Object structure
Title:

Burza pod krakowskim Rynkiem Głównym. Z antropologicznego dystansu

Subtitle:

A tempest underneath the Central Market Square in Cracow. The anthropological perspective ; Journal of Urban Ethnology 16 (2018)

Creator:

Godula-Węcławowicz, Róża

Publisher:

Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Place of publishing:

Kraków

Date issued/created:

2018

Description:

24 cm

Type of object:

Journal/Article

Subject and Keywords:

Krakow ; underground museum ; social conflict ; cultural change ; museumisation

Abstract:

In the autumn of 2010, a new museum was opened in Krakow in the historical cellars under the Market Square. The fact that the exhibition held in this cellars was made available to the public allayed the disputes that had lasted for over five years. The controversies concerned mostly the very idea of adapting the underground spaces, as well as archaeological research and the general arrangement of the museum exhibition. Among the many reasons for the disputes, the following were especially visible: conflicts of interests, conflicts within the milieu, personal ambitions, rumours, and even slander; in a word, emotions. Political conflicts, which would flare up before the elections of local authorities, were clearly seen in the background. While not judging the correctness of the arguments used, it is worthwhile to consider all these disputes in a broader cultural context. Looking from the anthropological distance, one can see a common ground of these seemingly varying statements. They reveal social attitudes towards change, which is an immanent feature of culture, but the reactions to it are diverse. The key cause of this cultural change was the political transformation which began in Poland in 1989 and accelerated considerably at the beginning of the 20th century. One of its consequences was the influx of Western European cultural patterns and, parallel with it, a reconsideration of the existing functions of the city centre. The result was the search for a formula proper to the so-called post-modern vision of a city. As the pavement of the market square was scheduled for a change, the authorities became aware of the possibility of making use of the underground cubicles buried 150 years ago. The chosen option of an innovative multimedia museum has resulted in the need to arrange an equally innovative exhibition. The decisions of the mayor of Krakow violated the status quo of perceptions and launched a conflict that would play out on various levels. Years later, that project, which previously caused so many conflicts, has become familiar, almost commonplace; but at the same time it has inspired other cities. In recent years, most of the museums in Poland have become multifunctional institutions of culture, science, education, and also commercial recreation. They are finding their place in the world of an unheard-of expansion of culture

References:

Batko s. 1912, Miejskie Muzeum techniczno-przemysłowe i Krajowy Instytut popierania rękodzieł i przemysłu. Musee municipal technico-industriel et Institut du Pays pour l’encouragement des metiers et des industries, Odbitka z: Statystyka miasta Krakowa Zeszyt XII, Nakładem Gminy Miasta Krakowa, Kraków
Benis A. 1906, Muzeum Przemysłowe w Krakowie, Nakładem gminy Miasta Krakowa, Kraków
Baumgarth Ch., 1978, Futuryzm, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa
Buśko C. 2010, Krakowski Rynek Główny w świetle badań archeologicznych przeprowadzonych w latach 2005 – 2007, [w:] Jasieńko J., Kadłuczka A., Mandelli E., (red./ed.), Florencja i Kraków. Miasta partnerskie w Europie – wspólne dziedzictwo kultury / Firenze e Cracovia. Citta gemellate in Europa – una comune eredita culturale / Florence & Cracow. Twin Cities in Europe – Common Cultural Heritage, Politechnika Krakowska i Universitas, Kraków, s. 107–114
Firlet E. 2010, Podziemia Rynku Głównego w Krakowie – od eksploracji do trasy turystycznej, „Krzysztofory Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”, T. 28, cz. 1, s. 5–51
Folga-Januszewska D. 2015, Muzeum: fenomeny i problemy, Universitas Kraków
Godula R. 2003, A Reneval of Christian Origins in Central Europe. St Vojtech-Adalbert’s Patronage, [w:] Mróz L., Sokolewicz Z. (eds.), Between Tradition and Postmodernity. Polish Ethnography at the Turn of the Millenium, Committee of Ethnological Sciences Polish Academy of Science Institute of Ethnology and Cultural Anthropology of the University of Warsaw, Warsaw 2003, s. 217–229
Godula-Węcławowicz R. 2008, Czakramu moc tajemna. Mit w akcji, [w:] Godula-Węcławowicz R. (red.), Miasto w obrazie, legendzie, opowieści…, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze i Uniwersytet Wrocławski, Wrocław-Kraków, s. 105–112
Huml I. 1992, Warsztaty Krakowskie a idea „żywego muzeum”, „Materiały Muzeum Wnętrz Zabytkowych w Pszczynie” R.7, s. 158-168
Kadłuczka A. 2006, Idea rezerwatu średniowiecznej architektury w Rynku Głównym, „Renowacje i Zabytki”, nr 4, s. 16–19
Kadłuczka A. 2010 a, Rynek Główny w Krakowie: podziemne muzeum w aspekcie architektoniczno-konserwatorskim, [w:] Jasieńko J., Kadłuczka A., Mandelli E., (red./ed.), Florencja i Kraków. Miasta partnerskie w Europie – wspólne dziedzictwo kultury / Firenze e Cracovia. Citta gemellate in Europa – una comune eredita culturale / Florence & Cracow. Twin Cities in Europe – Common Cultural Heritage, Politechnika Krakowska i Universitas, s. 399–413
Kadłuczka A. 2010 b, Ortodoksyjna kreacja przestrzeni architektonicznej Podziemnego Muzeum Rynku Krakowskiego, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation”, nr 8, s. 7–17
Lisowska R. 2011, Śladem europejskiej tożsamości Krakowa – muzeum czy trasa turystyczna, „Państwo i Społeczeństwo” R. XI, nr 1, s. 297–314
Lubiak J. (red./ed.) 2007, Muzeum jako świetlany przedmiot pożądania / Museum as a Luminous Object of Desire, Muzeum Sztuki Łódź
Obrady … 1906, Obrady ankiety w sprawie reorganizacji Muzeum Techniczno-Przemysłowego – Kraków, Nakładem gminy Miasta Krakowa, Kraków
Ogorzałek A. 1968, Muzeum etnograficzne wśród instytucji upowszechniania kultury, „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie”, T. 3, s. 249–265
Płuska I. 2007, Rynek Główny w Krakowie – ekspozycja podziemi dla wielkiego muzeum, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation”, nr 22, s. 97–101
Popczyk M. (red.) 2006, Muzeum sztuki: od Luwru do Bilbao, Muzeum Śląskie, Katowice
Ptaśnik M. 1963, Dwa podstawowe kierunki działalności muzealnictwa, „Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków”, ser. B. t. VI
Rynek Podziemny... 2009, Rynek Podziemny w Krakowie – wywiad z koordynatorem czynności inspektorów nadzoru, „Renowacje i Zabytki”, nr 2 (30), s. 62–64
Siwiec K., Mazan L. 2010, Sukiennice t. 2, Oficyna Wydawnicza Anabasis, Kraków
Sprawozdanie… 1906, V. Sprawozdanie Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana w Krakowie, (broszura) Kraków
Stryjeński P. 1906, Instytut Sztuk i Rzemiosł w Krakowie, Nakł. autora, druk.” Czasu” w Krakowie
Urbaniak E., Kowalska E. (red.) 2010, Muzeum XXI wieku. Teoria i praxis. Materiały z sesji naukowej organizowanej przez Muzeum Początków Państwa Polskiego i Polski Komitet Narodowy ICOM, Gniezno 25 – 27 listopada 2009 roku, Muzeum Początków Państwa Polskiego Gniezno
Warchałowski J. 1906, O Muzeum Przemysłowe w Krakowie, Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana Kraków
Zaitz E. 2010, Badania archeologiczne w Sukiennicach i na Rynku Głównym w Krakowie, „Krzysztofory Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”, T. 28, cz. 1, s. 199–254
Ziembiński J. 1994, Muzea w okresie przełomu. Próba analizy historyczno-socjologicznej, „Materiały Muzeum Wnętrz Zabytkowych w Pszczynie”, R. 8, s. 9–20
Ziębińska-Witek A., Żuk G. (red.) 2015, Muzea w kulturze współczesnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Lublin
AK 2006 a, Komercja w podziemiach, „Gazeta Krakowska” z dn. 14.02
AK 2006 b, Protest noblistki, „Gazeta Krakowska” z dn. 18–19.02
AK 2006 c, Rynek postawiony na głowie, „Gazeta Krakowska” z dn. 7.06
Bartuś Z. 2010 a, Podziemia z wodotryskiem, ale bez gospodarza, „Dziennik Polski” z dn. 14.06
Bartuś Z. 2010 b, Protesty przeciwko wystawie pod krakowskim Rynkiem, „Dziennik Polski” z dn. 15.06
Bartuś Z. 2010 c, Disneyland Sukiennice, czyli krakowski park rozrywki, „Dziennik Polski” z dn. 25.06
Bień K. 2005, Obrona Starego Krakowa, „Gazeta Wyborcza” z dn. 3.06
Bik K. 2006, Ruch w dobrym kierunku, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 2.01
Gazur Ł. 2010, Laserowy szczur dzieli muzealników, „Dziennik Polski” z dn. 8.09
CORDIS: https://cordis.europa.eu/guidance/archive_en.html, 19.09.2018
Medeltidsmuseet: https://medeltidsmuseet.stockholm.se/in-english/about-us/, 6.08.2017
Szlak turystyczny po podziemiach Rynku Głównego: https://www.przetargi.gospodarka.pl/133156_Przygotowanie-strategii-i-przeprowadzenie-kampanii-promocyjno-informacyjnej-projektu-Sladem-europejskiej-tozsamosci-Krakowa-szlak-turystyczny-po-podziemiach-Rynku-Glownego_2010_2.html, 10. 07. 2010
Jałowiec J., Kursa M., Piłat B. 2006, Rezerwat ze szczyptą, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 9. 06
Janiszewska K. 2006, Wykopy z podłożem politycznym, „Gazeta Krakowska” z dn. 19.09
J.ŚW 2006, Czy mogło dojść do zbrodni? Zaproszenie dla ministra, „Dziennik Polski” z dn. 18.09
KB 2005, Nieufny ZKOZK, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 9.02
Kajtoch A., Paluch M. 2006., Kto ryje pod Rynkiem?, „Gazeta Krakowska” z dn. 28.07
Kłeczek J. 2006, Bitwa o podziemia, „ Echo Miasta” z dn. 23.02
Krasnowolski B. 2005, Średniowiecze bez supermarketu, „Gazeta Krakowska” z dn. 25.02
Kuraś B. 2006, Dr Cezary Buśko: Kopiąc, naraziliśmy się władzy, wyd. internetowe z dn. 6. 10, http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,42699,3667525.htm, 17.07.2018
Kursa M. 2005 a, Drugi Rynek – Luksusowe targowisko, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 4.02
Kursa M. 2005 b, Kramy na przetarg, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 5.02
Kursa M. 2005 c, Awantura o Rynek, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 9.02
Kursa M. 2006 a, Wrze pod Rynkiem, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 15.02
Kursa M. 2006 b, Polityczna Bitwa na krakowskim Rynku, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 21.07
Kursa M. 2006 c, Majchrowski o hakach na siebie, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 16–17.09
Likus W. 2005, Trzeba z żywymi iść, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 27.05
Liss A. 2006, Bo zasypią podziemia, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 26–27.08
MM 2005 a, Kopanie archeologów, „Dziennik Polski” z dn. 27.07
MM 2005 b, Owalna chata, „Dziennik Polski” z dn. 10.10
MM 2006, Wstrzymane roboty na Rynku, „Dziennik Polski” z dn. 26.07
Nie było… 2006, Nie było wniosku o podsłuch prezydenta Krakowa, Onet.pl Wiadomości – z dn 14.09.http://wiadomości.onet.pl/1402982,,,,1252636,6332,itemspec.html, 14.09.2014
Pawłowski K. 2006, Pozwól zbadać co się kryje pod Rynkiem, „Fakt” z dn. 6.11
Paluch M., MK (APP) 2006, Haki na Majchrowskiego, „Gazeta Krakowska” z dn. 15.09
PIL 2006, Czy na Rynku dokonano „zbrodni archeologicznej? „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 6.10
Piłat B. 2005, To na zlecenie prezydenta, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 16.11
Piłat B. 2006, Prezydenta i wojewody spór o Rynek, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 3.10
Piłat B. 2008, Płoty na Rynku Głównym mogą postać nawet dwa lata, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 5–6.08
Piłat B., Horodyski M. (Radio Kraków) 2006, Rynek Główny u prokuratora, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 2.06
Podziemia Rynku… 2011, Podziemia Rynku w Krakowie wydarzeniem historycznym roku!, https://historia.org.pl/2011/04/06/podziemia-rynku-w-krakowie-wydarzeniem-historycznym-roku/, 12.02.2018
Remont… 2005, Remont Rynku Głównego w Krakowie – ciąg dalszy – Stanowisko SARP, „Portal Architektury” z dn. 24.05, http://www.w-a.pl/2005/rynek_remont_sarp.htm, 17.10.2017
Satała M. 2005, W historię zanurzony, „Gazeta Krakowska” z dn. 14.10
Serwis… 2010, Serwis Informacyjny UMK Biuro Prasowe Kancelarii Prezydenta Miasta Krakowa, piątek 24 września, druk ulotny KP-02-1.0623-2/173/14(2595)
Tomczyk-Miczka E. 2010, Podziemna atrakcja Krakowa, wyd. internetowe z dn. 9.07. http://dziennikturystyczny.pl/2010/07/podziemna-atrakcja-krakowa/, dostęp 17.07.2018)
Wanat W. 2011 a, Podziemny świat w grodzie Kraka, „Magazyn Polonia”, wyd. internetowe nr 11 z dn. 9 stycznia, http://www.magazynpolonia.com/artykul/polska,podziemny-swiat-w-grodzie-kraka,4e09fc553ae7a, 17.07.2018
Wanat W. 2011 b, Muzeum podziemne w Krakowie (część 2), „Magazyn Polonia”, wyd. internetowe nr 1 z dn. 14 marca, http://www.magazynpolonia.com/artykul/polska,muzeum-podziemne-w-krakowie-cz-2,4e09fc55715c7, 17.07.2018
Więcej… 2006, Więcej strat niż korzyści, „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 6.10
Wójcik K. 2006, Czy to krakowskie Watergate, „Rzeczpospolita” z dn. 15.09
Zin W. 2006, List otwarty do radnych miasta w sprawie „zbrodni archeologicznej” dokonanej w obrębie Rynku krakowskiego na przełomie 2005 i 2006 r. „Gazeta Krakowska” z dn. 22.02; „Gazeta Wyborcza Kraków” z dn. 22.02; „Dziennik Polski” z dn. 4.03
Żuber K. 2011, Podziemny sukces Krakowa – uroczyste wręczenie nagród, wyd. internetowe z dn. 15 kwietnia, https://historia.org.pl/2011/04/15/podziemny-sukces-krakowa-uroczyste-wreczenie-nagrod/, 17.05.2018

Relation:

Journal of Urban Ethnology

Volume:

16

Start page:

191

End page:

215

Resource type:

Text

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

1429-0618

Source:

IAiE PAN, call no. P 714 ; IAiE PAN, call no. P 1505 ; click here to follow the link

Language:

pol

Rights:

Rights Reserved - Free Access

Terms of use:

Copyright-protected material. May be used within the limits of statutory user freedoms

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Access:

Open

×

Citation

Citation style: