Object structure
Title:

Methodical Concepts and Assumptions Underlying ResearchMethods for Studies on the Erratic Raw Material of the Polish Lowland. Geology versus Archaeology

Subtitle:

Between History and Archaeology : papers in honour of Jacek Lech

Creator:

Chachlikowski, Piotr

Contributor:

Olszewski, Tomasz : Tł.

Publisher:

Archaeopress Archaeology

Place of publishing:

Oxford; England

Date issued/created:

2018

Description:

29 cm

Type of object:

Book/Chapter

Subject and Keywords:

Fennoscandian erratics ; research methodology ; the Polish Lowland ; prehistoric stone industry

Abstract:

Inadequate levels of identification of glacial resources of raw materials in the Polish Lowlands areas and unreliable geological determinations of the assortment and frequency of local Fennoscandian erratics have established the opinion among archaeologists of alleged shortages in appropriate petrologically differentiated material necessary for stone industry in glacial areas. The claim has been made that raw material shortages were supplemented by massive imports of exogenous rocks from areas of their natural deposits. Yet a long study undertaken by the author on the Lowland inventory of erratics has proved that they constituted an extremely abundant and lithologically diversified source of raw materials. In the study, relatively large numbers of boulders and pebbles have been examined, regardless of their so-called indicating usefulness and with their appropriate overall measurements parameters taken into consideration. The exceptional abundance of local glacial ‘deposits’ effectively balanced the deficit n imported rock raw material for the local stone worker and inhibited the demand for imports

References:

Chachlikowski, P. 1991. Stone industry of the Globular Amphorae people in Kuiavia. In A. Cofta-Broniewska (ed.), New Tendencies in studies of Globular Amphorae culture, Archaeologia Interregionalis 1, Warszawa–Kraków–Poznań, 155–200
Chachlikowski, P. 1994. Późnoneolityczne wywierzysko surowców skał niekrzemiennych w miejscowości Goszczewo, gm. Aleksandrów Kujawski, woj. Włocławek, stanowisko 13, Folia Praehistorica Posnaniensia 6, 59–121
Chachlikowski, P. 1996. Ze studiów nad pochodzeniem i użytkowaniem surowców importowanych w wytwórczości kamieniarskiej społeczności wczesnorolniczych Kujaw. In A. Kośko (ed.), Z badań nad genezą regionalizmu kulturowego społeczeństw Kujaw, Poznań–Kruszwica–Inowrocław, 121–153
Chachlikowski, P. 1997. Kamieniarstwo późno neolitycznych społeczeństw Kujaw, Poznań
Chachlikowski, P. 2000. Kamieniarstwo społeczności kultur późnoneolitycznych. In A. Kośko (ed.), Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego. Tom III, Kujawy, cz. 4, Osadnictwo kultur późnoneolitycznych oraz interstadium epok neolitu i brązu: 3900–1400/1300 przed Chr., Poznań, 393–409
Chachlikowski, P. 2007. Przetwórstwo i użytkowanie surowców kamiennych. In A. Kośko and M. Szmyt (eds), Opatowice – Wzgórze Prokopiaka. Tom III, Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej, Poznań, 315–338
Chachlikowski, P. 2010. Kamieniarstwo społeczności pradziejowych i wczesnośredniowiecznych Kotliny Kolskiej. In J. Bednarczyk, J. Kabaciński and A. Kośko (eds), Osadnictwo Kotliny Kolskiej, Archeologiczne badania ratownicze na trasie autostrady A2, Poznań, 617–626
Chachlikowski, P. 2013. Surowce eratyczne w kamieniarstwie społeczeństw wczesnoagrarnych Niżu Polskiego (IV–III tys. przed Chr.), Poznań
Chachlikowski, P. and Skoczylas, J. 2001a. Exploration of stone raw-materials in stone industry of lateneolithic communities of Lowland Poland (Niż Polski). Prospects for further petroarchaelogical studies in the Kujawy region, Przegląd Archeologiczny 49, 17–34
Chachlikowski, P. and Skoczylas, J. 2001b. Pochodzenie i użytkowanie surowców kamiennych spoza Niżu Polskiego w neolicie i wczesnej epoce brązu na Kujawach, Fontes Archaeologici Posnanienses 39, 163-190
Chachlikowski, P. and Skoczylas, J. 2001c. Neolithic rock raw materials from the Kujawy region (Polish Lowland), Slovak Geological Magazine 7, 381–392
Czerwonka, J. A. 1998. Litostratygrafia glin lodowcowych: uwagi metodyczne, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 385, 113–126
Czerwonka, J. A. and Krzyszkowski, D. 1994. Pleistocene stratigraphy and till petrography of the central Great Poland Lowland, western Poland, Folia Quaternaria 65, 7–71
Czubla, P. 2001. Eratyki fennoskandzkie w Polsce Środkowej i ich znaczenie stratygraficzne, Acta Geographica Lodziensia, Volume 80, Łódź
Czubla, P. 2015. Eratyki fennoskandzkie w osadach glacjalnych Polski i ich znaczenie badawcze, Łódź
Czubla, P., Gałązka, D. and Górska, M. 2006. Eratyki przewodnie w glinach morenowych Polski, Przegląd Geologiczny 54 (4), 352–362
Dudziak, J. 1970. Studia nad kierunkami transgresji lądolodu plejstoceńskiego, Studia Geologiczne, Volume 66, Warszawa
Dudziak, J. 1974. Zależność składu głazowego od frakcji w osadach glacjalnych zlodowacenia Południowopolskiego, Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 44, 577–590
Górska-Zabielska, M. 2007. Narzutniaki skandynawskie – metodyka i interpretacja. In E. Mycielska Dowgiałło and J. Rutkowski (eds), Badania cech tekstualnych osadów czwartorzędowych i wybrane metody oznaczania ich wieku, Warszawa, 75–82
Górska-Zabielska, M. 2008a. Fennoskandzkie obszary alimentacyjne osadów akumulacji glacjalnej i glacjofluwialnej lobu Odry, Poznań
Górska-Zabielska, M. 2008b. Obszary macierzyste skandynawskich eratyków przewodnich osadów ostatniego zlodowacenia północno-zachodniej Polski i północno-wschodnich Niemiec, Geologos 14 (2), 55–73
Górska-Zabielska, M. 2010. Analiza petrograficzna osadów glacjalnych – zarys problematyki, Landform Analysis 12, 49–70
Górska-Zabielska, M. and Zabielski, R. 2010. Petrographic analyses and indicator erratics of gravels of the Odra Lobe, Studia Quaternaria 27, 17–25
Grygiel, R. 2004. Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, Tom I, Wczesny neolit. Kultura ceramiki wstęgowej rytej, Łódź
Konieczny, S. 1956. Z badań nad rozmieszczeniem eratyków krystalicznych zlodowacenia plejstoceńskiego w Zachodniej Polsce, Prace Komisji Geograficzno- Geologicznej PTPN, Volume 2 (1), Poznań
Krystek, M., Młodecka, H., Polański, K. and Szydłowski, M. 2011. Neolityczne narzędzia z metabazytów typu Jizerské Hory (Masyw Czeski) na obszarze Polski, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 444, 113–124
Lisicki, S. 2003. Litotypy i litostratygrafia glin lodowcowych plejstoceny dorzecza Wisły, Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, Volume 17, Warszawa
Majerowicz, A., Prinke, A. and Skoczylas, J. 1981. Neolityczny import amfibolitu i serpentynitu na teren Wielkopolski, Fontes Archaeologici Posnanienses 32, 4–8
Majerowicz, A., Prinke, A. and Skoczylas, J. 1987a. Neolityczny import surowców skalnych na obszar Wielkopolski w świetle badań petroarcheologicznych, Acta Universitatis Wratislaviensis No788, PraceGeologiczno-Mineralogiczne 10, 69–89
Majerowicz, A., Skoczylas, J. and Wiślański, T. 1987b. Aus den Studien über die Steindistribution bei den frühneolithischen Kulturen auf der Polnischen Tiefebene, Przegląd Archeologiczny 34, 83–91
Mayer, K. D. 1983. Indicator pebble and stone count methods. In J. Ehlers (ed.), Glacial deposits in North-West Europe, Rotterdam, 275–287
Nunberg, J. 1971. Próba zastosowania metod statystycznych do badań zespołu głazów fennoskandyjskich występujących w utworach glacjalnych północnowschodniej Polski, Studia Geologica Polonica 37, Warszawa
Pomianowska, H. 2012. Petrograficzna badania neolitycznych narzędzi kamiennych z okolic Bocienia (Pojezierze Chełmińskie), Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia 32,193–199
Prinke, A. and Skoczylas, J. 1978. Z metodyki badań nad użytkowaniem surowców kamiennych w Neolicie, Przegląd Archeologiczny 26, 335–342
Prinke, A. and Skoczylas, J. 1980a. O neolitycznym imporcie surowca bazaltowego na teren Polski środkowo-zachodniej, Acta Archaeologica Carpathica 20, 229–250
Prinke, A. and Skoczylas, J. 1980b. Stone Raw Material Economy in the Neolithic of the Polish Lowlands, Przegląd Archeologiczny 27, 43–85
Rutkowski, J. 2007. Petrografia żwirów – możliwości badawcze i podstawy interpretacji wyników. In E. Mycielska-Dowgiałło and J. Rutkowski (eds), Badania cech strukturalnych osadów czwartorzędowych I wybrane metody oznaczania ich wieku, Warszawa, 45–74
Skalmowski, W. 1937. Naturalne materiały kamienne w budownictwie drogowym ze szczególnym uwzględnieniem materiałów krajowych, Warszawa
Skoczylas, J. 1989. Budowa geologiczna i surowce mineralne regionu Jeziora Lednickiego, Studia Lednickie, Volume I, 209–224
Skoczylas, J. 1990. Użytkowanie surowców skalnych we wczesnym średniowieczu w północno-zachodniej Polsce, Poznań
Skoczylas, J., Jochemczyk, L., Foltyn, E. M. and Foltyn, E. 2000. Neolithic serpentinite tools of west-central Poland and Upper Silesia, Krystalinikum 26, 157–166
Szydłowski, M. 2011. Zabytki kamienne (niekrzemienne) ze stanowiska Polesie 1, gm. Łyszkowice, woj. łódzkie. In J. Górski, P. Makarowicz and A. Wawrusiewicz (eds), Osady i cmentarzyska społeczności trzcinieckiego kręgu kulturowego w Polesiu, stanowiska 1, woj. łódzkie, Volume I, Tekst, Łódź, 284–305
Woźniak, P. 2004. Przydatność analizy litologicznej glin morenowych w badaniach geomorfologicznych stref marginalnych ostatniego zlodowacenia,Przegląd Geologiczny 52 (4), 336–339
Zabielski, R. 2004. Jakie cechy składu petrograficznego żwirów glin lodowcowych mogą być przydatne w lito stratygrafii, Przegląd Geologiczny 52 (4), 340–346

Start page:

147

End page:

156

Resource type:

Text

Detailed Resource Type:

Article

Language:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY-SA 3.0 PL license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY-SA 3.0 PL] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY-SA 3.0 PL license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Projects co-financed by:

Operational Program Digital Poland, 2014-2020, Measure 2.3: Digital accessibility and usefulness of public sector information; funds from the European Regional Development Fund and national co-financing from the state budget. ; European Union. European Regional Development Fund

Access:

Open

×

Citation

Citation style: