Metadata language
Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Place of publishing: Date issued/created: Subject and Keywords:nierówność płci w języku ; asymetrie rodzajowo-płciowe
Abstract:Artykuł stanowi polemikę z tezami Ignacego Nasalskiego zawartymi w tekście pt. „Funkcje i dysfunkcje języka inkluzywnego, ze szczególnym uwzględnieniem asymetrii rodzajowej w języku polskim” (Socjolingwistyka 2020), w którym Autor twierdzi, że system rodzajowy języków, rozumiany jako (a)symetrie między nazwami męskimi i żeńskimi, ma znikomy wpływ na sytuację społeczną kobiet, czego dowodzi różna struktura rodzajowa języków arabskiego, perskiego i polskiego, nieprzekładająca się na równouprawnienie kobiet w krajach, gdzie są one używane. W związku z tym faktem Autor kwestionuje zasadność tworzenia i stosowania nowych feminatywów w polszczyźnie. W niniejszym artykule wskazano liczne uproszczenia w argumentacji Nasalskiego, a także pomijanie przez niego wielu prac przedstawiających i dokumentujących odmienny punkt widzenia. Dotyczą one nierówności płci w języku arabskim oraz badań nad wpływem języka na nasze myślenie i zachowania, a także negatywnych konsekwencji stosowania języka wykluczającego oraz korzyści z używania form o charakterze równościowym.
References:
Hamilton, M.C., B. Hunter, i S. Stuart-Smith. 1992. „Jury instructions worded in the masculine generic: Can a woman claim self-defence when «he» is threatened?”. W New directions in feminist psychology: Practice, theory and research, red. J.C. Christer, i D. Howard. New York: Springer, 169–178.
Handke, K. 1989. „Styl kobiecy we współczesnej polszczyźnie kolokwialnej”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 26: 5–24.
Handke, K. 1995. Polski język familijny. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Slawistyki.
Hellinger, M., i H. Bussmann, red. 2003. Gender across languages: The linguistic representation of women and men. Amsterdam: John Benjamins.
Herbert, R.K., i B. Nykiel-Herbert. 1986. „Explorations in linguistic sexism: A contrastive sketch”. Papers and Studies in Contrastive Linguistics 21: 47–85.
Hornsby, J. 2000. Feminism in Philosophy of Language. Communicative Speech Acts. W Cambridge Companion to Feminism in Philosophy, red. M. Fricker, i J. Hornsby. Cambridge: Cambridge Uni-versity Press.
Horvath, L.K., i S. Sczesny. 2016. „Reducing women’s lack of fit with leadership? Effects of the wording of job advertisements”. European Journal of Work and Organizational Psychology25: 316–328. https://merytoryczny.pl/ogolne/nie-takie-feminatywy-straszne-jak-sie-je-maluje-o-tym-jak-jezyk-ksztaltu-je-nasz-swiat/ (15 maja 2021).
Inkluzywna komunikacja. 2018. Rada Unii Europejskiej. Sekretariat Generalny. https://www.consilium. europa.eu/media/35436/pl_brochure-inclusive-communication-in-the-gsc.pdf (25 marca 2021).
Jaworski, A. 1986. A linguistic picture of women’s position in society. Frankfurt: Peter Lang.
Język neutralny płciowo w Parlamencie Europejskim. 2018. Parlament Europejski. https://www.europarl. europa.eu/cmsdata/187107/GNL_Guidelines_PL-original.pdf (25 marca 2021).
Karwatowska, M., i J. Szpyra-Kozłowska. 2005. Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kępińska, A. 2006. Kształtowanie się polskiej kategorii męsko- i niemęskoosobowości. Język wobec płci. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Klimczuk, A. 2013. „Hipoteza Sapira-Whorfa – przegląd argumentów zwolenników i przeciwników”. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 1 (3): 165–181.
Koniuszaniec, G., i H. Błaszkowska. 2003. „Language and gender in Polish”. W Gender across languages, t. 3: The linguistic representation of women and men, red. M. Hellinger, i H. Bussmann. Amsterdam: John Benjamins, 259–286.
Krysiak, P. 2020. Nazwy żeńskie we współczesnej leksykografii polskiej i francuskiej. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Levinson, S.C., S. Kita, D. Haun, i B.H. Rasch. 2002. „Returning the tables: Language affects spatial reasoning”. Cognition 84 (2): 155–188.
Lucy, J.A. 1992. Grammatical Categories and Cognition: A Case Study of theLinguistic Relativity Hypo-thesis. New York: Cambridge University Press. Łaziński, M. 2005. „Czy gramatyka może przeszkadzać w rozmowie kobiety i mężczyzny?”. W Bariery i pomosty w komunikacji językowej Polaków, red. J. Bartmiński, i U. Majer-Baranowska. Lublin: Wy-dawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 119–146. Łaziński, M. 2006. O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Małocha-Krupa, A. 2018. Feminatywum w uwikłaniach językowo-kulturowych. Wrocław: Oficyna Wy-dawnicza Atut. Małocha-Krupa, A., P. Hołojda, P. Krysiak, i W. Pietrzak. 2013. Równościowy savoir-vivre w tekstach publicznych.Warszawa: Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania. Małocha-Krupa, A., K. Hołojda, M. Śleziak, i P. Krysiak. 2015. Słownik nazw żeńskich polszczyzny. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Menegatti, M., i M. Rubini. 2017. Gender bias and sexism in language. https://oxfordre.com/communication/view/10.1093/acrefore/9780190228613.001.0001/acrefore-9780190228613-e-470 (14 marca 2021). Miemietz, B. 1993. Motivation zur Motion. Zur Bezeichnung von Frauen durch Feminina und Maskulina im Polnischen. Frankfurt: Peter Lang. Mills, S. 2008. Language and sexism. Cambridge: Cambridge University Press. Miodek, J. 2007. Słowo jest w człowieku.Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie. Nasalski, I. 2020. „Funkcje i dysfunkcje języka inkluzywnego, ze szczególnym uwzględnieniem asymetrii rodzajowej w języku polskim”. Socjolingwistyka 34: 275–294. Ng, S.H. 1990. „Androcentric coding of man and his in memory by language users”. Journal of Roles18: 159–169. Ng, S.H. 2007. „Language-based discrimination: Blatant and subtle forms”. Journal of Language and Social Psychology26: 106–122. Niemeir, S., i R. Driven, red. 2000. The evidence for linguistic relativity. Amsterdam: John Benjamins. Nissen, U.K. 2002. „Gender in Spanish: Tradition and innovation”. W Gender across languages: The linguistic representation of women and men, red. M. Hellinger, i H. Bussmann. Amsterdam: John Benjamins, 251–279. Nowak, T.Ł. 2020. Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów. Kraków: Universitas. Nowosad-Bakalarczyk, M. 2009. Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie. Lublin: Wy-dawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Nussbaum, M. 2002. Women and Human Development. https://www.researchgate.net/publication/275014013_ Martha_C_Nussbaum_Women_and_Human_Development_The_Capabilities_Approach_Women_and_Human_Development_The_Capabilities_Approach (20 maja 2021). Pauwels, A. 1998. Women changing language. London – New York: Longman. Pawlas, J. 2020. „Prawo bez znaczenia”. https://solidaryzm.eu/2020/12/23/prawo-bez-znaczenia-jerzy-paw-las/ (15 maja 2021). Sadiqi, F. 2003. Women, gender, and language in Morocco. Leiden – Boston: Brill Academic Publishers. Spender, D. 1980. Man-made language. London: Routledge. Stout, J.G., i N. Dasgupta. 2011. „When he doesn’t mean you: Gender-exclusive language as ostracism”. Per-sonality and Social Psychology Bulletin37 (6): 757–769. Szpyra-Kozłowska, J. 2012. „«Omów problem z kolegą». Percepcja form męskoosobowych przez dzieci w wieku 8–13 lat”. W Oblicza płci. Język – kultura – edukacja, red. M. Karwatowska, i J. Szpyra- -Kozłowska. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 139–150. Szpyra-Kozłowska, J. 2021. Nianiek, ministra i japonki. Eseje o języku i płci. Kraków: Universitas. Świerczek, M. 2016. Czy język ma wpływ na dyskryminację kobiet? Feminizm analityczny. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne 15 (4): 45–55.
Weatherall, A. 2002. Gender, language and discourse. London – New York: Routledge.
Woźniak, E. 2020. Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918–1939 w dziejach języka polskiego. Łódź: Wy-dawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony
Terms of use: Access: