Subtitle:

Studia Obszarów Wiejskich = Rural Studies, t. 55

Publisher:

PAN IGiPZ ; PTG

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Abstract:

Wraz ze spadkiem znaczenia rolnictwa i rozwojem działalności pozarolniczych na obszarach wiejskich wzrasta zainteresowanie problematyką przekształceń struktury funkcjonalno-przestrzennej wsi. Identyfikacja funkcji wiejskich jednostek osadniczych opiera się przede wszystkim na analizie przekształceń w strukturze zatrudnienia, użytkowania ziemi oraz dostępności infrastrukturalnej. Istotne zmiany zachodzą również w krajobrazie i percepcji tej przestrzeni. Teren wiejski zaczyna przypominać miasto (umiastowienie), również pod względem warunków społeczno-bytowych. Następuje podniesienie poziomu życia (pozytywny skutek), jak i upowszechnienie się miejskiego stylu życia (negatywny skutek). Procesy te są szczególnie intensywne w przypadku wsi zlokalizowanych w strefie podmiejskiej, czego skutkiem jest ich wchłanianie w struktury przestrzenno-funkcjonalne miasta. Celem badań jest określenie różnic i podobieństw funkcjonalnych jednostek osadniczych aglomeracji poznańskiej na podstawie analizy ustaleń dokumentów planistycznych oraz danych przestrzennych i kartograficznych. Do badań wytypowano dawne wsie – obecnie osiedla samorządowe na terenie Poznania (jednostki pomocnicze) oraz wsie, które położone są przy granicy miasta. Wyeliminowano te, które zostały włączone do miasta jedynie częściowo. Współczesne przemiany funkcji jednostek osadniczych zachodzą w zróżnicowanym zakresie i stopniu, jednak przemiany przestrzenne mają podobny charakter. Najistotniejsze decyzje przestrzenne, wpływające na strukturę funkcjonalno-przestrzenną jednostek osadniczych, podejmowane są na poziomie gminnym, konieczne jest jednak koordynowanie tych działań również na wyższym poziomie i w różnych skalach planistycznych. Pożądane jest zwłaszcza zintegrowane podejście do zarządzania zasobami przestrzeni i krajobrazu w obrębie silnie powiązanych funkcjonalnie obszarów, jakimi są aglomeracje miejskie.

References:

Bański J., 2002, Geografia wsi - nowa dyscyplina badawcza polskiej geografii, Przegląd Geograficzny, 74, 3, s. 367-379.
Bański J., 2005, Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 9.
Bański J., 2008, Strefa podmiejska - już nie miasto, jeszcze nie wieś, [w:] A. Jezierska-Thole, L. Kozłowski (red.), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce, Toruń, s. 29-43.
Bański J., Stola W., 2002, Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich, 3.
Beim M., 2009, Modelowanie procesu suburbanizacji w aglomeracji poznańskiej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Budner W., 2004, Lokalizacja przedsiębiorstw. Aspekty ekonomiczno-przestrzenne i środowiskowe, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
Czochanski J., 2007, Dezintegracja przestrzenna w rozwoju obszaru metropolii trójmiejskiej, Problemy Ekologii Krajobrazu, 19, s. 195-207.
Dacko A., 2006, Tworzenie warunków do rozwoju terenów wiejskich poprzez scalanie gruntów - aspekt teoretyczny, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2, 2, s. 29-39.
Dylewski R., 2006, Problemy rozprzestrzeniania się miast w świetle doświadczeń krajów UE i USA, [w:] S. Kozłowski (red.), Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce, KUL, Komitet Człowiek i Środowisko PAN, Białystok-Lublin-Warszawa, s. 27-38.
Dzun W., 2004, Gospodarstwa rolne w procesie transformacji systemowej (1990-2002), Wieś i Rolnictwo, 1, s. 43-64.
Falkowski J., 2009, Przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne obszarów wiejskich w strefach podmiejskich obszarów metropolitalnych Polski, Studia Obszarów Wiejskich, 18, s. 49-69.
Gałecka-Drozda A., Raszeja E., Szczepańska M., Wilkaniec A., 2019, Land Cover Changes in Natura 2000 Areas Located in Suburban Zones: Planning Problems in the Context of Environmental Protection, Polish Journal of Environmental Studies, 28, 2, s. 1-9. https://doi.org/10.15244/pjoes/80894
Gant R.L., Robinson G.M., Fazal S., 2011, Land-use change in the 'edgelands': Policies and pressures in London's rural-urban fringe, Land Use Policy, 28, 1, s. 266-279. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2010.06.007
Głaz M., 2006, Przekształcenia agrarne strefy podmiejskiej jako efekt oddziaływania miasta Wrocławia, [w:] J. Słodczyk, R. Klimek (red.), Przemiany przestrzeni miast i stref podmiejskich, Uniwersytet Opolski, Opole, s. 153-166.
Heffner K., 2001, Transformacja układów osadniczych wsi a wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich, [w:] A. Rosner, I. Bukraba-Rylska (red.), Wieś i rolnictwo na przełomie wieków, IRWiR PAN, Centrum Naukowo-Wdrożeniowe SGGW, Warszawa, s. 109-132.
Klepacki B., 2005, Tendencje zmian w ekonomicznej i społecznej strukturze wsi, [w:] J. Wilkin (red.), Polska wieś 2025. Wizja rozwoju, Fundusz Współpracy, Warszawa, s. 85-89.
Kołodziejczak A., 2017, Koncepcja zintegrowanego rozwoju rolnictwa i wsi a wiejskie obszary funkcjonalne, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 37, s. 41-49.
Komornicki T., Śleszyński P., 2009, Typologia obszarów wiejskich pod względem powiązań funkcjonalnych i relacji miasto-wieś, Studia Obszarów Wiejskich, 16, s. 9-37.
Krakowiak-Bal A., 2005, Wykorzystanie wybranych miar syntetycznych do budowy miary rozwoju infrastruktury technicznej, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3.
Krzyk P., Bury K., 2013, Zmiany przeznaczenia użytków rolnych Krakowa w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, Problemy Rozwoju Miast, 4, s. 27-40.
Maruani T., Amit-Cohen I., 2010, Patterns of development and conservation in agricultural lands - The case of the Tel Aviv metropolitan region 1990-2000, Land Use Policy, 27, 2, s. 671-679. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2009.09.001
Mikuła Ł., Ewertowski M., 2012, Lokalne polityki rozwoju przestrzennego, [w:] T. Kaczmarek (red.), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego aglomeracji poznańskiej, Centrum Badań Metropolitalnych, Poznań.
Murawska A., 2012, Zmiany w poziomie i jakości życia ludności na obszarach wiejskich w Polsce, Journal of Agribusiness and Rural Development, 25, 3, s. 169-190.
Myga-Piątek U., 2012, Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne, Uniwersytet Śląski, Katowice.
Poczta W., 2010, Wspólna Polityka Rolna UE po 2013 roku - uzasadnienie, funkcje, kierunki rozwoju w kontekście interesu polskiego rolnictwa, Wieś i Rolnictwo, 148, 3, s. 38-55.
Poniży L., 2009, Presja urbanizacyjna i jej wpływ na zmiany przestrzennej struktury użytkowania ziemi na wybranych obszarach podmiejskich Poznania, Problemy Ekologii Krajobrazu, 22, s. 335-342.
Staniak M., 2009, Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w aspekcie środowiskowym, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 9, s. 187-194.
Stanny M., 2014, Wieś, obszar wiejski, ludność wiejska - o problemach z ich definiowaniem. Wielowymiarowe spojrzenie, Wieś i Rolnictwo, 162, 1, s. 1-16.
Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020, 2012, Monitor Polski z dnia 9 listopada 2012, poz. 839, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Czerwonak, Uchwała nr 406/LVII/2010 z dnia 16.09.2010.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dopiewo, Uchwała Nr XVI.226.16. z dnia 29.02.2016.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kleszczewo, Uchwała nr XXXIV/254/2013 z dnia 30.10.2013.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Komorniki, Uchwała nr XXXV/355/2017 z dnia 25.05.2017.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kórnik, Uchwała nr XXI/375//2017 z dnia 22.02.2017.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, Uchwała nr LVI/386/10 z dnia 25.02.2010.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rokietnica, Uchwała nr XVIII/181/2016 z dnia 29.02.2016.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Suchy Las, Uchwała nr XXIII/245/16 z dnia 27.10.2016.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tarnowo Podgórne, Uchwała nr XII/134/2011 z dnia 21.06.2011.
Szczepańska M., Kołodziejczak A., Kacprzak E., 2015, Urban agriculture of the Poznan Agglomeration, Studia Regionalia, 41, s. 140-156.
Szczepańska M., Wilkaniec A., 2014, Przekształcenia krajobrazu kulturowego wybranych wsi strefy podmiejskiej Poznania, Studia Obszarów Wiejskich, 35, 45-60.
Szczepańska M., Wilkaniec A., 2017, Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego a kształtowanie ładu przestrzennego w obszarach wiejskich - studium przypadku, Acta UniversitatisLodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 28, s. 83-103. https://doi.org/10.18778/1508-1117.28.06
Wilkin J., 2008, Obszary wiejskie w warunkach dynamizacji zmian strukturalnych, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, http://www.polskawschodnia.2007-2013.gov.pl/organizacjafunduszyeuropejskich/documents/ekspertyzy%20do%20strategii%20pw/wilkin.pdf (04.09.2019).
Wilkin J., 2011, Wielofunkcyjność wsi i rolnictwa a rozwój zrównoważony, Wieś i Rolnictwo, 153, 4, s. 27-39.
Witczak Ł., Macias A., 2016, Wpływ człowieka na tereny biologicznie czynne w mieście na przykładzie klinów zieleni w Poznaniu, Badania Fizjograficzne, Seria A, 67, s. 271-288.
Wójcik M., 2012, Geografa wsi w Polsce. Studium zmiany podstaw teoretyczno-metodologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. https://doi.org/10.18778/7525-657-4
Zbierska A., Zydroń A., Szczepański P., 2015, Analiza porównawcza wskaźników ładu przestrzennego na poziomie gminy, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 40, 2, Problemy współczesnej ekonomii, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 189-200. https://doi.org/10.18276/sip.2015.40/2-15
Zegar J.S., 2008, Refleksje nad ewolucją wsi, Wieś i Rolnictwo, 140, 3, s. 38-39.

Relation:

Studia Obszarów Wiejskich

Volume:

55

Start page:

27

End page:

40

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 0,9 MB ; application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:135353 ; 1642-4689 ; 10.7163/SOW.55.2

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn. Cz.4488 ; CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn. Cz.4489 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Polska Cyfrowa, lata 2014-2020, Działanie 2.3 : Cyfrowa dostępność i użyteczność sektora publicznego; środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz współfinansowania krajowego z budżetu państwa

Access:

Otwarty