Wielofunkcyjność rolnictwa jako czynnik rozwoju zrównoważonego obszarów wiejskich w Polsce = Multifunctionality of agriculture as a sustainable development factor of rural areas in Poland

Kołodziejczak, Anna

doi:1642-4689

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Wielofunkcyjność rolnictwa jako czynnik rozwoju zrównoważonego obszarów wiejskich w Polsce = Multifunctionality of agriculture as a sustainable development factor of rural areas in Poland Kołodziejczak, Anna

Struktura obiektu

Wielofunkcyjność rolnictwa jako czynnik rozwoju zrównoważonego obszarów wiejskich w Polsce = Multifunctionality of agriculture as a sustainable development factor of rural areas in Poland

Studia Obszarów Wiejskich, t. 37

multifunctionality of agriculture ; sustainable development ; rural areas ; spatial autocorrelation

Multifunctional agriculture perfectly corresponds to the concept of the sustainable development of rural areas. It brings environmental benefits: moderate and economical use of resources, respect for natural environment, preservation of agricultural landscape, conservation of animal species and plant varieties valuable in natural terms. Economic advantages related to multifunctional agriculture include additional income for farmers. There are also some social benefits such as: reinforcement of mutual links and acceptance by local communities concerning the development line of their areas. The main idea of multifunctionality is that while there are many agricultural functions expressed in terms of goods, services and markets, agriculture also produces non-market goods, e.g. in helping to preserve the landscape or biodiversity. The existence of both these types of goods is not antagonistic. The connection between the beneficial external effects of farming and its production of market goods is known as jointness. The scenario of support for multifunctional farming in Poland was outlined in the Rural Development Plan 2004–2006, and is continued under the Rural Development Programme 2007–2013. The instruments employed to implement the goals of multifunctional farming and sustainable development of rural areas were the EU measures: Support for agricultural activity in less-favoured areas (LFAs), the agri-environmental programme, and payments for energy crops. On the basis of research incorporating spatial autocorrelation statistics, the RDP 2007–2013 measures supporting multifunctional agriculture in its productive and natural (green) functions were found to have an advantageous effect on the sustainable development of rural areas in the following Voivodeships: Zachodniopomorskie, Kujawsko-Pomorskie and Podlaskie as well as northern parts of Mazowieckie and Warmińsko-Mazurskie. Their effect was less significant in southern Poland, as well as in Kujawsko-Pomorskie in the case of organic farming and in Podlaskie and Warmińsko-Mazurskie in the case of energy crops. In the remaining regions support for multifunctional farming had no significant influence on the sustainable development of their rural areas.

1. Anselin L., 1995, Local Indicators of Spatial Association – LISA, Geographical Analysis, 27, s. 93–115.
http://dx.doi.org/10.1111/j.1538-4632.1995.tb00338.x -
2. Bivand R., 1980, Autokorelacja przestrzenna a metody analizy statystycznej w geografii, [w:] Z. Chojnicki (red.), Analiza regresji w geografii, PWN, Poznań, s. 23–38.
3. Cliff A.D., Ord J.K., 1973, Spatial Autocorrelation, Pion, London.
4. Dax T., Hellegers P. 2000, Policies for Less Favoured Areas, [w:] F. Brouwer, P. Lowe (red.), CAP Regimes and the European Contryside. Prospects for Integration between Agricultural Regional and Environmental Policies, CAB International, Wallingford, s. 179–197
5. Ferrari S., Rambonilaza M. 2008, Agricultural Multifunctionality Promoting Policies and the Saveguarding of Rural Landscapes: How to Evaluate the Link?, Landscape Res., 33, 3.
http://dx.doi.org/10.1080/01426390802045947 -
6. Janc K., 2006, Zjawisko autokorelacji przestrzennej na przykładzie statystyki I Morana oraz lokalnych wskaźników zależności przestrzennej (LISA) – wybrane zagadnienia metodyczne, [w:] T. Komornicki, Z. Podgórski (red.), Idee i praktyczny uniwersalizm geografii, Dokumentacja Geograficzna, 33, Warszawa, s. 76–83.
7. Jaszkiewicz W. 2007, Znaczenie rolnictwa ekologicznego w kontekście idei zrównoważonego rozwoju, [w:] A. Graczyk (red.), Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Eko-Press, Białystok-Wrocław, s. 93–100.
8. Kłodziński M. 2006, Rolnictwo a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, [w:] J. Zegar (red.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym (3), Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej gospodarki żywnościowej po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, 52, IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 9–22.
9. Kossowski T., 2010, Teoretyczne aspekty modelowania przestrzennego w badaniach regionalnych, [w:] P. Churski (red.), Praktyczne aspekty badań regionalnych, Varia vol. III. Biuletyn IGSEiGP UAM, Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 12, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 9–26.
10. Multifunctionality: Towards an Analytical Framework, 2001, Paris, OECD.
11. Pietrzykowski R., 2011, Wykorzystanie metod statystycznej analizy przestrzennej w badaniach ekonomicznych, Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-pomorskiej Szkoły, 4, Bydgoszcz, s. 97–112.
12. Renting H., Marsden T.K., Banks J. 2003, Understanding alternative food networks: exploring the role of short food supply chains in rural development, Environment and Planning A, 35 (3), s. 393–411.
13. Sołtysiak U. (red.), 1994, Rolnictwo ekologiczne w praktyce, Stowarzyszenie Ekoland, Warszawa.
14. Suliborski A. 2010, Funkcjonalizm w polskiej geografii miast. Studia nad genezą i pojęciem funkcji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
15. van der Ploeg J. D., Roep D. 2003, Multifunctionality and Rural Development: The Actual Situation in Europe, [w:] G. van Huylenbroeck, G. Durand (red.), Multifunctional Agriculture: A New Paradigm for European Agriculture and Rural Development, Burlington VT, Ashgate, Aldershot, s. 37–54.
16. van Huylenbroeck G., Vandermeulen V., Mettepemningen E.,Verspecht A., 2007, Multifunctionality of Agriculture: A Review of Definitions, Evidence and Instruments, Living Reviews in Landscape Research, 3, serwis internetowy: http:// www.livingreviews.org/lrlr-2007-3.
17. Wilkin J. 2010, Wielofunkcyjność rolnictwa – nowe ujęcie roli rolnictwa w gospodarce i społeczeństwie, [w:] J. Wilkin (red.), Wielofunkcyjność rolnictwa, Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa, s. 17–51.
18. Wilson G.A. 2001, From productivion to post productivism….and back again? Exploring the (un) changed natural and mental landscapes of European agriculture, Transactions of the Institute of British Geographers, 26 (1), s. 77–102.
19. Woś A., Zegar J. 2002, Rolnictwo społecznie zrównoważone, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa.
20. Wójcik M. 2013, Funkcjonalizm w geograficznych badaniach wsi. Zarys problemu, [w:] R. Borówka, A. Cedro, I. Kavetsky (red.), Współczesne problemy badań geograficznych, Uniwersytet Szczeciński, s. 197–204.
21. Zegar J. 2012, Rola drobnych gospodarstw rolnych w procesie społecznie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskiego, Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych, 1, s. 129–148.
22. Zrównoważona Europa dla Lepszego Świata. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej, 2001, Komunikat Komisji Europejskiej z dn. 15 maja 2001 r. COM 264 final, Bruksela.