@misc{Bochenek_Witold._Autor_Zmiany_2022,
 author={Bochenek, Witold. Autor and Kijowska-Strugała, Małgorzata. Autor},
 volume={94},
 number={4},
 copyright={Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0},
 journal={Przegląd Geograficzny},
 address={Warszawa},
 howpublished={online},
 year={2022},
 publisher={IGiPZ PAN},
 language={pol},
 abstract={Postępujące zmiany klimatyczne (wzrost temperatury powietrza, zmiana rozkładu opadów w ciągu roku) wywierają wpływ na genezę zasilania cieków (opadowe, roztopowe i gruntowe). Głównym celem badań było przestrzenne i czasowe określenie struktury odpływu korytowego i kierunków jej zmian w wybranych zlewniach rzecznych w Karpatach Zachodnich w zimowym półroczu hydrologicznym, w warunkach zmian klimatu i narastającej antropopresji. Badaniami objęto cztery zlewnie, reprezentujące cechy rzeźby beskidzkiej (Soła i Osława) oraz pogórskiej (Skawinka i Stobnica), dla których określono genezę zasilania cieku w okresie 40 lat (1981‑2020). Do badań wykorzystano średnie dobowe przepływy w profilach zamykających wybrane zlewnie. Interpretację genezy zasilania umożliwiły dane meteorologiczne: suma i rodzaj opadu, grubość pokrywy śnieżnej i temperatura powietrza. Średni odpływ półrocza zimowego (HWHY) kształtował się od 150,3 mm (Skawinka) do 348,8 mm (Osława), natomiast udział HWHY w odpływie rocznym (HA) wyniósł średnio od 50,9% (Soła) do 60,4% (Stobnica). W latach 1981‑2020 HWHY nie wykazywał statystycznie istotnych kierunków zmian. Ujemne trendy HWHY stwierdzono od 2000 r. W badanych zlewniach wystąpiło zróżnicowanie dominujących źródeł zasilania cieków w HWHY. W zlewni Soły największy udział miało zasilanie roztopowe (40,1%), w zlewni Osławy – zasilania opadowe (38,0%), zaś w zlewni Skawinki przeważało zasilanie gruntowe (43,4%). W zlewni Stobnicy udział zasilania opadowego i gruntowego był podobny (36‑38%). We wszystkich zlewniach wystąpiła recesja odpływu spowodowanego roztopami i wzrost roli zasilania gruntowego. Zmiany pokrycia terenu wpłynęły na wielkość współczynnika odpływu α. Znikoma zmiana α w badanym okresie w zlewni Skawinki spowodowana była 5-krotnym wzrostem obszarów zabudowy, natomiast największe zmniejszenie współczynnika odpływu α, które wystąpiło w zlewni Stobnicy, było spowodowane spadkiem udziału gruntów ornych z 61,0% (1990 r.) do 46,4% (2018 r.) i równoczesnym wzrostem obszaru lasu z 32,1% do 43,4%.},
 title={Zmiany w strukturze odpływu wody ze zlewni karpackich w półroczu hydrologicznym zimowym w latach 1981‑2020 = Changes in water-runoff patterns in Carpathian catchments during the winter hydrological half-years of the 1981-2020 period},
 type={Tekst},
 URL={http://www.rcin.org.pl/igipz/Content/237295/WA51_273519_r2022-t94-z4_Przeg-Geogr-Bochenek.pdf},
 keywords={opad śnieżny, odpływ rzeczny, półrocze zimowe, Karpaty Zachodnie},
}