Kalwińska z Chrystusem wojna i odnaleziona Kolęda paniom saskim – domniemany autor i edycja wierszy antyprotestanckich

The article seeks to establish the authorship of two seventeenth-century, anti-Protestant epigrammatic cycles – Kolęda paniom saskim [Gift to the Saxon Ladies] and Kalwińska z Chrystusem wojna [Calvinist War with Christ] – and to provide their first critical edition, which includes the pieces hitherto unknown and believed to be lost. The attribution discussion consists of determining the time and the circumstances of the composition of the two cycles, discussing their mutual qualities and their existing textual witnesses, as well as revising and supplementing our knowledge of the life and works of the Jesuit Jan Chądzyński, the probable author of the epigrams.

Badecki K., Literatura mieszczańska w Polsce XVII wieku. Monografia bibliograficzna, wstęp A. Brückner, Lwów 1925
Badecki K., Nieodszukane pierwodruki literatury mieszczańskiej w Polsce XVII w., „Pamiętnik Literacki”, 22/23, 1925/1926, s. 647–682
Badecki K., Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie, Kraków 1950
Bibliothèque de la Compagnie de Jésus, t. 2: Bibliographie, Boulanger–Desideri, oprac. C. Sommervogel, Bruxelles 1891
Biržiška V., Aleksandrynas: senųjų lietuvių rašytojų, rašiusių prieš 1865 m., biografijos, bibliografijos ir biobibliografijos, t. 1: XVI–XVII amžiai, Chicago 1960
Borgeaud P., La Mère des dieux. De Cybèle à la Vierge Marie, Paris 1996
Brückner A., Dawna literatura mieszczańska, „Przegląd Humanistyczny”, 4, 1925, 1, s. 250–265
Brückner A., Nienawiść wyznaniowa za Zygmunta III. Szkic obyczajowy i literacki, „Przewodnik Naukowy i Literacki we Lwowie”, 30, 1902, s. 403– 418, 499–500, 595–610
Brückner A. [rec.:] Karol Badecki. Literatura mieszczańska w Polsce XVII wieku. Monografia bibliograficzna z słowem wstępnym A. Brücknera i 200 podobiznami w tekście. Lwów, Ossolineum, 1925. XXXVIII i 543 str. wielkiej ósemki, „Reformacja w Polsce”, 4, 1926, s. 240–243
Chemperek D., „Inność” i „obcość” luteranów w horyzoncie aksjologicznym. Ewangelicyzm augsburski i jego wyznawcy w polskiej satyrze XVII w., w: Luteranizm w kulturze Pierwszej Rzeczypospolitej, red. K. Meller, Warszawa 2017 (Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w Dialogu z Europą. Hermeneutyka Wartości, t. 8), s. 346–376
Chemperek D., Wileńscy luteranie w świetle siedemnastowiecznych satyr jezuickich (1620–1642). Wydarzenia, bohaterowie, autorzy, „Terminus”, 19, 2017, 2, s. 277–308
Dzięgielewski J., O tolerancję dla zdominowanych. Polityka wyznaniowa Rzeczypospolitej w latach panowania Władysława IV, Warszawa 1986
Fox A., Oral and Literate Culture in England (1500–1700), Oxford 2000
Grześkowiak R., Odzyskany tekst „Maszkar mięsopustnych i powszechnych, przy tym kłody popielcowej z Parnasu” Stanisława Serafina Jagodyńskiego, „Pamiętnik Literacki”, 111, 2020, 4, s. 113–124
Hanusiewicz-Lavallee M., W stronę Albionu. Studia z dziejów polsko-brytyjskich związków literackich w dobie wczesnonowożytnej, Lublin 2017
Jarczykowa M., „Czarna legenda” Janusza II Radziwiłła, w: Czasy potopu szwedzkiego w literaturze polskiej, red. R. Ocieczek, współudz. B. Mazurkowa, Katowice 2000, s. 21–34
Kot S., „Descriptio gentium” poetów polskich XVII w., tł. T. Jekiel, w: idem, Polska złotego wieku a Europa. Studia i szkice, wybór i oprac. H. Barycz, Warszawa 1987, s. 834–873
Krauze-Karpińska J., „Wirydarz poetycki” Jakuba Teodora Trembeckiego. Studium filologiczne, Warszawa 2009
Litwornia A., Zapomniany staropolski przekład Toletusa, OiRwP, 40, 1996, s. 99–106
Lukšaitė I., Jonas Chodzinskis, w: Visuotine lietuviu enciklopedija, t. 4: Chakasija–Diržiu kapinynas, ed. J. Tumelis, Vilnius 2003, s. 80–81
Lukšaitė I., Lietuvos publicistai valstiečių klausimu XVI a. pabaigoje – XVII a. pirmoje pusėje, Vilnius 1976
Maciejowski W. A., Piśmiennictwo polskie, od czasów najdawniejszych aż do roku 1830. Z rękopisów i druków zebrawszy, w obrazie literatury polskiej historycznie skreślonym, t. 3, Warszawa 1852
Marotti A. F., The Circulation of Poetry in Manuscript in Early Modern England, New York 2021
McGee C. E., Pocky Queans and Hornèd Knaves. Gender Stereotypes in Libelous Poems, w: Oral Traditions and Gender in Early Modern Literary Texts, ed. by M. E. Lamb, K. Bamford, Aldershot 2008, s. 139–152
Nedzinskaitė Ž., Kražių kolegijos dėstytojų ir studentų literatūrinė veikla XVII amžiuje. Žemaičių vyskupams skirti kūriniai, „Senoji Lietuvos literatūra”, 44, 2017, s. 24–31
Nowak Z., Kontrreformacyjna satyra obyczajowa w Polsce XVII wieku, Gdańsk 1968
Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Dwaj młodsi Wazowie, t. 5, Warszawa 1972
Ochmann-Staniszewska S., Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy (1648–1668). Publicystyka, eksorbitacje, projekty, memoriały, t. 1: 1648–1660, Wrocław 1989
Piechnik L., Chądzyński Jan, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. 1, red. H.F. Wyczawski, Warszawa 1981, s. 280–281
Piechnik L., Dzieje Akademii Wileńskiej, t. 2: Rozkwit Akademii Wileńskiej w latach 1600–1655, Rzym 1983
Prefacja o krzyżu świętym, w: Mszał rzymski dla diecezji polskich, Poznań 1986
Pułaski F., Opis 815 rękopisów Biblioteki Ordynacji Krasińskich, Warszawa 1915
Pyszka S., Jana Chądzyńskiego SJ (1600-1660) trzy koncepcje reformy państwa, „Rocznik Wydziału Filozoficznego Towarzystwa Jezusowego w Krakowie”, 1993/1994, s. 229–245
Pyszka S., Nauczanie filozofii moralnej w uniwersytetach i gimnazjach akademickich w Polsce i na Litwie od XV do XVIII wieku w świetle podręczników wykładowych, Kraków 2011
Pyszka S., Professori di Vilna in difesa dei diritti umani dei contadini negli anni dal 1607 al 1657: Lo sviluppo della filosofia sociale nell’Ac[c]ademia di Vilna sullo sfondo delle dottrine filosofico-sociali dell’epoca rappresentate in Polonia, Pontificia Università Gregoriana 1985
Trypućko J., Polonica vetera Upsaliensia. Catalogue des imprimés polonais ou concernant la Pologne des XV, XVI, XVII et XVIII siècles conservés à la Bibliothèque de l’Université Royale d’Upsala, Uppsala 1958
Uczniowie-sodalisi gimnazjum jezuitów w Brunsberdze (Braniewie): 1579–1623, oprac. M. Inglot, współpr. L. Grzebień, Kraków 1998
Wasilewski T., Kopeć Jan Karol h. Kroje, PSB, 13, 1967/1968, s. 628–629
Wisner H., Działalność wojskowa Janusza Radziwiłła, 1648–1655, „Rocznik Białostocki”, 13, 1976, s. 53–109
Wisner H., Rzeczpospolita Wazów. Czasy Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 2002
Wisner H., Sprawa świadoska (1647), w: Kultūrų sankirtos: skiriama doc. dr. Ingės Lukšaitės 60-mečiui, red. D. Kaukėnas, Vilnius 2000, s. 267–281
Załęski S., Jezuici w Polsce, t. 2: Praca nad spotęgowaniem ducha wiary i pobożności 1608–1648, Lwów 1901