Cooperation and Mutual Assistance in the Beskid Borderland in Malopolska and Silesia

Baniowska-Kopacz, Ewa

doi:0137-4079

Download

Title: Cooperation and Mutual Assistance in the Beskid Borderland in Malopolska and Silesia

Abstract:

Przedmiotem artykułu są zachowania, które cechuje pewna powtarzalność, periodyczność i które nacechowane są utrwalonymi scenariuszami postępowania. Dotyczą one dnia codziennego, a związane są z prowadzeniem gospodarstwa i pracami inwestycyjnymi (budowlanymi), podejmowanymi w jego ramach. Tego rodzaju działania były – i do pewnego stopnia są nadal – realizowane w kooperacji z sąsiadami, rodziną, stając się formą życia nie tylko gospodarczego, ale również towarzyskiego, społecznego, a niekiedy i świątecznego. Rozpatrując je z uwzględnieniem teorii wymiany, autorka ukazuje powiązania i zależności istniejące pomiędzy mieszkańcami danej społeczności. Wybrane do analizy formy pomocy wzajemnej i współdziałania są małym fragmentem życia społecznego, jednakże reguły nimi rządzące, zwłaszcza w przeszłości, miały wpływ na całość życia społecznego. Analizowany materiał pochodzi z etnograficznych badań terenowych prowadzonych przez autorkę w rejonie beskidzkiego pogranicza Śląska i Małopolski

References:

Broda J. 1956. Gospodarka leśna w dobrach Żywieckich do końca XVIII w. Warszawa
Chlebowczyk J. 1966. Gospodarka Komory Cieszyńskiej na przełomie XVII–XVIII oraz w pierwszej połowie XVIII w. Wrocław
Chlebowczyk J. 1971. Nad Olzą. Śląsk Cieszyński w wiekach XVIII, XIX i XX. Katowice
Chwalba A. 2000. Historia Polski 1795–1918. Kraków
Dobrowolska M. 1972. Struktury osadnicze i ich regionalne zróżnicowanie. In W. Leśniewski (ed.), Studia z zakresu Socjologii, Etnografii i Historii ofiarowane Kazimierzowi Dobrowolskiemu. Kraków, 89–113
Dobrowolska T. 1981. Wpływ osadnictwa przysiółkowego na kształtowanie się więzi społecznej. Etnografia Polska 25 (2), 173–187
Dobrowolska T. and Duszeńko E. 1984. Pobaba – forma pomocy wzajemnej. Etnografia Polska 28 (1), 133–156
Dobrowolski K. 1938. Badania nad ugrupowaniami etnograficznymi w Karpatach Zachodnich. Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności 43 (5), 183
Gierowski J. A. 1984. Historia Polski. Warszawa
Gładyszowa M. 1984. Budownictwo i struktura osadnicza. In M. Gładyszowa (ed.), Tradycja a współczesne przeobrażenia kultury wsi Beskidu Śląskiego. Etnografia Polska 28 (1), 35–71
Kłoskowska A. 2005. Kultury narodowe u korzeni. Warszawa
Kopczyńska-Jaworska B. 1950–1951. Gospodarka pasterska w Beskidzie Śląskim. Prace i Materiały Etnograficzne 8–9, 155–322
Kowalski P. 1998. Leksykon – znaki świata: omen, przesąd, znaczenie. Warszawa
Malinowski B. 1967. Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei. Warszawa
Malinowski B. 1984. Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich. Dzieła (2). Warszawa
Mauss M. 1973. Socjologia i Antropologia. Warszawa
Popiołek F. 1939. Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim. Katowice
Robotycki C. 1995. Etos (komentarz). In C. Robotycki (ed.), Układ słów kluczowych dla bazy danych o źródłach etnograficznych (kultura ludowa Karpat Polskich. Kraków, 11–15
Rusek H. 2000. Pogranicze etniczne – wielokulturowa przestrzeń. In I. Bukowska-Floreńska (ed.), Studia Etnologiczne i Antropologiczne 4 (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 1945), 145–154
Schmidt J. 1997. Granica i stereotyp. Pogranicze zaborów w mentalności współczesnych Wielkopolan Międzychód
Szromba-Rysowa Z. and Tylkowa D. 1984. Ogólna charakterystyka regionu. In M. Gładyszowa (ed.), Tradycja i współczesne przeobrażenia kultury wsi Beskidu Śląskiego. Etnografia Polska 28 (1), 17–33
Wantuła J. 1954. Karty z dziejów ludu Śląska Cieszyńskiego (wybór pism). Układ i słowo wstępne Rozalii Rybackiej. Warszawa
Zawistowicz-Adamska K. 1950–51. Pomoc wzajemna i współdziałanie w kulturach ludowych. Prace i Materiały Etnograficzne 8–9, 1–154