Object structure
Title:

Typological, chronological and cultural verification of Pleistocene and early Holocene bone and antler harpoons and points from the southern Baltic zone

Subtitle:

Przegląd Archeologiczny T. 61 (2013)

Creator:

Galiński, Tadeusz

Contributor:

Zych, Iwona : Tł.

Publisher:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk ; Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza

Place of publishing:

Wrocław

Date issued/created:

2013

Description:

ill. ; 29 cm

Type of object:

Journal/Article

Subject and Keywords:

Paleolithic ; Mesolithic ; Protoneolithic ; harpoons ; points ; barbs ; tang ; base ; bone ; antler ; assemblages

Abstract:

The study catalogues all currently known finds of bone and antler harpoons and points associated with Paleolithic, Mesolithic and Protoneolithic culture in the southern Baltic zone, between the mouths of the Oder and Niemen rivers. It undertakes an analysis of the category in typological, chronological and cultural terms, taking into consideration results of recent paleogeographic investigations and research on the Stone Age in this region. An important element of this study are drawn plates of nearly all of the discussed objects as well as distribution maps. The author gives a critical analysis of the classic harpoon and point typology presented by J.G.D. Clark (1936) in the context of a broader source base, encompassing finds from the entire Baltic zone. A detailed morphological classification of harpoon barbs is one of the most important tools essential to this end

References:

Althin C.A. 1954 The Chronology of the Stone Age Settlement of Scania, Sweden (Appendix II: The Bäckaskog burial), t. I, The Mesolithic Settlement, Lund.
Andersen S.H. 1972 Ertebøllekulturens harpuner, „Kuml”, t. 1971, 73-125.
Antoniewicz J. 1928 Środkowa epoka kamienia (mezolit), (in:) Archeologia Polski, Warszawa.
Antoniewicz J. 1953 Epipaleolityczny harpun znaleziony w Rękawczynie, pow. Sierpc na pn. Mazowszu, „Sprawozdania PMA”, t. 5, z. 1-2, 31-37.
Chmielewska M. 1978 Późny paleolit pradoliny warszawsko-berlińskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
Clark J.G.D. 1936 The Mesolithic Settlement of Northern Europe, Cambridge.
https://www.nature.com/nature/journal/v138/n3481/pdf/138095a0.pdf?foxtrotcallback=true -
Clark J.G.D. 1971 Excavations at Star Carr. An early Mesolithic site at semer near Scarborough, Yorkshire, Cambridge.
Conwentz H. 1887 Bericht von Westpreussischen Provinzial-Musseum für 1887 Jahr, Danzig.
Conwentz H. 1906 Amtlicher Bericht für Jahr 1905.
Conwentz H. 1908 Amtlicher Bericht für Jahr 1907.
Conwentz H. 1909 Amtlicher Bericht für Jahr 1908.
Conwentz H. 1910 Amtlicher Bericht für Jahr 1909.
Cziesla E. 1999 The site Bützsee-Altfriesack, Nortwest of Berlin. A dating program, „Préhistoire Européenne”, t. 14, 135-142.
Dobrzyński T. 1937 Synchronizacja okresów Blytt-Sernandera z okresami przedhistorycznymi na pn. Pomorzu, Poznań.
Domański G., Burdukiewicz J.M. 1994 Harpun jednorzędowy z Węglin, gm. Gubin, woj. zielonogórskie, „Śląskie Sprawozdana Archeologiczne”, t. 35, 529-532.
Drobniewicz B., Zając M., 1998 Historia i prahistoria mezolitycznego kościanego ostrza z Potwiecia (Litwa), „Materiały Archeologiczne”, t. 31, 5-19.
Eggers J., Giesen G. 1938 Vorgeschichte, (in:) Der Kreis Rummelsburg. EinHeimatbuch, Sttetin.
Engel C. 1935 Vorgeschichte der altpreussischen Stämme, t. 1, Königsberg.
Fiedorczuk J. 1995 Mesolithic finds at Dudka 1, Great Masurian Lakeland, and their chronological-taxonomic relations, „Przegląd Archeologiczny”, t. 43, 47-59.
Gaerte W. 1927 Ostpreussen Steinzeit, (in:) M. Ebert (ed.) Reallexikon der Vorgeschichte, t. 9, Berlin.
Gaerte W. 1927 Die Vorgechichtsforschung im Kampf um die Heimat, [in:] Heimatschutz und Bodenforschung, Königsberg.
Gaerte W. 1929 Urgeschichte Ostpreussens, Königsberg.
Galiński T. 1986 [1990] Późnoplejstoceńskie i wczesnoholoceńskie harpuny i ostrza kościane i rogowe na południowych wybrzeżach Bałtyku między ujściem Niemna i Odry, „Materiały Zachodniopomorskie”, t. 32, 7-69.
Galiński T. 1991 [1992] Uwagi na temat mezolitu ceramicznego i neolitu strefy leśnej na Niżu Polskim, „Archeologia Polski”, t. 36, z.1-2, 5-71.
Galiński T. 1997 Mezolit Europy, Szczecin.
Galiński T. 2002 Społeczeństwa mezolityczne. Osadnictwo, gospodarka, kultura ludów łowieckich w VII-IV tysiącleciu p.n.e. na terenie Europy, Szczecin.
Galiński T. 2003 W sprawie genezy zespołów janisławickich, (in:) T. Galiński, E. Wilgocki (red.) Res et Fontes, Szczecin.
Galiński T. 2004 Stanowisko mezolityczne w Płotach. Inwentarze maglemoskie z ostrzami typu Vig, „Materiały Zachodniopomorskie”, Nowa Seria, t. 1, z. 1, 5-62.
Galiński T. 2007 Rotnowo. Stanowisko paleolityczne i mezolityczne w dolinie Lubieszowej na Pomorzu Zachodnim, Warszawa.
Gardawski A., Gąssowski J. 1961 Polska starożytna i wczesnośredniowieczna, Warszawa.
Ginter B., Woźniak Z. 1969 Schyłkowopaleolityczny harpun z Łukomia-Kolonii, pow. Sierpc, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 21, 391-393.
Gramsch B. 1987 Ausgrabungen auf dem mesolithischen Moorfundplatz bei Friesack, Bezirk Potsdam, “Veröffentlichungen des Museums für Ur-und Frühgeschichte Potsdam”, t. 21, 75-100.
Gross H. 1937 Der erste sichere Fund eines paläolithischen Geräts in Ostpreussen, „Mannus”, t. 29.
Gross H. 1938 Auf den ältesten Spuren des Menschen in Altpreussen, „Prussia”, t. 32, 84-139.
Gross H. 1939 Moorgeologische Untersuchung der vorgeschichtlicher Dörfer in Zedmar-Bruch, „Prussia”, t. 33, 101-168.
Gross H. 1939-1940 Die Renntierjäger-Kultren Ostpreussens, „Prähistorische Zeitschrift”, t. 30-31, 39-67.
Gross H. 1941 Mittelsteinzeitliche Funden aus Zinten, „Alt-Preussen”, R. 6, z. 3, 34-36.
Gross H. 1943 Die Renntierjäger-Lanzenspitze von Drusken (Kreis Ebenrode), „Prussia”, t. 35, 5-12.
Gurina N.N. 1989 Mezolit Latvii i Estonii, (in:) L.V. Kolcov (red.), Mezolit SSSR, Moskva.
Gurina N.N., Kolcov L.V., Timofeev V.I 1989 Mezolit Litvy i Belorussi, (in:) L.V. Kolcov (red.), Mezolit SSSR, Moskva.
Henriksen B.B. 1976 Svaerdborg I. Excavations 1943-44. A Settlement of the Maglemose Culture, København.
Indreko R. 1948 Die mittlere Steinzit in Estland, (Kungliga Vitterhets Historie och Antikvitets Akademiens Handlingar, del 66), Stockholm.
Jaanits L. 1965 Über die Ergebnise der Steinzeitforschung in Sowjetestland, “Finskt Museum”, t. 72, 5-46.
Jaskanis D. 1968 Dwa kościane harpuny z Suraża, pow. Łapy, „Rocznik Białostocki”, t. 8.
Jasnosz S. 1949 Nowe znaleziska mezolityczne z Biskupina, „Przegląd Archeologiczny”, t. 8, 315-318.
Kempisty E., Sulgostowska Z. 1991 Osadnictwo paleolityczne, mezolityczne i paraneolityczne w rejonie Woźnej Wsi, woj. łomżyńskie, Polskie Badania Archeologiczne, t. 22, Warszawa.
Kempisty E., Więckowska H. 1983 Osadnictwo z epoki kamienia i wczesnej epoki brązu na stanowisku 1 w Sośni, woj. łomżyńskie, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
Kleemann O. 1938 Die Funde des Elbinger Kreiss im Prussia-Museum, „Elbinger Jahrbuch”, t. 15.
Kolcov L.V. 1989 Mezolit SSSR, Moskva.
Kossina G. 1921 Die Indogermannen, Leipzig.
Kostrzewski J. 1939-1948 Od mezolitu do okresu wędrówek ludów, (in:) Prehistoria ziem polskich. Encyklopedia Polski PAU, t. IV, Warszawa-Kraków-Łódź-Poznań-Zakopane.
Kostrzewski J. 1972 Epoka wspólnoty pierwotnej, (in:) G. Labuda (red.), Historia Pomorza, t. I, Poznań.
Koszańska A. 1947 Ostrze rogowe z Witowa w pow. łęczyckim sprzed 10 tys. lat, „Z Otchłani Wieków”, R. 16, z. 3-4, 50-54.
Kozłowski J.K.1963 Stanowisko przemysłu magdaleńskiego w Jaskini Maszyckiej, „Materiały Archeologiczne”, t. 4.
Kozłowski J.K., Kozłowski S.K. 1975 Pradzieje Europy od XL do IV tysiąclecia p.n.e., Warszawa.
Kozłowski J.K., Kozłowski S.K. 1977 Epoka kamienia na ziemiach polskich, Warszawa.
Kozłowski L. 1919 Wielkopolska w epoce kamiennej, „Przegląd Archeologiczny”, t. 1.
Kozłowski L. 1926 L’Epoque mèsolithique en Pologne, „L’Anthropologie”, t. 36, 63-65.
Kozłowski S.K. 1967 Z problematyki polskiego mezolitu cz. IV: O mezolicie Polski północno-wschodniej i terenów sąsiednich, „Archeologia Polski”, t. 12, z. 2, 219-256.
Kozłowski S.K. 1972 Pradzieje ziem polskich od IX do V tysiąclecia p.n.e., Warszawa.
Kozłowski S.K. 1977 Jednorzędowe harpuny typu havelańskiego w basenie Morza Bałtyckiego, „Archeologia Polski”, t. 22, z. 1, 73-95.
Kunkel O. 1931 Pommersche Urgeschichte in Bildern, Sttetin.
La Baume W. 1920 Vorgeschichte von Westpreussen, Gdańsk.
La Baume W. 1938 Zur Kunda-Kultur im Weichselland, „Verhandlungen der Gelehrten Estonischen Gesellschaft”, t. 30, 329-337 (Tartu).
La Baume W. 1942 Knochengeräte der Alt- und Mittelsteinzeit aus dem Kreise Mohrungen Ostpreussen, „Alt-Preussen”, R. 7, z. 2.
La Baume W., Langenheim K. 1933 Die Steinzeit im Gebiet der unteren Weichsel, „Blätter für deutsche Vorgeschichte”, z. 9/10, 1-40.
Lissauer L. 1887 Die prähistorischen Denkmäler der Provinz Westpreussen und der angrenzenden Gebiete, Leipzig.
Loze I. 1966 Nekatorye mezoliticieskie nakhodki na territorii Latvii, „Materiały i issledovania po arkheologii SSSR”, t. 126, 108-113.
Mroczyński W., Olszewski P.A. 1995 Mezolityczne ostrza kościane ze stanowiska 33 w Wielu, gm. Mrocze, woj. bydgoskie, „Komunikaty Archeologiczne”, t. 7, 47-59.
Okulicz J. 1973 Pradzieje ziem pruskich od późnego paleolitu do VII w n.e., Wrocław-Warszawa-Kraków.
Oshibkina S.V. 1997 Veretye I. Posielenie epoki mezolita na Sieviere Vostocznoi Evropy, Moskva.
Rimantenè R.K. 1971 Paleolit i mezolit Litwy, Vilnius.
Rust A. 1943 Die alt-und mittelsteinzitlichen Funde von Stellmoor, Neumünster.
Sawicki L. 1928 Materiały do znajomości prehistorii Rosji, cz. II, „Przegląd Archeologiczny”, t. 3, 96-129.
Schultze M. 1914 Frühneolithische Jagd- und Fischereigeräte der Provinz Posen, „Archiv für Fischereigeschichte”, z. 2.
Schild R. 1975 Późny paleolit, (in:) Prahistoria ziem polskich, t. I: Paleolit i mezolit, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
Sobieraj J., Makowiecki D. 1999 Harpuny kościane z Ostrowa (Jezioro Gil Wielki) w województwie olsztyńskim, (in:) S. Kukawka (red.) Szkice prehistoryczne. Źródła, metody, interpretacje, Toruń.
Stimming R. 1928 Die Anzyluszeit in der märkischen Havelgegend, “Archiv für Anthropologie”, N.F., t. 21.
Sulgostowska Z., Hoffmann M.J. 1993 Kościane ostrze mezolityczne z wkładkami krzemiennymi z Tłokowa, woj. olsztyńskie – aspekt technologicny, „Archeologia Polski”, t. 37, z. 1, 75-88.
Troels-Smith J. 1956 Malemosetidens jaegere og fiskere, „Fra Nationalmuseets”, R.1956, 101-133.
Tromnau G. 1980 Den Rentierjägern auf der Spur. 50 Jahre Eiszeitforschung im Ahrensburger Tunneltal, Neumünster.
Wehrmann M. 1889 Alterthümer von Gniewin, „Monatsblätter von der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde”, nr 11.
Więckowska H. 1969 Zagadnienie zróżnicowań kulturowych w mezolicie Polski, „Światowid”, t. 30, 23-115.
Więckowska H. 1975 Społeczności łowiecko-rybackie wczesnego holocenu, (in:) Prahistoria ziem poskich, t. I. Paleolit i mezolit, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
Zagorska I. 2005 The earliest antler and bone harpoons from the East Baltic, “Archaeologia Baltica”, t. 7, 178-186.

Relation:

Przegląd Archeologiczny

Volume:

61

Start page:

93

End page:

144

Resource type:

Text

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

0079-7138

Source:

IAiE PAN, call no. P III 149 ; IAiE PAN, call no. P III 272 ; IAiE PAN, call no. P III 353 ; click here to follow the link

Language:

eng

Rights:

Rights Reserved - Free Access

Terms of use:

Copyright-protected material. May be used within the limits of statutory user freedoms

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Projects co-financed by:

Ministry of Science and Higher Education

Access:

Open

×

Citation

Citation style: