Fenomen hazardu („hazardziku”) ulicznego w Drugiej Rzeczypospolitej : casus województwa wileńskiego

Rodak, Mateusz

doi:0023-5903

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Fenomen hazardu („hazardziku”) ulicznego w Drugiej Rzeczypospolitej : casus województwa wileńskiego Rodak, Mateusz

Object structure

Fenomen hazardu („hazardziku”) ulicznego w Drugiej Rzeczypospolitej : casus województwa wileńskiego

Kwartalnik Historyczny R. 128 nr 2 (2021)

Rodak, Mateusz

Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla ; Polskie Towarzystwo Historyczne

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Polska -- 1918-1939 (II Rzeczpospolita) [KABA] ; Wilno (Litwa) -- 1900-1945 [KABA] ; województwo wileńskie ; Gry hazardowe -- prawo -- przepisy karne -- Polska [KABA] ; Loterie -- Polska -- 1900-1945 [KABA] ; gry hazardowe

W październiku 1927 r. weszło w życie prezydenckie rozporządzenie, które regulowało zasady postępowania z osobami uzależnionymi od hazardu. To pierwsze świadectwo zmiany paradygmatu w myśleniu o tych, którzy nie radzili sobie z nałogiem. W praktyce nowe przepisy niewiele zmieniały, niemniej wykpiwany dotychczas problem powoli stawał się elementem dyskursu m.in. medycznego. W obawie przed niekontrolowanym rozwojem instytucji oferujących możliwość udziału w rozrywkach stricte hazardowych (loterie, wyścigi, zakłady bukmacherskie, kasyna itd.) już u zarania Drugiej Rzeczypospolitej wprowadzono monopol loteryjny. Upaństwowiono również proceder wyścigów konnych. Równocześnie jednak z państwowymi, legalnymi formami hazardu działało w Polsce międzywojennej podziemie hazardowe, to „ekskluzywne” (ruleciarnie), i to plebejskie. Temu drugiemu poświęcony jest niniejszy artykuł.

Casey Emma, Women, pleasure and the gambling experience, Ashgate, Aldershot–Burlington 2008
Grata Paweł, Monopol loteryjny w Polsce w latach 1920–1939, „Prace Historyczno-Archiwalne” 15, 2005, s. 129–147
Grata Paweł, Monopole skarbowe w polityce podatkowej Drugiej Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009
Kalendarz informator sądowy na 1938 r., oprac. Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz, Warszawa 1938
Kalendarz informacyjny dla urzędników państwowych na rok 1939, oprac. Józef Meksz, Warszawa 1939
Louw Stephen, Numbers Games, Race, Gender, Power. Primitive Accumulation in the Black Metropolis, „Safundi. The Journal of South Africa and America Studiers” 21, 2020, 1, s. 30–53
Mędrzecki Włodzimierz, Społeczeństwo, w: Wokół nowej syntezy dziejów Drugiej Rzeczypospolitej, red. Włodzimierz Mędrzecki, IH PAN, Warszawa 2019 (Metamorfozy Społeczne, t. 22)
Morton Suzanne, At Odds. Gambling and Canadians 1919–1969, University of Toronto Press, Toronto 2003
Nowak Alicja, Kupowanie nadziei. Loteria w Królestwie Polskim (1815–1867), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017
Pamiętniki chłopów, nr 1–51, oprac. Ludwik Krzywicki, Instytut Gospodarstwa Społecznego, Warszawa 1935
Pamiętniki bezrobotnych, nr 1–5, oprac. Ludwik Krzywicki, Instytut Gospodarstwa Społecznego, Warszawa 1933
Rodak Mateusz, Nielegalny hazard w II Rzeczypospolitej. Rekonesans badawczy, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 71, 2011, s. 55–82
Shore Heather, Criminality and Englishness in the Aftermath. The Racecourse Wars of the 1920s, „Twentieth Century British History” 22, 2011, 4, s. 474–497
Shore Heather, London’s Criminal Underworlds, c. 1720 – c. 1930. A Social and Cultural History, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2015
Weaver Karol K., „It’s the Union Man That Holds the Winning Hand”. Gambling in Pennsylvania’s Anthracite Region, „Pennsylvania History. A Journal of Mid-Atlantic Studies” 80, 2013, 3, s. 401–419
White Shane, Garton Stephen, Robertson Stephen, White Graham, Playing the Numbers. Gambling in Harlem between the Wars, Harvard University Press, Cambridge Mass. 2010
Wilk Leszek, Hazard. Studium kryminologiczne i prawne, C. H. Beck, Warszawa 2012