Wsparcie edukacji na obszarach wiejskich z wykorzystaniem programu LEADER = Educaation support on rural areas by means of the LEADER Programme

Sykała, Łukasz; Dej, Magdalena; Wolski, Oskar

doi:1642-4689

- ris
- BibTeX
- EndNote
- Csv

Wsparcie edukacji na obszarach wiejskich z wykorzystaniem programu LEADER = Educaation support on rural areas by means of the LEADER Programme Sykała, ŁukaszDej, MagdalenaWolski, Oskar

Object structure

Wsparcie edukacji na obszarach wiejskich z wykorzystaniem programu LEADER = Educaation support on rural areas by means of the LEADER Programme

Studia Obszarów Wiejskich = Rural Studies, t. 40

Sykała, Łukasz ; Dej, Magdalena ; Wolski, Oskar

mechanizm LEADER ; Lokalna Grupa Działania (LGD) ; edukacja ; obszary wiejskie

Wraz z akcesją Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. polska wieś wsparta została szerokim strumieniem funduszy strukturalnych, które przyczyniają się do modernizacji obszarów wiejskich. Jednym z najbardziej skutecznych mechanizmów tego wsparcia okazał się LEADER, którego popularność w Polsce jest największa spośród wszystkich krajów członkowskich UE. Jego specyfika, polegająca na aktywizacji społeczności lokalnych, okazała się skuteczną odpowiedzią na rzeczywiste potrzeby mieszkańców, a za szczególnie istotne uznać należy potrzeby edukacyjne. W artykule przeanalizowano, w jaki sposób i w jakim zakresie mechanizm LEADER wspiera procesy edukacyjne na obszarach wiejskich. Analizie poddano wszystkie 27,5 tys. projektów, które w perspektywie finansowej 2007–2013 realizowane były w ramach mechanizmu LEADER w Polsce. Pod uwagę wzięto zarówno projekty w ramach wdrażania lokalnych strategii rozwoju, jak i projekty współpracy. W przypadku tych drugich komponent edukacyjny okazał się mieć jednak marginalne znaczenie. W ramach wdrażania lokalnych strategii rozwoju projekty edukacyjne stanowiły natomiast 1/4 wszystkich projektów i miały one charakter pośrednio lub bezpośrednio wspierających edukację. Inicjatywy wsparcia pośredniego zdecydowanie dominowały, zarówno w skali całego kraju, jak i w poszczególnych LGD, zarówno pod względem liczby, jak i wartości projektów. Najwięcej z nich dotyczyło budowy świetlic wiejskich. Z kolei projekty bezpośrednio wspierające edukację w skali całego kraju miały relatywnie niewielki udział w strukturze. Analiza liczby i wartości projektów edukacyjnych nie wykazała istotnych zależności przestrzennych. Powszechność inwestycji „twardych”, charakteryzujących się wysokimi nakładami finansowymi, unifikuje przestrzenny obraz struktury wartości projektów.

1. Bukraba-Rylska I. (red.), 2011, Między interwencją a interakcją. Lokalne grupy działania w społecznościach wiejskich, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
2. Furmankiewicz M., 2012, Partnerstwo międzysektorowe czy kolejne narzędzie władz samorządowych? Ukryty sektor publiczny w lokalnych grupach działania w Polsce, Wieś i Rolnictwo, 4, s. 112–127.
3. Furmankiewicz M., 2013, Współrządzenie czy ukryta dominacja sektora publicznego? Koncepcja governance w praktyce lokalnych grup działania LEADER, Studia Regionalne i Lokalne, 1 (51).
4. Furmankiewicz M., Królikowska K., 2010, Partnerstwa terytorialne na obszarach wiejskich w latach 1994–2006. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
5. Goszczyński W., 2008, Kształtowanie synergicznych form kapitału społecznego jako warunek prawidłowej aktywizacji społeczności lokalnych na przykładzie pilotażowego programu LEADER+, [w:] H. Podedworna, P. Ruszkowski (red.), Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa, s. 102–122.
6. Goszczyński W., 2009, Program LEADER jako mechanizm kształtowania kapitału społecznego na obszarach wiejskich, [w:] K. Wasielewski (red.), Tworzenie partnerstw lokalnych i ich sieci na obszarach wiejskich. Doświadczenia z funkcjonowania programu Leader w Polsce w latach 2004–2009, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki, Bydgoszcz.
7. Knieć W., 2012, Wspólna Polityka Rolna a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Polski. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
8. Psyk-Piotrowska E., Kretek-Kamińska A., 2013, The role of Local Action Groups in the formation of human, social and economic capital of rural areas, Wieś i Rolnictwo, 4, s. 45–61.
9. Psyk-Piotrowska E., Zajda K., Kretek-Kamińska A., Walczak-Duraj D., 2013, Struktura i uwarunkowania kapitału społecznego lokalnych grup działania, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
10. Shuckshmith M., 2000, Endogenous development, social capital and social inclusion: perspectives from LEADER in the UK, Sociologia Ruralis, 40, s. 208–218.
11. Obszary wiejskie w Polsce, 2011, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, Olsztyn.
12. Ocena funkcjonowania lokalnych grup działania realizujących lokalną strategię rozwoju w ramach PROW 2007–2013, 2012, PSDB.
13. Podejście LEADER. Podstawowy Poradnik, 2006, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg.
14. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, 2014, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
15. Zajda K., 2009, Potencjał kapitału społecznego lokalnych grup działania woj. łódzkiego, Wieś i Rolnictwo, 4, s. 199–211.
16. Zajda K., 2011, Nowe formy kapitału społecznego wsi. Studium przypadku lokalnych grup działania z województwa łódzkiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.