Kulturowe podstawy modyfikowania światła słonecznego we wnętrzu architektonicznym. Japońska pochwała światłocienia na podstawie eseju In’ei – raisan Jun’ichirō Tanizakiego

Stec, Barbara

doi:1429-0618

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Kulturowe podstawy modyfikowania światła słonecznego we wnętrzu architektonicznym. Japońska pochwała światłocienia na podstawie eseju In’ei – raisan Jun’ichirō Tanizakiego Stec, Barbara

Object structure

Kulturowe podstawy modyfikowania światła słonecznego we wnętrzu architektonicznym. Japońska pochwała światłocienia na podstawie eseju In’ei – raisan Jun’ichirō Tanizakiego

Stec, Barbara

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

sunlight ; architecture ; Japanese tradition ; Western tradition

The article discusses the cultural foundations of modification of sunlight within an architectural interior on the example of the Japanese tradition as compared to the Western tradition. The analysis was based on the considerations of Jun’ichirō Tanizaki, from which the features of cultural patterns of shaping light in the aesthetics of praise of chiaroscuro were identified, consisting not only in strongly limiting light in in-teriors, but first of all in favoring the diffused, soft, side, but also static light, , filtered many times and strong-ly separated from its source. These features are discussed in the examples. Consequences of the aesthetics of praising chiaroscuro for the perception and evaluation of architecture are indicated.

Alberowa Z. 1983. O sztuce Japonii. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Barr J. 2017a. In Search of Japan-ness: Part 2 (We’re All Japanese Now). Strony nienumerowane, https://www.johnbarrarchitect.com/blog-1/categories/japanese-architecture, 02.02.2023.
Barr J. 2017b. Light and Transparency in Japanese Architecture (In Praise of Fuzziness). (johnbarrarchitect.com). Strony nienumerowane, https://www.johnbarrarchitect.com/blog-1/categories/japanese-architecture, 02.02.2023.
Barucki T. 1988. Architektura Japonii. Warszawa: Arkady.
Cabeza-Lainez J.M. 2014. Lighting features in Japanese traditional architecture. [W:] W. Weber, S. Yannas (red.), Lessons from Vernacular Architecture. London – New York: Earthscan from Routledge, 143–154.
Chang Ch. 2001. Ogólne pojęcie piękna. [W:] Wilkoszewska K. (red.) Estetyka japońska. Wymiary przestrzeni t. 1. Przeł. B. Romanowicz. Kraków: Universitas, 62–70.
Charciarek M. 2017. Lekcje światła i ciemności architektury / Lessons of Light and Darnkess in Architecture. Środowisko Mieszkaniowe nr 18, 4–10, https://doi.org/1 0.4467/25438700SM.17.001.7591.
Duch ukryty w drzewach. Tradycja i kunszt japońskiego ciesielstwa / Spirit Hidden in the Trees. The Tradition and Craftsmanship of Japanese Carpentry. 2022. Katalog wystawy. Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.
Dziechciaruk-Maj B. 2014. Arcydzieła / Masterpieces. [W:] A. Król (red.) Arcydzieła sztuki japońskiej w kolekcjach polskich / Masterpieces of Japanese Art in Polish Collections. Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 7–10.
Engel H. 1964. The Japanese House. A Tradition for Contemporary Architecture. Veromont-Tokyo: Charles E. Tuttle Publishers.
Frampton K. (red.) 2012. Kengo Kuma Complete Works. London: Thames & Hudson.
Hughes S. 1978. Washi, the world of Japanese paper. Tokio-New York: Kodanska International.
Jarvis M. 2012. Cellulose crystallinity: perspectives from spectroscopy and diffraction. [W:] S.E. Harding (red.) Stability of Complex Carbohydrate Structures Biofuels, Foods, Vaccines and Shipwrecks. London: Royal Society of Chemistry, s. 125-136.
Kahn L.I. 1996. Silence et Lumière, choix de conferences et d’entretiens 1955-1974. Paris: Édition du Linteau.
Kerr A. 2019. Japonia utracona. Przeł. M. Kwiecieńska-Decker. Kraków: Karakter.
Kojiki, czyli księga dawnych wydarzeń. 1986. Przeł. W. Kotański. Warszawa: PIW
Kubiak Ho-Chi B. 2009. Estetyka i sztuka japońska. Kraków: Universitas.
Kuma K. 2002. Anti-Object. London: Architectural Association.
Kuma K. 2005. Architektura w charakterze miejsca stanie się normą XXI wieku / Architecture Making Maximum Use of the Character of the Land will be the Norm in the Twenty-first Century. [W:] M. Poprawska, M.A. Urbańska (red.), Kierunki. Nowa architektura w Japonii i Polsce /New Architecture in Japan and Poland. Kraków: Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 148–171.
Kuma K. 2013. Kengo Kuma and Associates. [W:] A. Dubet (red.), Qu’est-ce que la lumiére pour les architectes?. Paris: Archibooks, 119.
Kuma K. 2020. L’architecture naturelle. Paryż: Arléa.
Le Corbusier. 2012. W stronę architektury. Przeł. T. Swoboda. Warszawa: Fundacja Centrum Architektury.
Nishi K. i Hozumi K. What is japanese architecture? A survey of traditional Japanese architecture. 1996. New York: Kodansha USA.
Norberg-Schulz Ch. 1999. Znaczenie w architekturze Zachodu. Przeł. B. Gadomska. Warszawa: Wydawnictwo Murator.
Petri M 2022. Półprzezroczystość jako forma tworzenia przestrzeni we współczesnej architekturze Japonii. [W:] K. Banasik-Petri (red.) Państwo i Społeczeństwo 2022, zeszyt: Architektura Dalekiego Wschodu, 131–158. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
Plummer H. 1995. Light in Japanese Architecture, Architecture and Urbanism. Tokyo.
Ponciroli V. (red.) 2004. Katsura. Imperial villa. Milan: Electa.
Rapoport A. 1969. House Form and Culture. Hoboken New Jersey: Prentice-Hall.
Rendchen S. 2009. Tradycyjna wiejska zabudowa Japonii – dom „minka”. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Architektura, z. 49, 173–180.
Scamozzi V. 1615, Idea dell Architettura Universale. Venezia: Giorgio Valentino.
Schelling J.W. 1983. Filozofia sztuki. Warszawa: PWN.
Sendyka R. 2011. Antropologia zmysłów. Autoportret 3, 20-27.
Stec B. 2017. Światło we wnętrzu. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
Stec B. 2020. Sunlight, Atmosphere and Architecture. Kraków: AFM Publishing House.
Stec B. 2021. Architektura jak czarka dobrej herbaty. Architecture Like a Bowl of Good Tea. [W:] K. Ingarden (red.) Kengo Kuma. Eksperyment. Materiał. Architektura. Experimenting with Materials. Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 47–74.
Szacki J. 1971. Tradycja. Przegląd problematyki. Warszawa: PWN.
Tanizaki J. 2016. Pochwała cienia. Przeł. H. Lipszyc. Kraków: Karakter.
Tendera P. 2014. Od filozofii światła do sztuki światła. Kraków: UJ.
The Kojiki. Old Chronicles of Japan, 1992. Tokyo: Tuttle Books.
Tubielewicz J. 1984. Historia Japonii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Tubielewicz J. 1996. Kultura Japonii. Słownik. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Wilkoszewska K. 2001. [W:] Wilkoszewska K. (red.) Estetyka japońska. Wymiary przestrzeni t. 1. Kraków: Universitas, 7–12.
Wilkoszewska K. 2005. Rozważania o pojęciu przestrzeni / Some Reflections upon the Notion of Space. [W:] M. Poprawska, M.A. Urbańska (red.), Kierunki. Nowa architektura w Japonii i Polsce /New Architecture in Japan and Poland. Kraków: Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 100–109.
Witruwiusz 1956. O architekturze ksiąg dziesięć. Przeł. K. Kumaniecki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.