaru młodoglacjalnego na przykładzie źródlisk Łyny, Journal of Elementology, 9, 1, s. 25-34.
52. Kochel R.C., Howard A D., McLane C. F., 1985, Channel networks developed by groundwater sapping in fine-grained sediments: Analogs to some Martian valleys, [w:] M.J. Woldenberg (red.), Models in Geomorphology, Allen & Unwin, Boston, s. 313-341.
53. Kochel R.C., Piper J.F., 1986, Morphology of large valleys on Hawaii – evidence for groundwater sapping and comparisons with Martian valleys, Journal of Geophysical Research-Solid Earth and Planets, 91, B13, E175-E192.
https://doi.org/10.1029/JB091iB13p0E175 -
54. Kochel R.C., Simmons D.W., Piper J.F., 1988, Ground-water sapping experiments in weakly consolidated layered sediments. A qualitative summary, [w:] A.D. Howard (red.), NASA Special Publication, 491, s. 84-93.
55. Kostrzewski A., Zwoliński Zb., 1988, Morphodynamics of the cliffed coast, Wolin Island, Geographia Polonica, 55, s. 69-81.
56. Kowalski S., 1980, Charakterystyka hydrogeologiczna źródeł Gór Stołowych, Kwartalnik Geologiczny, 24, 4, s. 885-904.
57. Krzemiński T., 1989, Powiązanie form dolinnych środkowej Polski z obiegiem wody w małych zlewniach, Acta Geographica Lodziensia, 59, s. 95-119.
58. Lacelle D., Bjornson J., Lauriol B., 2010, Climatic and geomorphic factors affecting contemporary (1950-2004) activity of retrogressive thaw slumps on the Aklavik Plateau, Richardson Mountains, NWT, Canada, Permafrost and Periglacial Processes, 21, s. 1-15.
https://doi.org/10.1002/ppp.666 -
59. LaFleur R.G. (red.), 1984, Groundwater as a Geomorphic Agent, Allen & Unwin, Boston.
60. LaFleur R.G., 1999, Geomorphic Aspects of Groundwater Flow, Journal of Hydrogeology, 7, s. 78-93.
https://doi.org/10.1007/s100400050181 -
61. Laity J. E., 1980, Sapping processes in Martian and terrestrial valleys, EOS, Transactions American Geophysical Union, 61, 17, s. 286-287.
62. Laity J.E., 1983, Diagenetic controls on groundwater sapping and valley formation, Colorado Plateau, revealed by optical and electron microscopy, Physical Geography, 4, 2, s. 103-125.
64. Laity J.M., Malin M.C., 1985, Sapping processes and the development of theater-headed valley networks in the Colorado Plateau, Bulletin of the Geological Society of America, 94, 2, s. 203-217.
https://doi.org/10.1130/0016-7606(1985)96<203:SPATDO>2.0.CO;2 -
65. Lamb M.P., Dietrich W.E., Aciego S.M., DePaolo D.J., Manga M., 2008, Formation of Box Canyon, Idaho, by megaflood: Implications for seepage erosion on Earth and Mars, Science, 320, s. 1067-1070.
https://doi.org/10.1126/science.1156630 -
66. Lamb M.P., Howard A.D., Dietrich W.E., Perron J.T., 2007, Formation of amphitheater--headed valleys by waterfall erosion after large-scale slumping on Hawaii, GSA Bulletin, 19, s. 805-822.
https://doi.org/10.1130/B25986.1 -
67. Lamb M.P., Howard A.D., Johnson J., Whipple K.X., Dietrich W.E., Perron J.T., 2006, Can springs cut canyons into rock?, Journal of Geophysical Research (Planets), 111 (E07002), doi:10.1029/2005JE002663.
https://doi.org/10.1029/2005JE002663 -
68. Lobkovsky A. E., Jensen B., Kudrolli A., Rothman D.H., 2004, Threshold phenomena in erosion driven by subsurface fl ow, Journal of Geophysical Research-Earth Surface, 109, F4, F04010.
69. Luo W., Arvidson R.E., Sultan M., Becker R., Crombie M.K., Sturchio N., Alfy Z.E., 1997, Groundwater sapping processes, Western Desert, Egypt, Geological Society of America Bulletin, 109, 1, s. 43-62.
https://doi.org/10.1130/0016-7606(1997)109<0043:GWSPWD>2.3.CO;2 -
70. Malin M.C., Carr M.H., 1999, Groundwater formation of Martian valleys, Nature, 397 (6720), s. 589-591.
https://doi.org/10.1038/17551 -
71. Malin M.C., Edgett K., 2000, Evidence for recent groundwater seepage and surface runoff on Mars, Science, 288, s. 2330-2335.
https://doi.org/10.1126/science.288.5475.2330 -
72. Marra W.A., McLelland S.J., Parsons D.R., Murphy B.J., Hauber E., Kleinhans M.G., 2015, Groundwater seepage landscapes from distant and local sources in experiments and on Mars, Earth Surface Dynamics, 3, s. 389-408.
https://doi.org/10.5194/esurf-3-389-2015 -
73. Maruszczak H., 1996, Hydrogeologiczne warunki rozwoju martwic wapiennych w NW części Wyżyny Lubelskiej (Polska SE), Annales UMCS, Lublin, 51 (14 B), s. 197-217.
74. Mastronuzzi G., Sansò P., 2002, Pleistocene sea-level changes, sapping processes and development of Valley networks In the Apulia region (southern Italy), Geomorphology, 46, s. 19-34.
https://doi.org/10.1016/S0169-555X(01)00172-6 -
75. Mazurek M., 2006, Morphometric differences in channel heads in a postglacial zone (Parsęta catchment, West Pomerania), Questiones Geographicae, 25A, s. 39-47.
76. Mazurek M., 2008, Czynniki kształtujące skład chemiczny wypływów wód podziemnych w południowej części dorzecza Parsęty (Pomorze Zachodnie), Przegląd Geologiczny, 56, 2, s. 131-139.
77. Mazurek M., 2010, Hydrogeomorfologia obszarów źródliskowych (dorzecze Parsęty, Polska NW), Seria Geografia, 92, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
78. Mazurek M., 2011, Geomorphological processes in channel heads initiated by groundwater outflows (the Parsęta catchment, north-western Poland), Quaestiones Geographicae, 30, 3, s. 33-45.
https://doi.org/10.2478/v10117-011-0025-x -
79. Mazurek M., Paluszkiewicz R., 2013, Formation and development of a 1st-order valley network in postglacial areas (the Dębnica catchment), Landform Analysis, 22, s. 75-87.
https://doi.org/10.12657/landfana.022.006 -
80. McNamara J.P., Ziegler A.D., Wood S.H., Vogler J.B., 2006, Channel head locations with respect to geomorphologic thresholds derived from a digital elevation model: A case study in northern Thailand, Forest Ecology and Management, 224, s. 147-156.
https://doi.org/10.1016/j.foreco.2005.12.014 -
81. Michalska M., 1979, Wody podziemne utworów czwartorzędowych w młodoglacjalnej strefie marginalnej okolic Miastka na Pojezierzu Pomorskim, Wydział Geologii UW, maszynopis powielony.
82. Michalczyk Z. (red.), 1996, Źródła Roztocza. Monografia hydrograficzna, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
83. Michalczyk Z. (red.), 2001, Źródła Wyżyny Lubelskiej i Roztocza, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
84. Migoń P., Kasprzak M., 2016, Pathways of geomorphic evolution of sandstone escarpments in the Góry Stołowe tableland (SW Poland) – Insights from LiDAR-based high-resolution DEM, Geomorphology, 260, s. 51-63.
https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2015.08.022 -
85. Migoń P., 2006, Geomorfologia, PWN, Warszawa.
86. Migoń P., Szczepanik M., 2005, Amfiteatry skalne północno-wschodniego progu Gór Stołowych, Szczeliniec, 9, s. 5-18.
87. Migoń P., Zwiernik M., 2006, Strukturalne uwarunkowania rzeźby północno-wschodniego progu Gór Stołowych, Przegląd Geograficzny, 78, 3, s. 319-338.
88. Miklas M., Moniewski S., 2002, Warunki rozwoju oraz zagrożenia nisz źródłowych na przykładzie wybranych źródeł ze strefy krawędziowej Wzniesień Łódzkich, [w:] T. Ciupa, E. Kupczyk, R. Suligowski (red.), Obieg wody w zmieniającym się środowisku, Prace Instytutu Geografii AŚ w Kielcach, 7, s. 53-62.
89. Moniewski S., 2004, Źródła okolic Łodzi, Acta Geographica Lodziensia, 87, Łódź.
90. Montgomery D.R., Dietrich W.E., 1989, Source areas, drainage density and channel initiation, Water Resources Research, 25, s. 1907-1918.
https://doi.org/10.1029/WR025i008p01907 -
91. Muchowski J., 1977, Młode wcięcia erozyjne południowej strefy krawędziowej Wyżyny Lubelskiej ich geneza, wiek i dynamika rozwoju, Biuletyn Geologiczny, 22, s. 117-154.
92. Nash D.J., 1996, Groundwater sapping and valley development in the Hackness Hills, North Yorkshire, England, Earth Surface Processes and Landforms, 21, s. 781-795.
https://doi.org/10.1002/(SICI)1096-9837(199609)21:9<781::AID-ESP616>3.0.CO;2-O -
93. Nash D.J., 1997, Groundwater as a geomorphological agent in drylands, [w:] D.S.G. Thomas (red.), Arid Zone Geomorphology: Process, Form and Change in Drylands, Wiley and Sons, London, s. 319-348.
94. Nowakowski Cz., 1975, Hydrogeologia źródeł strefy czołowo-morenowej Pojezierza Suwalskiego, Wydział Geologii UW, Warszawa, maszynopis powielony.
95. Oberlander T., 1965, The Zagros Streams: A New Interpretation of Transverse Drainage in an Orogenic Zone, Syracuse Geographical Series, 1, Syracuse University Press, New York
96. Onda Y., 1994, Seepage erosion and its implication to the formation of amphitheatre valley heads: a case study at Obara, Japan, Earth Surface Processes and Landforms, 19, s. 627-640.
https://doi.org/10.1002/esp.3290190704 -
97. Orange D.L., Anderson R.S., Breen N.A., 1994, Regular canyon spacing in the submarine environment: The link between hydrology and geomorphology, GSA Today, 4, s. 1-39.
98. Parker G.G., Sr., Higgins Ch.G., 1990, Piping and pseudokarst in drylands, [w:] C.G. Higgins, D.R. Coates (red.), Ground Water Geomorphology: The Role of Subsurface Water in Earth-surface Processes and Landforms, Geological Society of America, Special Papers, 252, s. 77-110.
99. Paull C.K., Spiess F.N., Curray J.R., Twichell D.C., 1990, Origin of Florida Canyon and the role of spring sapping on the formation of submarine box canyons, Geological Society of America Bulletin, 102, s. 502-515.
https://doi.org/10.1130/0016-7606(1990)102<0502:OOFCAT>2.3.CO;2 -
100. Pornprommin A., Izumi N., 2008, Experimental study of channelization by seepage erosion, Journal of Applied Mechanics, 11, s. 709-717.
https://doi.org/10.2208/journalam.11.709 -
101. Pulinowa M., 1989, Rzeźba Gór Stołowych, Prace Naukowe UŚ, 1008, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
102. Russel I.C., 1902, Geology and Water Resources of the Snake River Plains of Idaho, United States Geological Survey Bulletin, 199.
103. Schorghofer N., Jensen W., Kudrolli A., Rothman D.H., 2004, Spontaneous channelization in permeable ground: theory, experiment, and observation, Journal of Fluid Mechanics, 503, s. 357-374.
https://doi.org/10.1017/S0022112004007931 -
104. Schumm S.A., Boyd K.F., Wolff C.G., Spitz W.J., 1995, A ground-water sapping landscape in the Florida Panhandle, Geomorphology, 12, s. 281-297.
https://doi.org/10.1016/0169-555X(95)00011-S -
105. Schumm S.A., Phillips L., 1986, Composite channels of the Canterbury Plain, New Zealand: A Martin analog?, Geology, 14, s. 326-329.
https://doi.org/10.1130/0091-7613(1986)14<326:CCOTCP>2.0.CO;2 -
106. Sinkiewicz M., 1994, Paleogeograficzna wymowa budowy stożków napływowych w okolicy Biskupina na Pojezierzu Gnieźnieńskim, Acta Universitatis Nicolai Copernici, 92, s. 35-57.
107. Small R. G., Lewin J., 1965, The role of spring sapping in the formation of Chalk escarpment valleys, Southampton University Research, Geography, 1, s. 3-29.
108. Smith B., Kudrolli A., Lobkovsky A. E., Rothman D. H., 2008, Channel erosion due to subsurface flow, Chaos, 18, doi: 10.1063/1.2997333, http://link.aip.org/link/?CHAOEH/18/041105/1
https://doi.org/10.1063/1.2997333 -
109. Solger F., 1931, Der Boden Niederdeutschlands nach seiner letzten Vereisung, Reimer Verlag, Berlin.
110. Spence Ch.D., Sauchyn D.J., 1999, The groundwater geomorphology of valley heads, upper Battle Creek basin, Albert and Saskatchewan, [w:] D.S. Lemmen, R.E. Vance (red.), Holocene Climate and Environmental Change in the Palliser Triangle, Southern Canadian Prairies, Bulletin of the Geological Survey of Canada, 534.
111. Stach A., 2003, Uwarunkowania i funkcjonowanie procesów denudacji chemicznej mikrozlewni na obszarze młodoglacjalnym i ich wpływ na morfodynamikę stoków (zlewnia górnej Parsęty, Pomorze Zachodnie), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
112. Stepinski T.F., Coradetti S., 2004, Comparing morphologies of drainage basins on Mars and Earth using integral-geometry and neural maps, Geophysical Research Letters, 31, L15604, doi:10.1029/2004GL020359.
https://doi.org/10.1029/2004GL020359 -
113. Tanaka K.L., Dohm J.M., Lias J.H., Hare T.M., 1998, Erosional valleys in the Thaumasia region of Mars: Hydrothermal and seismic origins, Journal of Geophysical Research, 103, 31, s. 407-420.
https://doi.org/10.1029/98je01599 -
114. Tomaszewski J., 1977, Charakterystyka krenologiczna masywu krystalicznego na przykładzie Karkonoszy, Acta Universitatis Wratislaviensis, Studia Geograficzne, 28.
115. Uchupi E., Oldale R. N., 1994, Spring sapping origin of the enigmatic relict valleys of Cape Cod and Martha's Vineyard and Nantucket Islands, Massachusetts, Geomorphology, 9, 2, s. 83-95.
https://doi.org/10.1016/0169-555X(94)90068-X -
116. Verachtert E., Van Den Eeckhaut M., Poesen J., Deckers J., 2010, Factors controlling the spatial distribution of soil piping erosion on loess-derived soils: A case study from central Belgium, Geomorphology, 118, s. 339-348.
https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2010.02.001 -
117. Virtual Karak Resources Project http://www.vkrp.org/studies/environmental/hydrological--processes/info/climate.asp (1.08.2016).
118. Waksmundzki K., 1971, Typologia naturalnych wypływów wody podziemnej w górskich obszarach fliszowych, Przegląd Geograficzny, 43, 3, s. 381-390.
119. Wilson G.V., Periketi R.K., Fox G.A., Dabney S.M., Shields F.D., Cullum R.F., 2007, Seepage erosion properties contributing to streambank failure, Earth Surface Processes and Landforms, 32, s. 447-459.
https://doi.org/10.1002/esp.1405 -
120. Wistuba M., 2014, Slope-Channel Coupling as a Factor in the Evolution of Mountains. The Western Carpathians and Sudetes, Springer, Cham-Heidelberg-New York-Dordrecht-London.
121. Wrońska D., 2006, Wykształcenie i funkcjonowanie lejów źródliskowych potoków gorczańskich, Ochrona Beskidów Zachodnich, 1, s. 113-120.
122. Wrońska-Wałach D., Płaczkowska E., Krzemień K., 2013, Leje źródłowe jako systemy morfodynamiczne w obszarach górskich, Przegląd Geograficzny, 85, 1, s. 31-51.
https://doi.org/10.7163/PrzG.2013.1.3 -
123. Zwoliński Zb., 1988, Metody badań erozji bocznej w korytach rzecznych: przegląd i zastosowane techniki na Parsęcie, Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, 38, s. 179-212.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

89

Issue:

1

Start page:

87

End page:

110

Resource type:

Tekst

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 4,4 MB ; application/pdf

Resource Identifier:

0033-2143 (print) ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2017.1.5

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 3.0 PL] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Access:

Otwarty

×

Citation

Citation style: