Struktura obiektu
Tytuł:

Świat kultury materialnej na magnackim dworze na przykładzie rejestrów majątkowych Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej z lat 1738–1741

Inny tytuł:

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej R. 69 Nr 1

Twórca:

Penkała-Jastrzębska, Anna

Wydawca:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Miejsce wydania:

Warszawa

Data wydania/powstania:

2021

Opis:

23 cm

Typ obiektu:

Czasopismo/Artykuł

Temat i słowa kluczowe:

Radziwiłłowie ; kultura materialna ; inwentarz ; życie codzienne ; XVIII wiek

Abstrakt:

Celem artykułu jest analiza rejestrów majątku kanclerzyny litewskiej Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej, rozpoznanie rytmu funkcjonowania jej dworu, w tym odróżnienie spraw codziennych od przejawów przepychu i luksusu. Podstawą są rozmaite rejestry majątkowe kanclerzyny. Analizowane materiały z lat 1738–1741 dotyczą przede wszystkim specyfiki dworu bialskiego. Bazę źródłową uzupełniają zapiski z prywatnej korespondencji, wskazujące na prywatne upodobania magnatki i sposób pozyskiwania określonych przedmiotów. Wykorzystane rejestry rzeczy ukazane zostały jako cenne źródło do poznania dworskiej codzienności w XVIII stuleciu oraz doskonały materiał do badań wielu zagadnień z ówczesnej sfery materialnej

Bibliografia:

Listy Magdaleny z Czapskich. 2016. „Gdybym Cię, moje Serce, za męża nie miała, żyć bym nie mogła”. Listy Magdaleny z Czapskich do Hieronima Floriana Radziwiłła z lat 1744–1759, wstęp i oprac. I. Maciejewska, K. Zawilska, Olsztyn
Anusik Zbigniew, Stroynowski Andrzej. 1989. Radziwiłłowie w epoce saskiej. Zarys dziejów politycznych i majątkowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, nr 33, s. 29–58
Codzienne kłopoty. 2013. Codzienne kłopoty, wielkie interesy i podwójna elekcja. Korespondencja radziwiłłowskich urzędników z księżną Anną z Sanguszków Radziwiłłową i jej synem Michałem Kazimierzem z 1733/1734 roku, wyd. J. Dygdała, Warszawa
Dumanowski Jarosław. 2006. Świat rzeczy szlachty wielkopolskiej w XVIII wieku, Toruń
Dymnicka-Wołoszyńska Hanna. 1980. Radziwiłł Hieronim Florian, [w:] Polski Słownik Biograficzny, red. E. Rostworowski, t. 30, Wrocław, s. 185–188
Dymnicka-Wołoszyńska Hanna. 1987. Radziwiłł Michał Kazimierz zw. Rybeńko (1702–1762), [w:] Polski Słownik Biograficzny, red. E. Rostworowski, t. 30, Wrocław, s. 299–306
Gloger Zygmunt. 1902. Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. III, Warszawa
Inwentarz pośmiertny. 2016. Inwentarz pośmiertny Jana Karola Mniszcha spisany po 19 września 1759, Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. Wasyla Stefanyka, f. 141 (Zbiór Aleksandra Czołowskiego), rkps 120, s. 1–26 (LNBU, 141–1–120), [w:] Pałac w Wiśniowcu w świetle inwentarzy staropolskich, oprac. A. Betlej, A. Dworzak, A. Markiewicz, Kraków 2016,s. 51–75
Jakuboszczak Agnieszka. 2008. Sarmacka dama Barbara Sanguszkowa (1718–1791) i jej salon towarzyski, Poznań
Jasielczuk Leszek. 2005. Dzieje klasztoru ojców dominikanów w Klimówce 1682–1832, Białystok
Kabacińska Katarzyna. 2010. Od grzechotki do… — słów kilka o zabawkach dziecięcych, „Studia Edukacyjne”, nr 11, s. 125–138
Karkucińska Wanda. 2000. Anna z Sanguszków Radziwiłłowa (1676–1747). Działalność gospodarcza i mecenat, Warszawa
Kicińska Urszula. 2017. Splendory domowe w staropolskich inwentarzach ruchomości, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXV, nr 4, s. 461–470
Kitowicz Jędrzej. 2003. Opis obyczajów za panowania Augusta III, oprac. R. Pollak, Wrocław
Kowecka Elżbieta. 1983. Historia manufaktur i fabryk porcelany w Polsce, [w:] Polska porcelana, red. E. Kowecka i in., Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 12–62
Krótki Zuzanna. 2016. Alkohol w leksyce staro- i średniopolskiej, „Prace Językoznawcze”, nr 18/2, s. 83–100
Kuras Katarzyna. 2018. Dwór królowej Marii Leszczyńskiej. Ludzie, pieniądze, wpływy, Kraków
Lesiński Jerzy. 1996. Spory o dobra neuburskie, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 6, s. 95–132
Maciejewska Iwona, Zawilska Katarzyna. 2015. „Białogłowy dokazują, czego chcą”, czyli o sztuce przekonywania i pochlebstwa (listy Konstancji i Magdaleny Czapskich do Hieronima Floriana Radziwiłła), [w:] Kobieta i mężczyzna. Jedna przestrzeń — dwa światy, red. B. Popiołek, A. Chłosta-Sikorska, M. Gadocha, Warszawa, s. 263–271
Markuszewska Aneta. 2012. Festa i muzyka na dworze Marii Kazimiery Sobieskiej w Rzymie (1699–1714), Warszawa
Penkała Anna. 2016. Panieńskie ochędóstwo. Kwestie posagowe i wienne w małżeństwach szlachty województwa krakowskiego w czasach saskich, Kraków
Penkała-Jastrzębska Anna. 2019. Macierzyństwo w świetle korespondencji Karoliny Teresy z Radziwiłłów Jabłonowskiej do matki Anny z Sanguszków Radziwiłłowej, „Horyzonty Wychowania”, t. 18, nr 45, s. 69–82
Penkała-Jastrzębska Anna. 2020. Mit srebrnej łyżeczki? Przedmioty prestiżowe w szlacheckich inwentarzach majątkowych z ksiąg grodzkich województwa krakowskiego w czasach saskich, „Kwartalnik Historyczny”, t. CXXVII, nr 1, s. 33–62
Penkała-Jastrzębska Anna. 2021. Służba na kobiecym dworze magnackim. Przyczynek do analizy zagadnienia w świetle rejestrów dworskich Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej, [w:] Dwór kobiecy w Rzeczpospolitej XVII i XVIII wieku, red. B. Popiołek, A. Penkała-Jastrzębska, K. Pyzla, Kraków, s. 155–176
Pietrzak Jarosław. 2016. Dziedzic królewskiej purpury. Słowo i obraz w propagandowych działaniach Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńki”, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Społeczne”, nr 14 (3), s. 99–131
Popiołek Bożena. 2020. Dobrodziejki i klienci. Specyfika patronatu kobiecego i relacji klientalnych w czasach saskich, Warszawa
Przyrembel Zygmunt. 1927. Historia cukrownictwa w Polsce, Warszawa
Przyrembel Zygmunt. 1936. Farfurnie polskie dawne i dzisiejsze, Lwów
Roćko Agata. 2013. Sarmacki świat wartości materialnych w XVIII wieku. Zarys problematyki, [w:] Codzienność i niecodzienność oświeconych, t. 1: Przyjemności, pasje i upodobania, red. B. Mazurkowa, Katowice, s. 11–24
Ryś Jan. 2010. Zabawki militarne w okresie staropolskim, [w:] Dawne i współczesne zabawki dziecięce, red. D. Żołądź-Strzelczyk, K. Kabacińska, Poznań, s. 137–147
Skrzypietz Aleksandra. 2013. Hieronim Florian Radziwiłł w zalotach, [w:] Codzienność i niecodzienność oświeconych, cz. 2: W rezydencji, w podróży i na scenie publicznej, red. B. Mazurkowa, Katowice, s. 101–114
Słaby Agnieszka. 2014. Rządzicha oleszycka. Dwór Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej jako przykład patronatu kobiecego w czasach saskich, Kraków
Targosz Karolina. 1975. Uczony dwór Ludwiki Marii Gonzagi (1646–1667). Z dziejów polsko-francuskich stosunków naukowych, Wrocław
Targosz Karolina. 1997. Sawantki w Polsce XVII w. Aspiracje intelektualne kobiet ze środowisk dworskich, Warszawa
Tomczak Lucyna. 2001. Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, t. 16, nr 2282, s. 123–129
Trzeciecki Maciej. 2017. Naczynia gliniane z XVII–XVIII wieku, z badań zespołu podworskiego w Niegowie pod Wyszkowem. Przyczynek do poziomu życia szlacheckiej prowincji, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXV, nr 2, s. 169–187
Zielińska Teresa. 1989. Więź rodowa domu radziwiłłowskiego w świetle diariusza Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńki”, „Miscellanea Historico-Archivistica”, t. 3, s. 175–190
Zuba Krzysztof. 2002. Michał Kazimierz Radziwiłł. (1702–1762) — portret psychofizyczny, „Medycyna Nowożytna”, nr 9/1–2, s. 53–84
Żołądź-Strzelczyk Dorota. 2013. „A cacek też dużo było”: zabawki dziecięce na ziemiach polskich w średniowieczu i w epoce nowożytnej, „Kwartalnik Historyczny”, t. CXX, nr 1, s. 5–30

Czasopismo/Seria/cykl:

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Tom:

69

Zeszyt:

1

Strona pocz.:

101

Strona końc.:

120

Typ zasobu:

Tekst

Szczegółowy typ zasobu:

Artykuł

Format:

application/octet-stream

Identyfikator zasobu:

0023-5881 ; e-ISSN 2719-6496 ; doi:10.23858/KHKM69.2021.1.006

Źródło:

IAiE PAN, sygn. P 329 ; IAiE PAN, sygn. P 330 ; IAiE PAN, sygn. P 331 ; kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

pol

Język streszczenia:

eng

Prawa:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Zasady wykorzystania:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitalizacja:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

Dostęp:

Otwarty

×

Cytowanie

Styl cytowania: