Thrown Away or Put Away? Window Glass from the Second Half of the 17th Century Deposited in Tykocin Castle, Poland

Bis, Magdalena

doi:0860-0007

Planned object

Title: Thrown Away or Put Away? Window Glass from the Second Half of the 17th Century Deposited in Tykocin Castle, Poland

Abstract:

This study is dedicated to window glass discovered in Tykocin castle, deposited in the northern part of the complex, most pro-bably dated to the 1660s. These are remains of windowpanes prepared for the glazing of windows during refurbishment and construction work in the castle building following its destruction in 1656. This paper contains descriptions of those finds including formal, metric and morphological features of the material, structure of the surface and evidence of technical procedures, the character of finds and the reason for the creation of the glass deposit. Finally, the paper discusses the time and circumstances in which the said glass was treated and processed.

References:

Bis M. 2014. Okna w zamku tykocińskim na początku XVIII wieku. Realia a wskazówki budowlane. In: M. Bis,
W. Bis (eds.), Rzeczy i ludzie. Kultura materialna w późnym średniowieczu i w okresie nowożytnym. Studia dedykowane Marii Dąbrowskiej. Warszawa, 375-400.
Bis W. 2015. Badania archeologiczno-architektoniczne. In: M. Bis, W. Bis (eds.), Tykocin – zamek nad Narwią (XV-XVIII w.). Badania archeologiczne w latach 1961-1963 i 1999-2007. Vetera et nova. Opracowanie źródeł archeologicznych z zasobów IAE PAN nowymi metodami badawczymi 4. Warszawa, 67-98.
Bis M., Bis W. 2015. Zamek w źródłach historycznych. In: M. Bis, W. Bis (eds.), Tykocin – zamek nad Narwią (XV-XVIII w.). Badania archeologiczne w latach 1961-1963 i 1999-2007. Vetera et nova. Opracowanie źródeł archeologicznych z zasobów IAE PAN nowymi metodami badawczymi 4. Warszawa, 23-66.
Ciepiela-Kubalska S. 2000. Nowożytne szkło okienne z badań archeologicznych na Rynku Starego Miasta w Warszawie. In: W. Chudziak (ed.), Źródła archeologiczne i ich treści. Archaeologia Historica Polona 8. Toruń, 233-245.
Darecka K. 2010. Kłopoty z kolorem stolarki okiennej po II wojnie światowej w Gdańsku i jego okolicach. In: K. Guttmejer (ed.), Kolorystyka zabytkowych elewacji od średniowiecza do współczesności. Historia i konserwacja. Warszawa, 275-284.
Darecka K. 2016. Okna w Gdańsku od średniowiecza do współczesności. Stolarka, oszklenie, okucia. Gdańsk.
Dekówna M. 1992. Produkcja i obróbka szkła (do XV wieku). In: B. Orłowski (ed.), Z dziejów techniki w dawnej Polsce. Warszawa, 379-409.
Dekówna M., Purowski T. 2012. Znaleziska związane ze szklarstwem oraz okazy z kwarcu ze stanowiska Janów Pomorski 1. In: M. Bogucki, B. Jurkiewicz (eds.), Janów Pomorski, stan. 1. Wyniki ratowniczych badań archeologicznych w latach 2007-2008 1:3. Analizy. Elbląg, 65-260.
Frycz J. 1972. Oszklenia nowożytne. “Szkło i Ceramika” 23 (12), 374-379.
Girdwoyń A. 1995. Masy szklane w nowożytnym szklarstwie polskim. Badania fizykochemiczne. “Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia” 22, 87-92.
Girdwoyń A., Rubnikowicz M. 1996. Zabytki szklane z Sandomierza: komentarz technologiczny. In: S. Tabaczyński (ed.), Sandomierz: badania 1969-1973 2. Wzgórze Collegium Gostomianum. Warszawa, 454-456.
Kamieńska Z. 1974. Produkcja szkła od poł. XVII do poł. XIX w. In: Z. Kamieńska (ed.), Polskie szkło od połowy 19 wieku. Wrocław, 83-116.
Kaufmann V. 2012. Eine spätmittelalterliche Glaserwerkstatt in Bad Windsheim. Neues zur Herstellung und Weiterverarbeitung von Flachglas. In: L. Clemens, P. Steppuhn (eds.), Glasproduktion. Archäologie und Geschichte. Beiträge zum 4. Internationalen Symposium zur Erforschung mittelalterlicher und frühneuzeitlicher Glashütten Europas. Trier, 183-194.
Kochański A. 2010. 526 lat dziejów miasta Tykocina na tle historii Polski. Białystok.
Kokora K. 2019. 5. Glass Artefacts. In: M. Rębkowski (ed.), Wolin – the Old Town 2. Studies on Finds. Szczecin, 191-220.
Lichota L. 2002. I. Słownik objaśniający XVIII-wieczne terminy staropolskie – ogólne, techniczne, technologiczno-szklarskie oraz terminy łacińskie użyte w dziele Józefa Torzewskiego. In: J. Torzewski, Rozmowa o sztukach robienia szkła. J. Olczak (ed.), Jelenia Góra, 153-170.
Lichota L. 2004. Historyczno-technologiczne omówienie książki Józefa Torzewskiego. Rozmowa o sztukach robienia szkła, Berdyczów 1785/Jelenia Góra 2002. “Szkło i Ceramika” 55, 39-42.
Markiewicz M. 1995. Oszklenia okienne w ikonografii flamandzkiej i niderlandzkiej od XV do XVII wieku. “Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia” 22, 77-86.
Maroszek J. 1976. Rzemiosło w miastach podlaskich w XVI-XVIII w. In: M. Kwapień, J. Maroszek, A. Wyrobisz, Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV-XVIII w.). Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej 51. Wrocław, 88-195.
Mrówczyński M. T. 1983. Ludność i gospodarka Tykocina w XVI-XVIII wieku. In: A. Wyczański (ed.), Społeczeństwo staropolskie: studia i szkice 3. Warszawa, 161-185.
Mucha M. 2000. Badania nad technologią wytopu szkła w hutach Wielkopolski wschodniej od XVII do połowy XIX wieku. In: W. Chudziak (ed.), Źródła archeologiczne i ich treści. Archaeologia Historica Polona 8. Toruń, 247-280.
Nawracki M. 1995. Późnośredniowieczne i nowożytne szkło okienne z zespołu poklasztornego norbertanek w Strzelnie, woj. bydgoskie. In: J. Olczak (ed.), Z badań nad dziejami klasztorów w Polsce. Archaeologia Historica Polona 2. Toruń, 211-260.
Nawracki M. 1999. Późnośredniowieczne i nowożytne szkła z terenu zamku krzyżackiego w Toruniu. “Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia” 27, 53-132.
Nowotny W. 1975. Technologia szkła 1. Wrocław.
Olczak J. 1983. Szkło okienne (XVI wiek). In: K. Nowiński (ed.), Materiały Sprawozdawcze z Badań Zespołu Benedyktyńskiego w Mogilnie 3. Warszawa, 113-128.
Purowski T. 2019. Od fajansu do szkła. Kontakty ziem polskich z głównymi centrami cywilizacyjnymi w II-I tys. p.n.e. w świetle badań archeometrycznych tworzyw szklistych. Warszawa.
Ryl J., Szczepanowska K. 2015. 8.10. Wyniki analiz mikrograficznych przedmiotów szklanych / 8.10. Results of micrographic analyses of glass objects. In: J. Dąbal, K. Krawczyk, T. Widerski (eds.), Gdańsk, Twierdza Wisłoujście. Badania archeologiczno-architektoniczne w latach 2013-2014 / Wisłoujście Fortress, Gdańsk. Archaeological and architectonical investigations, 2013-2014. Gdańsk, 325-329.
Starski M. 2015. Rynek miasta lokacyjnego w Pucku w świetle badań archeologicznych. Warszawa.
Stern W. B., Gerber Y. 2004. Potassium–Calcium Glass: New Data and Experiments. “Archaeometry” 46 (1), 137-156.
Tajchman J. 1990. Stolarka okienna w Polsce. Rozwój i problematyka konserwatorska. Warszawa.
Torzewski J. 2002. Rozmowa o sztukach robienia szkła. J. Olczak (ed.), Jelenia Góra.
Wilczak-Dąbrowska E. 2017. Szkło okienne z placu Zamkowego w Warszawie. In: Z. Polak, K. Meyza (eds.), Między miastem a dworem. Badania archeologiczne placu Zamkowego w Warszawie w latach 1977-1983 2. Archeologia Dawnej Warszawy 4. Warszawa, 73-138.
Wyrobisz A. 1968. Szkło w Polsce od XIV do XVII wieku. Wrocław, Warszawa, Kraków.
Wyrobisz A. 1974. Wytwórczość szklarska od poł. XIII do poł. XVII w. In: Z. Kamieńska (ed.), Polskie szkło do połowy 19 wieku. Wrocław, 44-64.
Wyrobisz A. 1992. Produkcja i obróbka szkła (od XVI wieku). In: B. Orłowski (ed.), Z dziejów techniki w dawnej Polsce. Warszawa, 411-419.
Zielińska T. ( in cooperation with Gepner J.) 1997. Poczet polskich rodów arystokratycznych. Warszawa.