Title:

„Inwentowanie rzeczy” pisarza miejskiego Rozesława Marcina Brzeskiego z Szydłowca (1637)

Subtitle:

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej R. 69 Nr 3

Creator:

Justyniarska-Chojak, Katarzyna

Publisher:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Place of publishing:

Warszawa

Date issued/created:

2021

Description:

23 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Subject and Keywords:

inwentarz pośmiertny ; pisarz miejski ; Szydłowiec ; Małopolska ; źródła ; nowożytność

Abstract:

W tekście przedstawiono inwentarz pośmiertny Marcina Rozesława Brzeskiego, pełniącego funkcję pisarza miejskiego w Szydłowcu na początku XVII w. Dokument powstał w 1637 r. w celu zabezpieczenia praw spadkowych jego potomków. Rejestr otwiera skromna lista odzieży, dalej wymieniono kosztowności i nakrycia głowy należące do zmarłego, na końcu zaś informacje o cennych lichtarzach, srebrnych łyżkach oraz przedmiotach wykonanych z mosiądzu. Zaskakujący jest brak w spisie danych o innych elementach majątku: nieruchomościach, zasobach gotówki lub zobowiązaniach finansowych, które pozostawił po sobie urzędnik. Na tle innych mieszczańskich inwentarzy z małopolskich miast i miasteczek z tego czasu rejestr Brzeskiego wyróżnia się ze względu na wykaz broni oraz obszerną listę książek, które były w jego posiadaniu

References:

Atlas. 1993. Atlas historyczny Polski. Województwo sandomierskie w II połowie XVI wieku, cz. 2, red. W. Pałucki, Warszawa
Baranowski Bogdan. 1975. Życie codzienne małego miasteczka w XVII i XVIII wieku, Warszawa
Bartkiewicz Magdalena. 1974. Odzież i wnętrza domów mieszczańskich w Polsce w II poł. XVI i w XVII wieku, Wrocław
Bętkowska Barbara, Bieniarzówna Janina. 1957. Inwentarze ruchomości ubogiego mieszczaństwa krakowskiego w I połowie XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. V, nr 1, s. 76–99
Czapliński Władysław. 1972. Lipski Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVII, red. E. Rostworowski, Wrocław, s. 415–417
Borodziuk Wacław. 1989. Andrzeja Lipskiego Observationes practicae. Uwagi źródłoznawcze, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. XLI, nr 2, s. 69–85
Bieniarzówna Janina. 1962. Janidło Jakub, [w:] Polski słownik biograficzny, t. X, red. K. Lepszy, Wrocław, s. 512
Dumała Krzysztof. 1964. Z dziejów kultury i obyczajów mieszczan Szydłowca w XVI i XVII w., „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego”, t. 2, s. 213–229
Dumała Krzysztof. 1967. Studia z dziejów Szydłowca, „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego”, t. 4, s. 177–260
Dumała Krzysztof. 1992. Zróżnicowanie społeczno-majątkowe mieszczan szydłowieckich w pierwszej połowie XVII wieku, [w:] Nędza i dostatek na ziemiach polskich od średniowiecza po wiek XX, red. J. Sztetyłło, Warszawa, s. 69–73
Dumanowski Jarosław. 2006. Świat rzeczy szlachty wielkopolskiej w XVIII wieku, Toruń
Dzieje Krakowa. 1984. Dzieje Krakowa, t. 2: Kraków w wiekach XVI–XVIII, red. J. Bieniarzówna, J.M. Małecki, Kraków
Dzieje Poznania. 1988. Dzieje Poznania, t. 1, cz. 1: do roku 1793, red. J. Topolski, Warszawa–Poznań
Estreicher Karol. 1882. Bibliografia polska, t. 8, Kraków
Fejtová Olga. 2001. Prywatne biblioteki w Pradze w XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XLIX, nr 1–2, s. 45–58
Gloger Zygmunt. 1996. Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. 1, wyd. 6, Warszawa
Groicki Bartłomiej. 1953. Porządek sądów i spraw miejskich prawa majdeburskiego w Koronie Polskiej, wyd. K. Koranyi, Warszawa
Groicki Bartłomiej. 1954. Artykuły prawa majdeburskiego, wyd. K. Koranyi, Warszawa
Hajdukiewicz Leszek. 1968. Czasy renesansowej świetności, [w:] Kraków stary i nowy. Dzieje kultury, red. J. Bieniarzówna, Kraków
Hernas Czesław. 1998. Barok, Warszawa
Historia. 1971. Historia państwa i prawa Polski, t. 2: od połowy XV wieku do r. 1795, red. J. Bardach, Warszawa
Instrukcja. 1953. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX w., red. K. Lepszy, Wrocław
Inwentarze. 1995. Inwentarze mieszczan wojnickich 1589–1822, wyd. B. Trelińska, Wojnicz
Inwentarze. 1961. Inwentarze mieszczańskie z lat 1528–1635 z ksiąg miejskich Poznania, wyd. S. Nawrocki, J. Wisłocki, Poznań
Jaczynowska Maria. 1984. Historia starożytnego Rzymu, Warszawa
Justyniarska-Chojak Katarzyna. 2004. Inwentarze pośmiertne z ksiąg miejskich Sandomierza z XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LII, nr 1, s. 37–50
Justyniarska-Chojak Katarzyna. 2010a. Testamenty i inwentarze pośmiertne z ksiąg miejskich województwa sandomierskiego (XVI–XVIII wiek), Kielce
Justyniarska-Chojak Katarzyna. 2010b. Inwentarz pośmiertny „gwałtownie utonionego” Andrzeja Wikańskiego z 1640 roku, „Między Wisłą a Pilicą. Studia i Materiały Historyczne”, t. 11, s. 165–172
Justyniarska-Chojak Katarzyna. 2015. Taxatio rerum olim… — szesnastowieczne inwentarze pośmiertne z ksiąg miejskich województwa sandomierskiego, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXIII, nr 1, s. 41–54
Justyniarska-Chojak Katarzyna. 2016. Książki w mieszczańskich inwentarzach pośmiertnych z terenu Małopolski, [w:] Historia magistra vitae est… Studia z dziejów społeczno-politycznych, gospodarczych i kulturalnych. Księga jubileuszowa dedykowana prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Cabanowi z okazji 45-lecia pracy naukowej, red. L. Michalska-Bracha, M. Przeniosło, B. Wojciechowska, Kielce, s. 57–66
Justyniarska-Chojak Katarzyna. 2020. Inwentarze pośmiertne z małych i średnich miast Małopolski (w XVI–XVIII wieku), Kielce
Kamińska-Kwak Jolanta, Kwak Jan. 2004. Ruchomości mieszczańskie w Rzeszowie i Przemyślu od schyłku XVI do końca XVIII stulecia, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LII, nr 1, s. 51–58
Kempa Tomasz. 2000. Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Sierotka (1549–1616), wojewoda wileński, Warszawa
Kizik Edmund. 2003. Śmierć starego nauczyciela w Gdańsku w 1699 roku, [w:] Studia z historii sztuki i kultury Gdańska i Europy Północnej. Studia ofiarowane pamięci dr Katarzyny Cieślak, Gdańsk, s. 317–332
Klonder Andrzej. 2000. Wszystka spuścizna w Bogu spoczywającego. Majątek ruchomy zwykłych mieszkańców Gdańska i Elbląga w XVII wieku, Warszawa
Klonder Andrzej. 2001. Mienie godne szlachcica i mieszczanina w krajach Europy Środkowej w XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XLIX, nr 1–2, s. 81–93
Kultura. 1997. Kultura Polski średniowiecznej XIV–XV w., red. B. Geremek, Warszawa
Linde Samuel Bogumił. 1951. Słownik języka polskiego, t. 1, 3, 4, wyd. 3, Warszawa
Michałowska Marta. 1995. Słownik terminologiczny włókiennictwa, Warszawa.Motylewicz Jerzy. 2005. Społeczeństwo Przemyśla w XVI i XVII wieku, Rzeszów
Muszyńska Jadwiga. 1999. Testamenty mieszczan szydłowieckich z lat 1638–1645, [w:] Szydłowiec — z dziejów miasta, red. J. Wijaczka, Szydłowiec, s. 15–34
Pośpiech Andrzej. 1986. Miejsce ubioru w wielkopolskich pośmiertnych inwentarzach szlacheckich XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XXXIV, nr 3, s. 437–449
Pośpiech Andrzej. 1989. Majsterkowicz w kontuszu (szlachecki pośmiertny inwentarz mobiliów jako źródło do badań osobowości), [w:] Szkice z dziejów materialnego bytowania społeczeństwa polskiego, Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej, t. LXI, red. M. Dembińska, Wrocław, s. 177–190
Pośpiech Andrzej. 1992. Pułapka oczywistości. Pośmiertne spisy ruchomości szlachty wielkopolskiej z XVII wieku, Warszawa
Słownik Staropolski. 1988. Słownik Staropolski, t. 10, red. S. Urbańczyk, Wrocław
Słownik polszczyzny. 1974. Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 8: Góra–Irzyk, red. M.R. Mayenowa, Wrocław–Warszawa–Kraków
Słownik polszczyzny. 1995. Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 23: P–Phy, red. M.R. Mayenowa, Warszawa
Szwejkowska Hanna. 1983. Książka drukowana XV–XVIII wieku. Zarys historyczny, Wrocław–Warszawa
Tandecki Janusz, Kopiński Krzysztof. 2014. Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa
Torój Elżbieta. 2000. Inwentarze książek lubelskich introligatorów z pierwszej połowy XVII wieku, Lublin
Torój Elżbieta. 2004/2005. Mieszczańskie kolekcje książek w siedemnastowiecznym Lublinie, „Folia Bibliologica”, R. LII/LIII, s. 19–37
Turnau Irena. 1999. Słownik ubiorów. Tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klejnoty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w., Warszawa
Uruszczak Wacław. 2015. Historia państwa i prawa polskiego, t. 1: (966–1795), Warszawa
Wijaczka Jacek. 1998. Legaty na rzecz kościoła w Szydłowcu w XVII wieku, [w:] Z dziejów parafiiszydłowieckiej, red. J. Wijaczka, Szydłowiec, s. 17–36
Wiśniewski Jan. 1909–1911. Dekanat iłżecki, Radom
Wszyscy. 2014. „Wszyscy śmiertelni jesteśmy i dlatego rozrządzamy majętności swoje”. Wybór testamentów z ksiąg miejskich województwa sandomierskiego (XVI–XVIII wiek), oprac. K. Justyniarska-Chojak, Kielce
Ziemierski Maciej. 2011. Rajca krakowski Jan Feliks Treffler (1718–1761) i jego inwentarz z 20 lipca 1761 r., „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, R. LVI, s. 55–104
Ziemierski Maciej. 2013. Józef Treffler (zm. 1728) i Antoni Frączkiewicz (1690–1741) dwa splecione życiorysy (w oparciu o inwentarze ich dóbr i testament Anny Marianny z Kauffmannów 1v. Trefflerowej 2v. Frączkiewiczowej), „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, R. LVIII, s. 47–92
Ziomek Jerzy. 1998. Renesans, Warszawa
Żelewski Roman. 1960–1961. Herburt Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. IX, red. K. Lepszy, Wrocław, s. 441

Relation:

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Volume:

69

Issue:

3

Start page:

409

End page:

420

Resource type:

Tekst

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

0023-5881 ; e-ISSN 2719-6496 ; doi:10.23858/KHKM69.2021.3.009

Source:

IAiE PAN, sygn. P 329 ; IAiE PAN, sygn. P 330 ; IAiE PAN, sygn. P 331 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

Access:

Otwarty