The Costume

Hermanowicz-Nowak, Krystyna

doi:0137-4079

Download

Title: The Costume

Abstract:

Zmiany zachodzące w tradycyjnym stroju ludowym Podhala, stosunek do niego zarówno samych górali, jak i przedstawicieli inteligencji, wpłynął na podniesienie jego rangi i doprowadził do tego, że stał się on pewnego rodzaju fenomenem. W czasie, gdy stroje regionalne masowo były zarzucane, podhalański rozwijał się, wzbogacał, aby z czasem stać się reprezentacyjnym strojem narodowym. Duma z jego posiadania związana jest z potrzebą nawiązywania do własnej przeszłości. Współcześnie można mówić o okresie renesansu stroju oraz nawiązywaniu do jego form tradycyjnych (uproszczonych, mniej zdobionych). Wydaje się, że ma on szansę przetrwania w formie stroju okazjonalnego, świątecznego wyznacznika bogactwa oraz przynależności regionalnej

References:

Bazińska B. 1967. Wierzenia i praktyki magiczne pasterzy w Tatrach Polskich. In W. Antoniewicz (ed.), Pasterstwo Tatr Polskich i Podhala 7. Wrocław, 65–229
Błaszczyk-Żurowska H. 1987. Dawny kobiecy strój góralski na Podhalu. Komunikat na marginesie wystawy „Czas stroju podhalańskiego”, zorganizowanej w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem. Lud 71, 245–253
Błaszczyk-Żurowska H. s.a. Czas stroju podhalańskiego (the catalogue of an exhibition in the Tatra Museum in Zakopane). Zakopane
Błaszczyk-Żurowska H. 1997. Najstarsze fasony podhalańskich gorsetów. Rocznik Podhalański 7, 203–232
Błaszczyk-Żurowska H. 2000. Kultura ludowa Podhala. (a guide of the ethnographic exhibition in the Tatra Museum). Zakopane
Brzega W. 1969. Żywot górala poczciwego. Kraków
Czasznicka Z. 1953. Zdobione gorsety ludowe. Polska Sztuka Ludowa 7 (3), 159–164
Eljasz-Radzikowski S. 1897. Polscy Górale Tatrzańscy czyli Podhalanie na początku wieku XIX. Rękopis współczesny [Franza Kleina] przetłumaczył, wydał i objaśnieniami opatrzył... Lud (3), 225–273
Goszczyński S. 1853. Dziennik podróży do Tatrów przez autora Sobótki. Sankt Petersburg
Hermanowicz-Nowak K. 2000. Strój ludowy. In D. Tylkowa (ed.), Podhale. Tradycja we współczesnej kulturze wsi. 2000, 245–303
Kamiński L. (vel Kamieński). 1992. O mieszkańcach gór tatrzańskich. Najdawniejsza monografia etnograficzna Podhala. Compiled by J. Kolbuszewski. Kraków
Kantor J. 1907. Czarny Dunajec. Monografia etnograficzna. Materyały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne 9, 17–229
Kantor J. 1912. Lud Podhala. Ziemia (3), 382–393
Kantor R. 1991. “Gdzie chleb się kończy, a niebo zaczyna”. Kultura ludowa Zakopanego i okolic. In R. Dutkowa (ed.), Zakopane. Czterysta lat dziejów 1. Kraków, 600–676
Kroh A. 1972. Aktualny stan stroju podhalańskiego. Polska Sztuka Ludowa 26 (1), 3–10
Kroh A. 1995. Na Podhalu. Polska Sztuka Ludowa 49 (1), 66–75
Krzeptowska-Jasinek M. and Krzeptowski-Jasinek J. 1990. Podhalanie w Chicago. Warszawa
Matlakowski W. 1901 (reprinted 1980). Zdobienie i sprzęt ludu polskiego na Podhalu. Zarys życia ludowego. Warszawa
Mulkiewicz O. 1955. Parzenice gorczańskie. Polska Sztuka Ludowa 9 (4), 217–222
Orkan W. 1936. Listy ze wsi i inne pisma społeczne 1–2. Warszawa
Piotrowski S. 1970. Skalne Podhale w literaturze i kulturze polskiej. Warszawa
Reinfuss R. 1951. Z wystawy sztuki ludowej w Zakopanem. Polska Sztuka Ludowa 5 (3), 78–81
Reinfuss R. 1954. Aktualne zagadnienia przemysłu pamiątkarskiego. Polska Sztuka Ludowa 8 (2), 67–78
Reinfuss R. 1988. Podhalański fenomen. Polska Sztuka Ludowa 42 (1–2), 9–16
Seweryn T. 1930. Parzenice góralskie 2. Kraków
Sieradzka A. 1991. Peleryna, tren i konfederatka. O modzie i sztuce polskiego modernizmu. Wrocław
Starek E. 1967. Ubiór pasterzy podhalańskich. In W. Antoniewicz (ed.), Pasterstwo Tatr Polskich i Podhala 7. Wrocław, 45–63
Wijas-Grocholska E. 1987. Kożuch jako element stroju górali podhalańskich. In E. Pietraszek (ed.), Gospodarowanie i sztuka ludowa w Karpatach. Z badań terenowych 1976–1980. Acta Uniwersitatis Wratislaviensis 790. Wrocław, 31–71
Witkiewicz S. 1963. Pisma tatrzańskie 1. Kraków
Zborowski J. 1972. Pisma Podhalańskie 1–2. Selected and compiled by J. Berghauzen. Kraków