Structure of the forest ecotone in the Babia Góra Massif, Western Carpathians

Szwagrzyk, Jerzy

doi:0016-7282

Pobierz

Tytuł: Structure of the forest ecotone in the Babia Góra Massif, Western Carpathians

Abstrakt:

The structure of forest stands and tree architecture at the forest ecotone were analysed at the Alpine timberline zone of the Babia Góra massif of the Western Carpathians. Tree stand and tree characteristics displayedlarge differences in various locations. On the north slope of the massif, trees at the timberline grow relatively tall and slender, and have narrow crowns. Trees at the timberline on the south-west facing slopes of the massif,at higher elevations, are shorter, with lower slenderness indices and relatively broader crowns. These results suggest, that different environmental factors play major roles in shaping the structure of the timberline in variouselevations and various exposures.

Bibliografia:

1. AWZAN L., KASPROWICZ M., WĘGLARSKI K., 1987. Zmienność górnoreglowego boru karpackiego oraz morfologia świerka przy górnej granicy lasu na północnych zboczach Babiej Góry. Rocznik Dendrologiczny, 37, pp. 5-24.
2. BEDNARZ Z., HOLEKSA J., RÓŻAŃSKI W., SZWAGRZYK J., WILCZEK Z., ŻYWIEC M., 2009. Altitudinal ranges of forest and shrub communities in the Babia Góra Massif (West Carpathians) [in:] J. Holeksa, B. Babczyńska-Sendek, S. Wika (eds.), The role of geobotany in biodiversity conservation, Katowice: University of Silesia, pp. 71-80.
3. Bednarz Z., Jaroszewicz B., Ptak J., Szwagrzyk J. 2002. Dendrochronology of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) in the Babia Góra National Park. Dendrochronologia, 16-17, pp. 45-55.
4. BORYSIAK J., 1985. Zespół jarzębiny Athyrio-Sorbetum ass. nova w strefie górnej granicy lasu masywu Babiej Góry (Beskid Zachodni). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria B: Botanika, 36, pp. 115-132.
5. Celiński F., Wojterski T., 1978. Zespoły leśne masywu Babiej Góry. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
6. DULLINGER S., DIRNBÖCK T., GRABHERR G., 2004. Modelling climate change-driven timberline shifts: Relative effects of temperature increase, dispersal and invasibility. Journal of Ecology, vol. 92, no. 2, pp. 241-252.
http://dx.doi.org/10.1111/j.0022-0477.2004.00872.x -
7. Guzik M., 2008. Analiza wpływu czynników naturalnych i antropogenicznych na kształtowanie się zasięgu lasu i kosodrzewiny w Tatrach. Kraków: Uniwersytet Rolniczy [Unpublished PhD thesis].
8. Holeksa J., 1998. Rozpad drzewostanu i odnowienie świerka a struktura i dynamika karpackiego boru górnoreglowego. Monographiae Botanice, 82, Łódź: Polskie Towarzystwo Botaniczne.
9. Holeksa J., 2000. Distribution of Sorbus aucuparia (Rosaceae) regeneration in relation to trees in a subalpine spruce forest (W Carpathians, Poland). Fragmenta Floristica et Geobotanica, vol. 45, no. 1-2, pp. 203-212.
10. Holeksa J., 2003. Relationship between field-layer vegetation and canopy openings in a Carpathian subalpine spruce forest. Plant Ecology, vol. 168, no. 1, pp. 57-67.
http://dx.doi.org/10.1023/A:1024457303815 -
11. HOLEKSA J., SZWAGRZYK J., MUSIAŁOWICZ W., PARUSEL J. B., 2004. Struktura i dynamika lasów Babiogórskiego Parku Narodowego [in:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (eds.), Babiogórski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza, Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia Towarzystwa Słowaków w Polsce, pp. 527-600.
12. HOLEKSA J., ŻYWIEC M., PARUSEL J., SZEWCZYK J., ZIELONKA T., 2008. Subalpine spruce forests in the Babia Góra National Park [in:] M. Saniga, S. Kucbel, J. Holeksa, M. Żywiec, J. Parusel, J. Szewczyk, T. Zielonka, A. Jaworski, Z. Kołodziej, L. Bartkowicz (eds.), Structure, production, coarse woody debris and regeneration processes of Norway spruce natural forest in National Nature Reserves Babia hora and Pilsko, Zvolen: Technical University, pp. 49-96.
13. JAWORSKI A., KARCZMARSKI J., 1995. Budowa, struktura, dynamika i możliwości produkcyjne górnoreglowych borów świerkowych w Babiogórskim Parku Narodowym. Acta Agraria et Silvestria. Series Silvestris, 33, pp. 75-113.
14. Kasprowicz M., 1996. Zróżnicowanie i przekształcenia roślinności pięter reglowych masywu Babiej Góry (Karpaty Zachodnie). Idee Ekologiczne, 9, Poznań: Sorus, pp. 1-215.
15. Körner C., 2012. Alpine treelines: Functional ecology of the global high elevation tree limits. Basel-Heidelberg-New York: Springer.
http://dx.doi.org/10.1007/978-3-0348-0396-0 -
16. Kullman L., 2002. Rapid recent range-marin rise of tree and shrub species in the Swedish Scandes. Journal of Ecology, vol. 90, no. 1, pp. 68-76.
http://dx.doi.org/10.1046/j.0022-0477.2001.00630.x -
17. LINGUA E., CHERUBINI P., MOTTA R., NOLA P., 2008. Spatial structure along an altitudinal gradient in the Italian central Alps suggests competition and facilitation among coniferous species. Journal of Vegetation Science, vol. 19, no. 3, pp. 425-436.
http://dx.doi.org/10.3170/2008-8-18391 -
18. Łajczak A., 2004. Pokrywa śnieżna Babiej Góry [in:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (eds.), Babiogórski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza, Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia Towarzystwa Słowaków w Polsce, pp. 153-178.
19. MYCZKOWSKI S., 1964. Struktura i ekologia zespołu świerka Piceetum tatricum u górnej granicy zasię-gu w Tatrzańskim Parku Narodowym w okolicach Stawów Gąsienicowych i Pańszczycy. Ochrona Przyrody, 30, pp. 51-105.
20. Nagy L., 2006. European high mountain (Alpine) vegetation and its suitability for indicating climate change impacts. Biology & Environment: Proceedings of the Royal Irish Academy, vol. 106, no. 3, pp. 335-341.
http://dx.doi.org/10.3318/BIOE.2006.106.3.335 -
21. Obrębska-Starkel B., 2004. Klimat masywu Babiej Góry. [in:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (eds.), Babiogórski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza, Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia Towarzystwa Słowaków w Polsce, pp. 137-152.
22. Parusel J., Kasprowicz M, Holeksa J., 2004. Zbiorowiska leśne i zaroślowe BgPN [in:] B. W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (eds.), Babiogórski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza, Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia Towarzystwa Słowaków w Polsce, pp. 429-476.
23. Rai I.D., Adhikari B.S., Rawat G.S., Bargali K., 2012. Community structure along timberline ecotone in relation to micro-topography and disturbance in Western Himalaya. Notulae Scientia Biologicae, vol. 4, no. 2, pp. 41-52.
24. Smith W. K., Germino M.J., Hancock T.E., Johnson D.M., 2003. Another perspective on altitudinal limits of alpine timberlines. Tree Physiology, vol. 23, no. 16, pp. 1101-1112.
http://dx.doi.org/10.1093/treephys/23.16.1101 -
25. SOKOŁOWSKI M., 1928. O górnej granicy lasu w Tatrach. Zakład Badania Drzew i Lasu, 1, Kraków: Wydawnictwo Fundacji Zakłady Kórnickie.
26. Takahashi K., Hirosawa T., Morishima R., 2012. How the timberline formed: Altitudinal changes in stand structure and dynamics around the timberline in central Japan. Annals of Botany, vol. 109, no. 6, pp. 1165-1174.
http://dx.doi.org/10.1093/aob/mcs043 -
27. Vorčák J., Merganič J., Saniga M., 2006. Structural diversity change and regeneration processes of the Norway spruce natural forest in Babia hora NNR in relation to altitude. Journal of Forest Science, vol. 52, no. 9, pp. 399-409.
28. Zhang Q., Zhang Y., Peng S., Yirdaw E., Wu N., 2009. Spatial structure of Alpine trees in Mountain Baima Xueshan on the Southeast Tibetan Plateau. Silva Fennica, vol. 43, no. 2, pp. 197-208.
http://dx.doi.org/10.14214/sf.206 -
29. Zientarski J., 1976. Wpływ wzniesienia nad poziomem morza na zagęszczenie i ukształtowanie górnoreglowych borów świerkowych w Babiogórskim Parku Narodowym. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych, 42, Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, pp. 137-149.
30. Żywiec M., Ledwoń M., 2008. Spatial and temporal patterns of rowan (Sorbus aucuparia L.) regeneration in subalpine spruce forest in West Carpathians. Plant Ecology, vol. 194, no. 2, pp. 283-291.
http://dx.doi.org/10.1007/s11258-007-9291-z -