Metadata language
The Trans-Altai Torgut and Bulgan After Forty Years
Subtitle:Ethnologia Polona 36 2015 (2016)
Creator: Contributor: Publisher:Institute of Archaeology and Ethnology of Polish Academy of Sciences
Place of publishing: Date issued/created: Description: Type of object: Subject and Keywords:Kazachowie ; Torguci chińscy ; Torguci mongolscy ; tożsamość etniczna ; "inni" ; kultura lokalna ; hodowla zwierząt ; pasterstwo ; gospodarka socjalistyczna ; przemiany gospodarcze ; handel transgraniczny ; działalność gospodarcza ; rewitalizacja tradycji
Abstract:W roku 1975 działająca od kilkunastu lat Polsko-Mongolska Ekspedycja Etnograficzna postanowiła podjąć prace pośród Torgutów na terenie sum Bulgan, Aimag Khovd. Torguci sumu Bulgan stanowią cześć licznej i zróżnicowanej zbiorowości Torgutów zaałtajskich; oddzieleni granicą państwową od Torgutów żyjących na terenie Chin, a dokładniej na obszarze Sinciangu. Pamięć pochodzenia, wspólnych przodków i związków rodowych z Torgutami Sinciangu, zachowała się u nich do dzisiaj. W roku 2012 podjęte zostały ponownie badania pośród bulgańskich Torgutów. Po 37 latach powróciliśmy do dawnej idei; tym bardziej wydaje się to interesujące, że na przestrzeni lat, jakie minęły od poprzednich badań, dokonały się w tym rejonie niezmiernie istotne przemiany. Są one konsekwencją dynamicznych zmian politycznych w samej Mongolii, jakie zapoczątkowane zostały w latach 90. XX w., ale też zmian, jakie nieomal równolegle dokonywać się zaczęły w Chinach. Podstawą ekonomii Bulganu było w czasie naszych pierwszych badań pasterstwo i hodowla zwierząt – pięciu podstawowych gatunków zwierząt hodowlanych w Mongolii: wielbłądów, koni, bydła (w tym jaków i ich krzyżówek z bydłem domowym), owiec i kóz. Impulsem do zasadniczych zmian, jakie mogliśmy obserwować podczas wyjazdów w roku 2012 i 2013, było umożliwienie przekraczania granicy przez mieszkańców Bulganu i miejscowości Takashiken, leżącej przy granicy, po chińskiej stronie. Łatwość uzyskania dochodu z handlu odciągnęła od hodowli wielu pasterzy, powszechne jest przekazywanie stada pod opiekę krewnym i płacenie za tę opiekę, a samemu zajmowanie się handlem. Handel daje szybki zarobek, to kolejny bodziec do porzucenia hodowli i zajmowania się handlem. Jest wiadome od dawna antropologom, jak ważnym czynnikiem definiowania własnej etnicznej tożsamości jest obecność „innych”, szczególnie jeżeli łączą się z ich wizerunkiem negatywne stereotypy. Szczególnie w odniesieniu do Chińczyków – przejawia się to niechęcią do wielu towarów chińskich, obawą przed Chińczykami i ich dominacją, a to wzmacnia solidarność torgucką Jest więc uprawomocniona teza, że pełnią oni istotną rolę w budowaniu etnicznej tożsamości Torgutów
References:
Kałużyński S. 1983. Dawni Mongołowie. Warszawa
Mróz L. 1977. Rytm torguckiego koczowania. Etnografia Polska 21(1), 137–153
Mróz L. and Wasilewski J. S. 2003. Regressing to Nature, Reviving Tradition, Building Ethnicity. The Case of the Reindeer-breeders of the Mongolian Taiga. In L. Mróz and Z. Sokolewicz (eds.), Between Tradition and Postmodernity. Polish Ethnography at the Turn of the Millenium. Warszawa, 153–170
Szynkiewicz S. 1977. Torguci Mongolii. Uwagi na tle pierwszych badań etnograficznych wśród Torgutów ałtajskich. Etnografia Polska 21 (1), 118–136
Wasilewski J. S. 1977. Symboliczne uniwersum jurty mongolskiej. Etnografia Polska 21 (1), 96–116
Wasilewski J. S. 1980. Prace polskiej ekspedycji etnograficznej w Mongolii. Próby interpretacji tradycyjnej kultury mongolskiej jako systemu znaczeń. Acta Universitatis Vratislaviensis, 90–96
Wasilewski J. S. 2002. Ludzie tajgi, ludzie rena, ludzie... Konteksty 4, 48–56
Wasilewski J. S. (ed.). 2008. Pasterze reniferów mongolskiej tajgi. Warszawa 2008
IAiE PAN, sygn. P 366 ; IAiE PAN, sygn. P 367 ; IAiE PAN, sygn. P 368 ; click here to follow the link
Language: Rights:Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony
Terms of use: Digitizing institution:Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Original in:Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN
Access: