Rozwój sieci szlaków pieszych w Górach Sowich po II wojnie światowej = Development of the hiking-trail network in Poland’s Sowie Mountains since the Second World War

Kołodziejczyk, Krzysztof

doi:0033-2143 (print)

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Rozwój sieci szlaków pieszych w Górach Sowich po II wojnie światowej = Development of the hiking-trail network in Poland’s Sowie Mountains since the Second World War Kołodziejczyk, Krzysztof

Object structure

Rozwój sieci szlaków pieszych w Górach Sowich po II wojnie światowej = Development of the hiking-trail network in Poland’s Sowie Mountains since the Second World War

Przegląd Geograficzny T. 94 z. 3 (2022)

Kołodziejczyk, Krzysztof : Autor

szlaki piesze ; zagospodarowanie turystyczne ; sieci ; grafy ; Góry Sowie

Od 2014 r. ma miejsce gwałtowny rozwój sieci szlaków pieszych w Górach Sowich, będący częścią procesów zachodzących w różnych częściach Sudetów, zwłaszcza Sudetów Środkowych. Zmiany te poddano analizie, wykorzystując m.in. analizę grafów. Określono zmiany stopnia rozwinięcia i spójności sieci szlaków pieszych po II wojnie światowej, prześledzono zasadność wyznaczania tras, biorąc pod uwagę atrakcyjność turystyczną obszaru i rolę pełnioną przez nie w sieci. Długość szlaków pieszych w Górach Sowich w 2022 r. względem 2005 r. wzrosła prawie dwukrotnie przy około trzykrotnym przyroście liczby węzłów i odcinków między nimi. Co prawda w następstwie tych zmian zmniejszyła się nieco spójność sieci, ale wyraźnie poprawiły się możliwości urządzania wędrówek. Można wskazać wiele pozytywnych aspektów rozwoju sieci szlaków w Górach Sowich. Nowe trasy są powiązane z walorami krajoznawczymi, nawiązują do lokalizacji przystanków komunikacji zbiorowej, ale także parkingów u podnóża gór i na przełęczach. Wyraźne jest dążenie do ograniczenia udziału nawierzchni asfaltowej.

Baranowska-Janota, M. (1989). Podstawowe zasady rozwoju turystyki w górskich przyrodniczych obszarach chronionych. Prace Geograficzne, 80, 155‑158.
Brzeziński, R. (2007). Gospody u stóp Gór Sowich: Studia z dziejów gastronomii Bielawy do 1945 r. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Bukała, A. (2011). Szlaki turystyczne jako wybrany element zagospodarowania turystycznego Gór Opawskich - stan obecny i możliwości rozwoju. W: P. Chrobak, P. Szymkowicz (red.), Transgraniczny potencjał turystyczny Gór Opawskich: materiały konferencyjne (s. 5‑14). Głuchołazy: Gmina Głuchołazy.
Chanas, R., & Czerwiński, J. (1979). Sudety: przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka.
Chmiel, J. (2011). Historia znakowania szlaków turystycznych na pograniczu nysko-jesenickim. W: P. Chrobak, P. Szymkowicz (red.), Transgraniczny potencjał turystyczny Gór Opawskich: materiały konferencyjne (s. 63‑67). Głuchołazy: Gmina Głuchołazy.
Chylińska, D., & Kołodziejczyk, K. (2012). Kilka uwag o znakowaniu szlaków turystycznych w Górach Opawskich. Sudety. Przyroda, Kultura, Historia, 7(136), 30‑32.
Chylińska, D., & Kołodziejczyk, K. (2021). The untapped potential of scenic routes for geotourism: case studies of Lasocki Grzbiet and Pasmo Lesistej (Western and Central Sudeten Mountains, SW Poland). Journal of Mountain Science, 18(4), 1062‑1092. https://doi.org/10.1007/s11629-020-6630-1
Dronka, T., Figiel, N., Stasiak, A., Śledzińska, J., & Włodarczyk, B. (2014). Zasady tworzenia szlaków turystycznych. W: A. Stasiak, J. Śledzińska, B. Włodarczyk (red.), Szlaki turystyczne: od pomysłu do realizacji (s. 183‑211). Warszawa: Wydawnictwo PTTK "Kraj".
Dudziak, T., & Potocki, J. (1995). Rozwój sieci szlaków turystycznych w Sudetach. Śląski Labirynt Krajoznawczy, 7, 99‑118.
Frankowski, A. (1966). Budowa górskich ścieżek turystycznych. Wierchy, 35, 220‑222.
Gajewski, J.W. (2007). Nikłym śladem perci, czyli szlaki górskie wczoraj i dziś. W: P. Kuleczka (red.), Szlaki turystyczne a przestrzeń turystyczna (s. 191‑199). Warszawa: PTTK.
https://mapa-turystyczna.pl/(21.02.2022).
https://mapy.cz/(21.02.2022).
Jerczyński, M., & Koziarski, S. (1992). 150 lat kolei na Śląsku. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego.
Jerczyński, M., & Przerwa, T. (2007). Kolej sowiogórska. Dzierżoniów: Srebrnogórska Oficyna Wydawnicza.
Kiryluk, H. (2008). Problemy rozwoju funkcji turystycznej na obszarach parków krajobrazowych. W: K. Zimniewicz (red.), Bariery w zarządzaniu parkami krajobrazowymi w Polsce (s. 101‑118). Warszawa: PWE.
Kolasińska, A. (2010). Zasady udostępniania parków narodowych jako granice turystycznej ingerencji człowieka. Prądnik. Prace i Materiały Muzeum im. prof. Wł. Szafera, 20, 253‑264.
Kolasińska, A., Adamski, P., Ciapała, S., Svajda, J., & Witkowski, Z. (2015). Trail management, off-trail walking and visitors impact in the Pieniny Mts National Park (Polish Carpathians). Eco.mont - Journal on Protected Mountain Areas Research and Management, 7(1), 26‑36. https://doi.org/10.1553/eco.mont-7-1s26
Kołodziejczyk, K. (2015). Wzorce zagospodarowania szlaków turystycznych w górach średnich na wybranych przykładach europejskich. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kołodziejczyk, K. (2019). Rozwój sieci szlaków pieszych w wybranych częściach Sudetów Środkowych w latach 2005‑2017. Prace Geograficzne, 156, 9‑33.
Kołodziejczyk, K. (2020). The way to the rocks - changes of networks of hiking trails in chosen sandstones landscapes in Poland and the Czech Republic in the period of political transformation. Geoheritage, 12, id 25, 1‑30. https://doi.org/10.1007/s12371-020-00428-9
Kołodziejczyk, K. (2020). Changes in the network of tourist trails in the border zones of the Czech Republic after entering the Schengen area. Journal of Mountain Science, 17(4), 949‑972. https://doi.org/10.1007/s11629-019-5809-9
Kołodziejczyk, K. (2020). Tourist management in national parks in the Czech-German borderland: Bohemian 'Switzerland' and Saxon 'Switzerland'. Journal of Mountain Science, 17(12), 2853‑2879. https://doi.org/10.1007/s11629-020-6102-7
Kondracki, J. (2000). Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Krajewski, P., & Krajewska, U. (2013). Park Krajobrazowy Gór Sowich. Wrocław: Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych.
Krakowiak, B. (1997). Zagospodarowanie turystyczne karpackich parków narodowych. Tourism/Turyzm, 7(2), 25‑44.
Kulik, Z. (1998). Przejmowanie poniemieckiego majątku turystycznego w Sudetach i na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej. Wierchy, 64, 193‑212.
Latocha, A. (2017). Zimne wody (Kaltwasser). Sudety: Przyroda, Kultura, Historia, 3(167), 26‑30.
López, I., & Pardo, M. (2018). Tourism versus nature conservation: reconciliation of common interests and objectives - an analysis through Picos de Europa National Park. Journal of Mountain Science, 15(11), 2505‑2516. https://doi.org/10.1007/s11629-018-4943-0
Manning, R., Anderson, L.E., & Pettengill, P. (2017). Managing outdoor recreation: case studies in the national park. CABI International.
Marion, J.L., & Leung, Y.-F. (2004). Environmentally sustainable trail management. W: R. Buckley (red.), Environmental impacts of ecotourism (s. 229‑244). Cambridge, MA: CABI Publishing.
Mastalska-Cetera, B., & Krajewski, P. (2015). Rozwój turystyki w granicach Parku Krajobrazowego Gór Sowich w świetle zapisów strategii rozwoju gmin, Ekonomiczne Problemy Turystyki, 2(30), 165‑181. https://doi.org/10.18276/ept.2015.2.30-10
Mazur, T. (2011). Rozwój turystyki w Górach Stołowych w aspekcie historycznym. Gazeta Górska, 19(10), 22‑27.
Mazurski, K.R. (2012). Historia turystyki sudeckiej. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Wierchy".
Migoń, P. (2011). Mnich koło Wambierzyc - świadek dawnych Gór Stołowych. Sudety. Przyroda, Kultura, Historia, 10(52), 34‑35.
Migoń, P., & Parzóch, K. (2021). Góry Sowie. W: A. Richling, J. Solon, A. Macias, J. Balon, J. Borzyszkowski, M. Kistowski (red.), Regionalna geografia fizyczna Polski (s. 348‑349). Poznań: Bogucki Wyd. Naukowe.
Pawlak, W. (red.). (1997). Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego. Wrocław: Pracownia Atlasu Dolnego Śląska, Uniwersytet Wrocławski, Polska Akademia Nauk - Oddział we Wrocławiu.
Plan. (2005). Góry Sowie: mapa turystyczna 1:35 000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan.
Potocki, J. (1998). Geneza sieci schronisk w Sudetach. Prace Instytutu Geograficznego, seria B, Geografia Społeczna i Ekonomiczna, XVI, 73‑83.
Potocki, J. (2004). Rozwój zagospodarowania turystycznego Sudetów od połowy XIX w. do II wojny światowej. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan.
Potocki, J. (2009). Funkcje turystyki w kształtowaniu transgranicznego regionu górskiego Sudetów. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego.
Potocki, J. (2013). Kształtowanie sieci turystycznych szlaków pieszych w Sudetach po II wojnie światowej i jego ważniejsze uwarunkowania. W: A. Mateusiak (red.), Zarys dziejów turystyki i przewodnictwa w Sudetach (s. 23‑46). Jelenia Góra: Wydawnictwo AD REM.
Potocki, J. (2014). Zagospodarowanie turystyczne Sudetów. W: A. Marek, I.J. Olszak (red.), Sudety i Przedgórze Sudeckie: środowisko, ludność, gospodarka (s. 407‑426). Wrocław: Wydawnictwo Silesia.
Potrykowski, M., & Taylor, Z. (1982). Geografia transportu. Zarys problemów, modeli i metod badawczych. Warszawa: PWN.
PPWK. (1967). Góry Wałbrzyskie: mapa turystyczna 1:75 000. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych.
PPWK. (1971). Góry Wałbrzyskie: mapa turystyczna 1:75 000. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych.
Przerwa, T. (2003). Odkryli dla nas piękno gór. Trzy sudeckie organizacje górskie (1881‑1945): Verband der Gebirgsvereine an der Eule, Waldenburger Gebirgsverband, Zobtengebirgsverein. Toruń: Wyd. Adam Marszałek.
Przerwa, T. (red.). (2006). W cieniu Wielkiej Sowy. Monografia Gór Sowich. Dzierżoniów: Srebrnogórska Oficyna Wydawnicza.
Ptaszycka-Jackowska, D., & Baranowska-Janota, M. (1989). Zasady korzystania z przyrodniczych obszarów chronionych. Warszawa: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej.
Ptaszycka-Jackowska, D., & Baranowska-Janota, M. (1996). Przyrodnicze obszary chronione: możliwości użytkowania. Warszawa: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej.
PTTK. (1986). Instrukcja znakowania górskich szlaków turystycznych. Kraków: Komisja Turystyki Górskiej Zarządu Głównego PTTK (maszynopis).
PTTK. (2014). Instrukcja znakowania szlaków turystycznych. Warszawa: Zarząd Główny PTTK.
Richling, A., Solon, J., Macias, A., Balon, J., Borzyszkowski, J., & Kistowski, M. (red.). (2021). Regionalna geografia fizyczna Polski. Poznań: Bogucki Wyd. Naukowe.
Rogowski, M. (2012). Nasycenie szlakami turystyki pieszej w Sudetach i Przedgórzu Sudeckim jako miernik rozwoju funkcji turystycznej regionu. W: Z. Dziemianko, W. Stach (red), Rzeczywistość społeczne w badaniach młodych naukowców (s. 271‑284). Poznań: Maiuscula, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlu i Usług.
Rogowski, M. (2017). Mountain hiking in the Stołowe Mountains National Park. Tourism/Turyzm, 27(2), 89‑97. https://doi.org/10.1515/tour-2017-0017
Sewerniak, J. (1980). Metoda wyznaczania szlaków turystyki pieszej w strefie nadmorskiej z uwzględnieniem ich pojemności i przepustowości. W: Geograficzne podstawy użytkowania turystycznego strefy nadmorskiej (s. 120‑153). Warszawa: Instytut Turystyki.
Sewerniak, J. (1982). Problematyka zagospodarowania programowo-przestrzennego szlaków turystyki pieszej. Problemy Turystyki, 4(18), 30‑54.
Solon, J., Borzyszkowski, J., Bidłasik, M., Richling, A., Badora, K., Balon, J., Brzezińska-Wójcik, T., Chabudziński, Ł., Dobrowolski, R., Grzegorczyk, I., Jodłowski, M., Kistowski, M., Kot, R., Krąż, P., Lechnio, J., Macias, A., Majchrowska, A., Malinowska, E., Migoń, P., Myga-Piątek, U., Nita, J., Papińska, E., Rodzik, J., Strzyż, M., Terpiłowski, S., & Ziaja, W. (2018). Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica, 91(2), 143‑170. https://doi.org/10.7163/GPol.0115
Sroka, P. (2013). Turystyka w polskich Sudetach w latach 1945‑1956. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Staffa, M. (1985). Z zagadnień zagospodarowania turystycznego gór polskich. Warszawa - Kraków: Wydawnictwo PTTK Kraj, Redakcja Wydawnictw Górskich i Narciarskich.
Staffa, M. (1994). Schroniska sudeckie po 1945 r. Wierchy, 60, 21‑32.
Staniewska-Zątek, W. (2007). Turystyka a przyroda i jej ochrona. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Styperek, J. (2001). Piesze szlaki turystyczne w polskich parkach narodowych. Tourism/Turyzm, 11(1), 25‑37.
Styperek, J. (2002). Linearne systemy penetracji rekreacyjnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
Styperek, J. (2002). Dostępność i spójność penetracyjna obszarów chronionych. W: J. Partyka (red.), Użytkowanie turystyczne parków narodowych: ruch turystyczny - konflikty - zagrożenia (s. 51‑62). Ojców: Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk, Ojcowski Park Narodowy.
Suchodolski, J. (2005). Architektura schronisk górskich w Sudetach. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Taaffe, E.J., & Gauthier, H.L. (1973). Geography of transportation. Englewood Cliffs: Prentice Hall.
Taczanowska, K., Gonzalez, L.M., Garcia-Masso, X., Muhar, A., Brandenburg, C., & Toca-Herrera, J. (2014). Evaluating the structure and use of hiking trails in recreational areas using a mixed GPS tracking and graph theory approach. Applied Geography, 55, 184‑192.https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2014.09.011
Tomczyk, A., & Ewertowski, M. (2013). Planning of recreational trails in protected areas: application of regression tree analysis and geographic information systems. Applied Geography, 40, 129‑139. https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2013.02.004
Woźniak, A. (2010). Grafy i sieci w technikach decyzyjnych. Kraków: Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie.
Zielińska, A. (2013). Gospodarowanie na obszarach przyrodniczo cennych w Polsce w kontekście rozwoju zrównoważonego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.