Pierwsza lekcja hebrajskiego : transgresja tożsamościowa Żydów polskich od końca XIX do połowy XX wieku

Sroka, Łukasz Tomasz (1979– )

doi:0419-8824

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Pierwsza lekcja hebrajskiego : transgresja tożsamościowa Żydów polskich od końca XIX do połowy XX wieku Sroka, Łukasz Tomasz (1979– )

Object structure

Pierwsza lekcja hebrajskiego : transgresja tożsamościowa Żydów polskich od końca XIX do połowy XX wieku

Dzieje Najnowsze : [kwartalnik poświęcony historii XX wieku], R. 54 z. 4 (2022), Studia i artykuły

Sroka, Łukasz Tomasz (1979– )

Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Warszawa

2022

s. 85-108

Żydzi -- tożsamość -- 20 w. [KABA] ; Żydzi -- tożsamość -- Izrael [KABA] ; Żydzi -- tożsamość -- Polska [KABA] ; Transgresja [KABA] ; Język jidysz [KABA] ; Język hebrajski [KABA]

Pod koniec XIX w. narodził się ruch syjonistyczny, który postulował odbudowę siedziby narodowej Żydów. W synergii z rozwojem idei syjonistycznej i odbudową państwowości żydowskiej znajdował się proces przywrócenia języka hebrajskiego do codziennego użytku. Hebrajski stał się bramą do Izraela. Pierwsza lekcja hebrajskiego uruchamiała proces inicjacji do nowej kultury. Przysposobieniu języka hebrajskiego towarzyszyła transgresja tożsamościowa, która skutkowała przekroczeniem wielu granic wyznaczanych wcześniej przez powiązane z językami diaspory normy kulturowe. Proces ten nie zawsze był szybki i jednoznaczny. Nierzadko towarzyszył mu stan zawieszenia pomiędzy dawnym i nowym stylem życia, przyzwyczajeniami i wymogami towarzyszącymi aklimatyzacji do nowych warunków życia w Izraelu.

Adamczyk A., Foreign Influences on Modern Hebrew, „Rocznik Orientalistyczny” 2019, t. LXXII, z. 1, s. 135–142
Antosik-Piela M., Wierni synowie tej ziemi. Propaganda syjonistyczna w literaturze dla dzieci. Na przykładzie serii „Awiw” i Biblioteki Palestyńskiej dla Dzieci, w: Polacy – Żydzi. Kontakty kulturowe i literackie, red. E. Prokop-Janiec, Kraków 2014, s. 75–91
Blanc H., Hebrew in Israel. Trends and Problems, „Middle East Journal” 1957, t. XI, nr 4, s. 397–409
Budzik J., „Mi-Szoa li-tkuma”. Polska jako antynomia Izraela, „Narracje o Zagładzie” 2018, nr 4, s. 55–66
Cisło A., Książka irlandzkojęzyczna jako narzędzie kształtowania kultury narodowej nowego państwa, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia” 2019, nr 17, s. 163–177
Cisło A., Odrodzenie irlandzkiej książki etnicznej i jej rola w kształtowaniu kultury nowego państwa, Wrocław 2018
Coffin E.A., Bolozky Sh., A Reference Grammar of Modern Hebrew, New York–Cambridge 2007
Fabianowski A., Mickiewicz i świat żydowski. Studium z aneksami, Warszawa 2018
Famulska-Ciesielska K., Polacy, Żydzi, Izraelczycy. Tożsamość w literaturze polskiej w Izraelu, Toruń 2008
Famulska-Ciesielska K., Żurek S.J., Literatura polska w Izraelu. Leksykon, Kraków–Budapeszt 2012
Fellman J., Eliezer Ben-Yehuda & the Revival of Hebrew, (dostęp: 12 VIII 2021).
Fuks M., Warszawska prasa żydowska w języku polskim, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1976, t. XV, z. 2, s. 205–237
Geller A., O wojnie językowej w Palestynie – wprowadzenie do lektury, „Cwiszn” 2011, nr 4, (dostęp: 5 VIII 2021).
Geller E., Rola badań slawocentrycznych w postrzeganiu języka jidysz, w: Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, t. III, red. K. Pilarczyk, Kraków 2003, s. 419–436
Holtzman A., Warszawa, rok 1900: miejsce narodzin nowoczesnej kultury hebrajskiej, w: Polskie tematy i konteksty literatury żydowskiej, red. E. Prokop-Janiec, M. Tuszewicki, Kraków 2014, s. 213–221
Kalużny Ł., Eliezer Ben Jehuda. Rzecz o wskrzeszeniu języka hebrajskiego, (dostęp: 24 VI 2021).
Kijek K., Dzieci modernizmu. Świadomość, kultura i socjalizacja polityczna młodzieży żydowskiej w II Rzeczypospolitej, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2020
Kossewska E., „Ona jeszcze mówi po polsku, ale śmieje się po hebrajsku”. Partyjna prasa polskojęzyczna i integracja kulturowa polskich Żydów w Izraelu (1948–1970), Warszawa 2015
Kowalczyk O., Eliezer Ben Yehuda a odrodzenie języka hebrajskiego, „Przegląd Orientalistyczny” 1986, nr 1–2 (131/2), s. 45–58
Kutscher E.Y., A History of the Hebrew Language, red. R. Kutscher, Jerusalem 1982
Kwiatkowski L., Zasady wokalizacji tekstu hebrajskiego, Poznań 2015
Kwiecień S., Langer B., Prasa, książka, biblioteka na łamach krakowskiego „Nowego Dziennika”, Kraków 2016
Lewandowska-Tomaszczyk B., Kulturowe modele znaczeń emotywnych, w: Dociekania kognitywne, red. A. Libura, D. Bębeniec, H. Kowalewski, Kraków 2018, s. 50–51
Löw (Loew) R., Druki polskie w Izraelu. Bibliografia 1948–1990, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce” 1991, nr 3 (159), s. 71–81
Löw R., Literackie podsumowania polsko-hebrajskie, polsko-izraelskie, red. tomu, oprac. tekstu M. Siedlecki, J. Ławski, posł. B. Olech, Białystok 2014
Löw R., Syjonistyczna recepcja Żeromskiego, w: Żeromski. Tradycja i eksperyment, idea i układ J. Ławski, red. nauk. A. Janicka, A. Kowalczykowa, G. Kowalski, Białystok 2013, s. 121–127
Łętocha B., „Chwila” – gazeta Żydów lwowskich, „Rocznik Lwowski” 1995/1996, s. 63–79
Maurer J., „Z matki obcej…” Szkice o powiązaniach Mickiewicza ze światem Żydów, Kraków 1996
Pilarczyk K., Literatura żydowska od epoki biblijnej do haskali. Wprowadzenie religioznawcze, literackie i historyczne, wyd. 2, Kraków 2009
Rams P., Transgresja jako metafora. Przypiski do myśli Richarda Rorty’ego, w: Pęknięcia, granice, przemiany. Tożsamościowe transgresje w literaturze XX i XXI wieku, red. J. Wróbel, współpr. A. Latocha, K. Makieła, Kraków 2013, s. 11–24
Sáenz-Badillos A., A History of the Hebrew Language, red. Sh. Morag, tłum. J. Elwolde, Cambridge 1993
Shmeruk Ch., Historia literatury jidysz. Zarys, red. M. Adamczyk-Garbowska, E. Prokop-Janiec, wyd. 2 uzup., Wrocław 2007
Słownik polsko-hebrajski, ułożyli M. Szir (Wolman-Sieraczkowa), D. Szir, t. I–III, Tel Aviv 1975–1976
Sroka Ł.T., Adaptation of Polish Jews to the Living Conditions in Israel in the Light of Lucyna Cukierman’s Practical Cookbook, „Kwartalnik Historii Żydów” 2022, nr 1 (281), s. 145–164
Stola D., Emigracja pomarcowa, Warszawa 2000
Stola D., Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967–1968, Warszawa 2018
Stola D., Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989, Warszawa 2010
Szymaniak K., Królowe słów albo z kuchni antologistki. Wprowadzenie, w: Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz, tłum. P. Appenszlak i in., wybór i oprac. K. Szymaniak, J. Lisek, B. Szwarcman-Czarnota, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2018, s. 7–74
Tarnowska B., Bejn polanit le’iwrit. O polsko-hebrajskim bilingwizmie literackim w Izraelu (rekonesans), „Wielogłos. Pismo Wydziału Polonistyki UJ” 2016, nr 2 (28), s. 99–123
Thiesse A.M., Powstawanie tożsamości narodowych. Europa w wiekach XVIII–XX, tłum. B. Losson, Warszawa 2019
Tomal M., Język hebrajski biblijny, Warszawa 2008
Węgrzyn E., Wyjeżdżamy! Wyjeżdżamy?! Alija gomułkowska 1956–1960, Kraków–Budapeszt 2016
Żurek S.J., Polish literature in Israel: a reconaissance, „Roczniki Humanistyczne” 2016, t. LXIV, z. 1, s. 125–137
Żurek S.J., Polska i Polacy w poezji autorów piszących po polsku w Izraelu, „Postscriptum Polonistyczne” 2016, nr 2 (18), s. 59–75
Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon, red. J. Tomaszewski, A. Żbikowski, Warszawa 2001